Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định từ ngày 1-6, các hộ kinh doanh nộp thuế khoán với doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Điều này khiến nhiều hộ kinh doanh lo lắng và lúng túng trong việc triển khai.
Thay đổi để thích nghi với quy định mới
Nhiều tiểu thương và hộ kinh doanh nhỏ lẻ lo ngại rằng cơ quan thuế sẽ căn cứ vào tổng giao dịch chuyển khoản để xác định doanh thu thực tế, dẫn đến việc truy thu hoặc áp mức thuế cao hơn. Để tránh điều này, một số hộ kinh doanh đã “truyền tai nhau” cách tránh rắc rối bằng việc không nhận thanh toán qua chuyển khoản, chỉ chấp nhận tiền mặt.
[Caption align=”aligncenter” width=”650″]
Các tiểu thương kinh doanh tại chợ Bến Thành, quận 1, TP HCM.[/caption]
Chị Thu Hồng, chủ một cửa hàng tạp hóa tại TP Thủ Đức (TP HCM), cho biết đã dừng nhận chuyển khoản kể từ ngày 1-6. “Bán bịch đá 1.000 – 2.000 đồng cũng phải xuất hóa đơn, trong khi khách chẳng cần. Hóa đơn đầu vào không có mà đầu ra lại nhiều thì tôi sợ sẽ bị đánh thuế oan.”
Tình cảnh tương tự cũng được bà Thu Phương, chủ một tiệm mì ở TP HCM, chia sẻ. Bà cho biết không thể lấy hóa đơn đầu vào từ các tiểu thương lớn tuổi tại chợ, trong khi đầu ra lại buộc phải xuất hóa đơn. Sự lệch pha này khiến bà lo bị áp thuế không công bằng.
Theo bà Trần Thị Cẩm Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ và Tư vấn Thuế VIFATAX, việc hộ kinh doanh cho rằng chỉ nhận tiền mặt sẽ tránh được giám sát thuế là suy nghĩ chủ quan. Khi giao dịch bằng tiền mặt, người bán khó chứng minh lượng hàng hóa đã tiêu thụ, trong khi nguồn hàng nhập vào thường có hóa đơn từ đối tác.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, đặt vấn đề: “Nhiều hộ kinh doanh từ chối chuyển khoản, hoặc ghi nội dung chuyển khoản mập mờ là có dấu hiệu trốn thuế.”
ThS Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Thuế TP HCM, bày tỏ sự cảm thông và cho biết phản ứng né tránh của một số hộ kinh doanh phần lớn đến từ sự thiếu thông tin. Việc sử dụng tài khoản cá nhân, không ghi rõ nội dung chuyển khoản hoặc cố tình lờ đi giao dịch là vi phạm và có thể bị xử phạt.
Chi cục Thuế khu vực I cảnh báo, hành vi treo biển “chỉ nhận tiền mặt” hoặc ghi nội dung chuyển khoản kiểu “tiền mượn”, “tiền cafe”, “tiền ship” không làm giảm nghĩa vụ thuế mà ngược lại, có thể là dấu hiệu bị nghi ngờ che giấu doanh thu.
Lãnh đạo Chi cục Thuế khu vực II cho biết hiện tại ngành thuế vẫn chưa xóa bỏ hình thức thuế khoán. Từ nay đến hết năm 2025, các hộ kinh doanh thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử vẫn nộp thuế theo mức khoán ấn định đầu năm.
Ông Lê Văn Nam, Giám đốc Công ty TNHH Hải Định Food (Đồng Tháp), vừa nâng lên mô hình doanh nghiệp vào cuối năm 2024 từ mô hình hộ kinh doanh, nhìn nhận việc ngại thay đổi chủ yếu đến từ “rào cản tâm lý.”
Lên doanh nghiệp không đóng thuế nhiều hơn, nếu có gì không biết sẽ được cán bộ địa phương hướng dẫn và cũng có thể thuê dịch vụ.