Trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi và dày đặc, việc trang bị một công cụ bảo vệ cho máy tính đã trở thành một điều kiện thiết yếu để đảm bảo an toàn thông tin. Tuy nhiên, nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ ‘antivirus’ và ‘anti-malware’, dẫn đến sự băn khoăn trong việc lựa chọn giải pháp bảo vệ phù hợp cho thiết bị của mình.
Trước hết, để hiểu rõ về hai loại phần mềm này, chúng ta cần phân biệt giữa malware và virus. Malware là một thuật ngữ bao quát, chỉ tất cả các loại phần mềm độc hại, bao gồm cả virus, mã độc tống tiền, phần mềm gián điệp, trojan và nhiều loại khác. Trong khi đó, virus chỉ là một loại mã độc cụ thể, có khả năng tự nhân bản để lây lan và gây thiệt hại cho hệ thống máy tính.
Chương trình antivirus tập trung vào việc phát hiện và ngăn chặn virus đã biết thông qua cơ sở dữ liệu “chữ ký”. Tuy nhiên, các phần mềm antivirus hiện đại đã tiến hóa đáng kể, sử dụng cơ sở dữ liệu học máy và đám mây để nâng cao hiệu quả bảo vệ. Điểm mạnh của chương trình antivirus là cung cấp một lớp bảo vệ bao quát, thường được tích hợp thành một bộ công cụ bảo mật với nhiều tính năng cộng thêm như tường lửa, VPN, trình quản lý mật khẩu và quan trọng nhất là khả năng chống lừa đảo và lọc thư rác.
Mặt khác, anti-malware thường có cách tiếp cận khác, tập trung vào việc phát hiện và loại bỏ các loại mã độc tinh vi và mới nổi. Ưu điểm của anti-malware là sử dụng các kỹ thuật tiên tiến như phân tích hành vi và dùng sandbox để cô lập file lạ để phân tích an toàn. Nhờ đó, nó rất hiệu quả trong việc chống lại các mối đe dọa zero-day, rootkit ẩn sâu trong hệ thống, các loại mã độc mà antivirus truyền thống có thể bỏ sót.
Người dùng không nhất thiết phải chọn một trong hai, vì ranh giới giữa các phần mềm antivirus và anti-malware ngày càng bị xóa nhòa. Hầu hết các bộ phần mềm antivirus hàng đầu hiện nay đều đã tích hợp sâu các công nghệ chống mã độc tinh vi vào sản phẩm của mình. Do đó, đối với hầu hết mọi người, lựa chọn tốt nhất là một bộ phần mềm antivirus uy tín có tích hợp sẵn các khả năng chống mã độc mạnh mẽ.
Cuối cùng, cần lưu ý rằng không có phần mềm nào là tấm khiên bất khả xâm phạm. Lớp phòng thủ quan trọng nhất chính là sự cẩn trọng và ý thức của người dùng khi hoạt động trong thế giới số. Việc kết hợp giữa sử dụng phần mềm bảo vệ và thói quen sử dụng internet an toàn sẽ mang lại sự bảo vệ toàn diện cho người dùng.