Hà Nội đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi phương thức sản xuất nông nghiệp từ tự phát sang sản xuất theo chuỗi giá trị, với đầu vào và đầu ra rõ ràng, cùng với hợp đồng cụ thể. Thay vì tự bán sản phẩm thông qua thương lái, nhiều hộ nông dân đang áp dụng phương pháp canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và có sự hợp tác với doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra ổn định.
Xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, là một điển hình trong việc áp dụng mô hình sản xuất lúa chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP. Hàng trăm hộ nông dân tại đây đã chuyển đổi sang trồng các giống lúa chất lượng cao như Bắc thơm số 7, Đài thơm 8, và nếp cái hoa vàng. Các giống lúa này không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ tại địa phương mà còn trở thành nguồn nguyên liệu ổn định cho các bếp ăn tập thể và trường học tại Thủ đô. Ông Đỗ Văn Kiên, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Tam Hưng, cho biết: “Chúng tôi hiện duy trì 250 ha diện tích trồng nếp cái hoa vàng và gần 500 ha các giống lúa chất lượng khác. Mỗi năm, chúng tôi cung cấp khoảng 700 tấn gạo cho thị trường. Kể từ khi liên kết với doanh nghiệp, bà con đã yên tâm sản xuất theo quy trình, không còn cảnh được mùa mất giá như trước đây.”
Không chỉ tại Tam Hưng, tại phường Tùng Thiện, hợp tác xã Phúc Lâm đang mở rộng với cây dược liệu. Trên diện tích 3 ha, năng suất đạt 8,5 tấn/ha, sau chế biến thu về 1,2 tấn dược liệu khô. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận khoảng 225 triệu đồng/ha mỗi vụ. Tuy nhiên, thách thức vẫn còn đó khi nhiều mô hình liên kết vẫn dừng lại ở thí điểm, chưa có sự lan tỏa rộng rãi. Một phần nguyên nhân là do thiếu quy hoạch vùng sản xuất đủ lớn, phần khác đến từ sự đứt gãy hợp đồng khi giá thị trường tăng, nông dân phá hợp đồng, bán tự do.
Để phát triển mô hình chuỗi giá trị, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho biết: “Trong thời gian tới, các mô hình liên kết hiệu quả sẽ được lựa chọn, đánh giá và nhân rộng theo hướng chính quy, bài bản. Không thể phát triển chuỗi nếu vùng nguyên liệu phân mảnh, sản xuất không đồng đều. Chúng tôi sẽ phối hợp với các quận, huyện để quy hoạch lại vùng trồng, mở rộng diện tích đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và VietGAP, tiến tới đủ sản lượng cho xuất khẩu”. Đây là hướng đi quan trọng nhằm nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp và đảm bảo đầu ra ổn định cho nông dân, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Thủ đô.