Phát triển công nghệ vũ trụ đang trở thành yêu cầu cấp thiết đối với Việt Nam, không chỉ đảm bảo an ninh, chủ quyền quốc gia mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội và nâng cao vị thế quốc tế. Tuy nhiên, việc thu hút nhân lực và huy động đầu tư cho lĩnh vực đầy tiềm năng này vẫn còn nhiều thách thức.
Trong một tọa đàm mới đây, các chuyên gia hàng đầu đã tập trung thảo luận về những giải pháp thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ vũ trụ Việt Nam. Ông Lý Hoàng Tùng, phó vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, nhấn mạnh rằng phát triển nhân lực và hạ tầng là trọng tâm trong phát triển khoa học công nghệ vũ trụ. Các cơ sở giáo dục đại học đang tích cực triển khai các chương trình đào tạo mới, mở các mã ngành chuyên sâu về vũ trụ nhằm thu hút thế hệ trẻ tham gia. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ mối quan ngại khi thế hệ trẻ hiện nay tỏ ra ít quan tâm đến các ngành học này.
TS Nguyễn Lương Quang, chuyên gia đến từ Viện Năng lượng nguyên tử và năng lượng thay thế – CEA Paris-Saclay của Pháp, chỉ ra rằng cơ chế đầu tư cho khoa học và công nghệ vũ trụ ở Việt Nam hiện còn hạn chế. Ông đề xuất cần thiết phải có cơ chế hỗ trợ để thương mại hóa các sản phẩm công nghệ vũ trụ, từ đó tạo điều kiện thu hút nhân tài và khuyến khích người trẻ tham gia nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực này.
Đồng quan điểm, PGS.TS Phạm Anh Tuấn, tổng giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cho rằng để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ vũ trụ, Việt Nam cần xây dựng một chiến lược dài hạn, không chỉ giới hạn trong 10 năm mà cần hướng đến các mục tiêu trong năm 2040, 2050. Ông cũng đề xuất sự cần thiết của việc thành lập một cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia, giúp tập trung điều hành và tạo ra cơ chế đảm bảo tài chính bền vững cho các dự án vũ trụ.
Trước dự báo kinh tế vũ trụ toàn cầu sẽ đạt 1.400 tỉ USD vào năm 2030, các chuyên gia nhận định đã đến lúc Việt Nam cần xác định công nghệ vũ trụ không chỉ là công nghệ chiến lược mà còn là một ngành kinh tế tiềm năng. Việc xây dựng một chiến lược quốc gia về kinh tế vũ trụ sẽ mở ra những cơ hội phát triển mới, giúp Việt Nam bắt kịp với xu thế của thế giới.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp hàng đầu từ Mỹ đã bày tỏ mong muốn đầu tư vào các lĩnh vực như công nghệ, năng lượng, y tế, và hàng không vũ trụ tại TP.HCM. Điều này cho thấy tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và các doanh nghiệp nước ngoài trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ cao trong nước.
Nhìn chung, để phát triển ngành công nghệ vũ trụ, Việt Nam cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa xây dựng chiến lược dài hạn, tạo cơ chế hỗ trợ về tài chính và nhân lực, cũng như tăng cường hợp tác quốc tế. Mục tiêu không chỉ là đạt được những thành tựu về công nghệ mà còn khai thác tiềm năng kinh tế to lớn từ vũ trụ, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.