Nhiều loại trái cây và rau củ của Việt Nam, bao gồm thanh long, ớt và đậu bắp, hiện đang mắc kẹt tại các kho lạnh do không thể xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) vì vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Tình trạng này đã gây ra những lo ngại về ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.
Trách nhiệm cấp phép giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu trước đây thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, theo Thông tư 12/2025/TT-BNNMT, từ ngày 1-7-2025, trách nhiệm này đã được chuyển giao cho Sở An toàn thực phẩm tại các địa phương.
Thông tin từ Sở An toàn thực phẩm tại các địa phương cho biết, họ hiện chưa có đủ căn cứ pháp lý để cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật. Điều này đã gây ra tình trạng tê liệt trong việc xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam.
Cụ thể, từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp đã bị mắc kẹt và không thể xuất khẩu sang EU do thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết, có khoảng 250 tấn hàng gia vị, trị giá 2,4 triệu USD, đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.
Tại hội nghị tổ chức ngày 29-7 giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với các địa phương, vấn đề cấp phép vẫn chưa được giải quyết. Việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.
Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc “trong suốt về mặt kỹ thuật” trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Để giải quyết tình trạng này sự phối hợp giữa các Sở và cơ quan chuyên môn là cần thiết để tháo gỡ các vướng mắc, đồng thời giải quyết triệt để các vấn đề thủ tục. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.