Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh của mình. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã tìm ra hướng đi mới và đạt được thành công nhờ vào việc ứng dụng thương mại điện tử vào hoạt động kinh doanh.

Một trong những ví dụ điển hình là câu chuyện của chị Phan Ngân, 31 tuổi, người đã giúp doanh nghiệp của mình tăng doanh thu lên đến 80% chỉ sau một năm mở thêm mảng bán hàng online. Doanh nghiệp của chị Ngân chuyên phân phối và cung cấp mặt hàng phụ kiện trang trí nhà cửa, trang trí tiệc và quà tặng cao cấp. Trước đây, công ty gặp nhiều khó khăn do sức mua trực tiếp của khách hàng sụt giảm và chi phí thuê mặt bằng ngày càng tăng. Tuy nhiên, sau khi quyết định “lên sàn” thương mại điện tử, doanh nghiệp của chị Ngân đã có được sự “hồi sinh”. Chị Ngân đã chi hàng triệu đồng để học kỹ năng livestream, quảng bá online, ứng dụng AI, giúp doanh nghiệp tăng doanh thu.

Việc ứng dụng công nghệ và kỹ năng mới đã giúp doanh nghiệp của chị Ngân tiếp cận được với nhiều khách hàng hơn và tăng cường khả năng cạnh tranh. Không chỉ doanh nghiệp của chị Ngân, mà còn có hàng nghìn đơn vị, hợp tác xã, hộ kinh doanh tại Việt Nam đã tìm ra hướng tăng trưởng mới sau khi gia nhập kênh thương mại điện tử.

Theo sách trắng của Bộ Công Thương, tăng trưởng trên thương mại điện tử trong năm 2024 so với năm 2022 là gần 50%, lên tới gần 600.000 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng ngành tại Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia hàng đầu thế giới. Trước đó, theo khảo sát của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) năm 2023 trên 6.879 doanh nghiệp, có khoảng 65% doanh nghiệp triển khai bán hàng trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, Instagram, TikTok…

Tuy nhiên, việc ứng dụng thương mại điện tử cũng không hề dễ dàng. Các doanh nghiệp cần phải có kỹ năng và kiến thức về công nghệ, cũng như phải đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với cơ quan quản lý nhà nước và nguyên tắc quản lý của nền tảng. Để tháo gỡ khó khăn, các doanh nghiệp “cắp sách” đi học tại các đơn vị đào tạo hoặc khóa tập huấn của chính sàn thương mại điện tử.

Theo các báo cáo từ Bộ Công Thương và các đơn vị liên quan, mỗi năm có hàng chục nghìn lượt doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh tại Việt Nam tham gia các chương trình đào tạo, tập huấn về thương mại điện tử. Gần nhất, ngày 17/7, Bộ Công Thương ban hành quyết định về việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp xúc tiến thương mại trong và ngoài nước. Theo đó, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chủ trì, phối hợp với các sàn thương mại điện tử và nền tảng kinh doanh trực tuyến lớn triển khai chương trình kết nối, liên kết vùng, xuyên biên giới nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm qua kênh trực tuyến.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy thương mại điện tử và chuyển đổi số tại các địa phương. Các hội nghị, chương trình đào tạo và sự kiện liên kết vùng đã được triển khai để nâng cao năng lực phát triển thương mại điện tử tại các tỉnh thành. Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), hiện triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ vào kinh doanh. Thời gian tới, đơn vị sẽ thực hiện các khóa chuyên sâu, tập trung bốn trụ cột: GoOnline – tăng hiện diện số; GoExport – kết nối trên sàn xuyên biên giới; GoAI – ứng dụng AI trong marketing; GoRight – cập nhật hệ thống pháp lý.

Nhiều tài xế xe ôm công nghệ hiện nay đang chuyển đổi tư duy từ phụ thuộc vào một ứng dụng để mưu sinh. Một trong số đó là anh Lê Văn Thông, 34 tuổi, tài xế công nghệ tại TP.HCM. Sau gần một năm làm việc với thu nhập không ổn định, anh Thông đã quyết định thay đổi cách sống. Hiện tại, anh chỉ chạy xe vào buổi sáng và dành thời gian còn lại để bán trái cây online. “Tôi không bỏ công việc tài xế xe ôm công nghệ, nhưng tôi không muốn nó kiểm soát cuộc đời mình nữa”, anh Thông chia sẻ.

Không chỉ anh Thông, nhiều tài xế công nghệ trẻ đang tìm kiếm các nguồn thu nhập đa dạng để giảm thiểu sự phụ thuộc vào một công việc duy nhất. Anh Tạ Công Lâm Quốc Phong, 32 tuổi, đã quyết định học lập trình trong thời gian chờ đợi đơn hàng. Mục tiêu của anh Phong là trong 6 tháng tới sẽ có chứng chỉ nghề và tìm một công việc ổn định hơn. Việc học lập trình không chỉ giúp anh Phong có thêm kỹ năng mà còn mở ra cơ hội mới trong tương lai.

Không chỉ học nghề, một số tài xế công nghệ còn tạo ra các nhóm hỗ trợ lẫn nhau để chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ trong công việc. Đỗ Thế Anh, 27 tuổi, là một trong số đó. Anh đã tạo một nhóm Zalo với hơn 150 thành viên để kết nối và hỗ trợ lẫn nhau. Qua nhóm này, các thành viên có thể chia sẻ kinh nghiệm, hỏi đáp và hỗ trợ nhau trong công việc.

Thạc sĩ xã hội học Đỗ Minh Sơn nhận định rằng trạng thái “treo” ở những người làm nghề tự do, như shipper và tài xế công nghệ, có thể dẫn đến chán nản và mất phương hướng. Tuy nhiên, việc các tài xế công nghệ tự thay đổi bằng cách học nghề, tìm công việc khác làm song song là một biểu hiện đáng khích lệ. Ông Sơn cho rằng việc đa dạng hóa nguồn thu nhập và học thêm kỹ năng là điều cần thiết để các tài xế công nghệ có thể chủ động cho tương lai.

Ông Sơn khuyên rằng thay vì nuối tiếc thu nhập đỉnh điểm từng đạt được, những người trẻ làm nghề này cần chấp nhận điều chỉnh kỳ vọng và học thêm kỹ năng. “Khi nghề chính không còn nuôi nổi, hãy học cách đa nguồn thu bằng nhiều công việc khác. Hãy bắt đầu từ một hành động nhỏ, như học một kỹ năng mới, tìm một nhóm bạn đồng hành, thay đổi nhịp sống… để thoát khỏi sự trì trệ và chủ động cho tương lai sau này”. Việc thay đổi tư duy và chủ động tìm kiếm cơ hội mới sẽ giúp các tài xế công nghệ có thể xây dựng một tương lai ổn định và bền vững hơn.