Trên dãy Trường Sơn xanh thẳm, nơi những đám mây sà xuống tận mái nhà sàn, đồng bào Bru-Vân Kiều vẫn gìn giữ một phong tục truyền đời: lễ mừng lúa mới. Đây không chỉ là ngày hội của bản làng sau vụ mùa bội thu, mà còn là dịp thiêng liêng để người dân bày tỏ lòng biết ơn với trời đất, thần linh và tổ tiên đã phù hộ cho cây lúa trổ bông, trĩu hạt.

Lễ mừng lúa mới thường được tổ chức vào cuối vụ gặt, khi trong kho đã đầy lúa, trong lòng người đầy háo hức. Mỗi bản làng tổ chức lễ theo quy mô và tập tục riêng, nhưng tựu trung vẫn giữ được cốt lõi: biết ơn và cầu mong. Với người Bru-Vân Kiều, cây lúa không chỉ là thực phẩm, mà là linh hồn của sự sống, là nhịp đập của cả cộng đồng.

Trong sắc màu thổ cẩm và tiếng chiêng trầm bổng, lễ mừng cơm mới ngân lên giai điệu văn hóa dân tộc mộc mạc, sâu lắng và thấm đượm tình đất, tình người. Từ tờ mờ sáng, khói bếp đã tỏa lên từ từng nóc nhà. Những người phụ nữ trong bản thay nhau nấu xôi, đồ cơm, giã gạo nếp mới. Đĩa thịt rừng được tẩm ướp gia vị thơm nức, chum rượu cần đã được mở nắp, sẵn sàng cho buổi lễ lớn nhất trong năm.

Già làng Hồ Noi sẽ thực hiện nghi lễ chính thức. Trước bàn cúng, ông rì rầm khấn: “Ơi Giàng! Ơi thần lúa, thần núi, thần suối… xin nhận lễ của con cháu Bru-Vân Kiều. Cảm ơn đã cho mùa lúa tốt tươi, cho con cái được mạnh khỏe, bản làng được yên vui…”. Giọng khấn của già làng hòa trong làn khói của hương trầm, như kết nối giữa thế giới con người và thế giới linh thiêng.

Sau phần lễ là phần hội. Không khí nhanh chóng chuyển từ trầm mặc sang rộn ràng, tươi vui. Chiêng được mang ra, những thanh niên lực lưỡng vỗ trống, những cô gái khoác lên mình bộ váy thổ cẩm sặc sỡ, nhún nhảy theo nhịp nhạc núi rừng. Vũ điệu xoang Bru-Vân Kiều chậm rãi, dẻo dai, mang hơi thở của thiên nhiên, có núi, có sông, có gió rừng xào xạc trong từng bước chân.

Trải qua bao biến thiên của lịch sử và sự chuyển mình của đời sống hiện đại, lễ mừng lúa mới vẫn được người Bru-Vân Kiều trên dãy Trường Sơn gìn giữ như một phần máu thịt. Không chỉ là phong tục, lễ hội này còn là minh chứng cho bản sắc bền vững của một tộc người luôn sống hài hòa với thiên nhiên.

Ngày nay, chính quyền địa phương và các đồn Biên phòng đóng quân trên địa bàn luôn đồng hành cùng bà con trong việc phục dựng và tổ chức các lễ hội truyền thống. Nhiều trường học vùng cao còn đưa nội dung về lễ mừng lúa mới vào chương trình ngoại khóa, giúp học sinh người Bru-Vân Kiều hiểu và tự hào về truyền thống dân tộc mình.

Lễ mừng cơm mới không chỉ nói lên mối giao cảm giữa con người với thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sự cố kết cộng đồng, của tình cảm thủy chung, son sắt giữa người với người. Trong từng nắm cơm dẻo, từng điệu xoang nhịp nhàng, lễ mừng lúa mới là bản hòa ca của bản sắc, của ký ức cộng đồng được truyền từ đời này sang đời khác.

Di tích lịch sử Hòn Vọng Phu tại Thanh Hóa đang được chính quyền địa phương tích cực bảo tồn và gia cố nhằm tránh nguy cơ đổ sập đang cận kề. Được biết đến là một di tích quốc gia có giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc, Hòn Vọng Phu nhiều lần trở thành tâm điểm chú ý do những sự cố ngoài ý muốn, đặc biệt là việc bị sét đánh gây hư hại.

Thông tin chi tiết từ Báo Lao Động cho biết, sự cố gần nhất diễn ra vào ngày 15.6.2022, khi một khối đá lớn cấu thành một phần của di tích bị sạt lở do tác động của sét đánh. Sự cố này một lần nữa đặt lên hàng đầu mối quan ngại về sự ổn định và an toàn của di tích. Trước tình hình đó, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đã chủ động tổ chức một hội thảo khoa học vào cuối năm 2023.

Hội thảo này quy tụ nhiều chuyên gia và nhà khoa học trong lĩnh vực bảo tồn di tích và văn hóa. Mục tiêu chính của hội thảo là đánh giá hiện trạng của di tích Hòn Vọng Phu, xác định rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng xuống cấp và đặc biệt là tìm kiếm các giải pháp bảo tồn tối ưu. Tại hội thảo, các tham luận và ý kiến xoay quanh việc áp dụng công nghệ, kỹ thuật bảo tồn hiện đại và đề xuất phương án xử lý triệt để nhằm ngăn chặn tình trạng hư hại tiếp diễn.

Đáp ứng những kiến nghị và đề xuất từ hội thảo, UBND TP Thanh Hóa đã có quyết định đầu tư vào hệ thống chống sét cho di tích Hòn Vọng Phu vào giữa năm 2024. Dự án này có tổng kinh phí lên tới hơn 800 triệu đồng, thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền địa phương trong việc bảo vệ và giữ gìn di sản văn hóa cho thế hệ tương lai.

Trước đó, vào những thời điểm không may, Hòn Vọng Phu không chỉ gặp phải vấn đề do con người gây ra mà còn do những tác động khắc nghiệt từ thiên nhiên. Những nỗ lực hiện tại nhằm bảo tồn Hòn Vọng Phu thể hiện sự trân trọng và bảo vệ của chính quyền và nhân dân đối với những giá trị di sản văn hóa và lịch sử quý giá.

Việc đầu tư hệ thống chống sét không chỉ giúp hạn chế rủi ro từ các hiện tượng thiên tai mà còn đáp ứng kịp thời việc bảo tồn các công trình kiến trúc có giá trị lâu đời của địa phương. Được biết, Báo Lao Động luôn là một trong những cơ quan báo chí có những bài viết phản ánh gần gũi và thiết thực về cuộc sống cũng như việc chính quyền xử lý các vấn đề từ các tỉnh thành trong nước.

Câu lạc bộ Chim săn mồi tỉnh Cà Mau – Một Sân Chơi Đam Mê Cho Người Yêu Chim Hoang Dã

Ở tỉnh cực nam của Việt Nam, một câu lạc bộ mới đã được thành lập để tập hợp những người đam mê chim săn mồi, một nhóm chim bao gồm đại bàng, diều hâu, cú mèo, chim cắt… Câu lạc bộ Chim săn mồi tỉnh Cà Mau ra đời vào tháng 4/2023, trực thuộc Hội Sinh vật cảnh tỉnh. Đến nay, câu lạc bộ đã có 15 thành viên chính thức, đa dạng về độ tuổi và nghề nghiệp nhưng đều chia sẻ chung niềm đam mê với loài chim hoang dã.

Anh Phạm Minh Đức, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Chim săn mồi tỉnh Cà Mau, cho biết mục đích của câu lạc bộ là tạo nên một sân chơi dành cho những người yêu thích việc nuôi dưỡng và huấn luyện chim săn mồi. Qua đó, câu lạc bộ cũng đóng góp vào việc bảo tồn và cứu hộ các loài chim hoang dã. Bằng cách tập hợp những người có chung sở thích, câu lạc bộ không chỉ là một nơi để chia sẻ kinh nghiệm mà còn là một cơ hội để học hỏi và phát triển.

Các thành viên của câu lạc bộ không chỉ dừng lại ở việc nuôi chim mà còn học hỏi kỹ thuật huấn luyện để biến những con chim rừng, chim hoang dã trở nên gần gũi và biết nghe lời. Sự đa dạng của các loài chim săn mồi cũng như cách huấn luyện chúng là một điểm thú vị đối với nhiều người. Chim săn mồi, hay còn gọi là chim ăn thịt hoặc chim raptor, bao gồm các loài có khả năng săn và ăn thịt các loài động vật khác. Một số loài chim săn mồi phổ biến như chim đại bàng, chim diều hâu, chim cú mèo, chim cắt… Những loài chim này thường có đặc điểm chung là móng vuốt sắc, mỏ cong và thị lực tốt.

Một thành viên của câu lạc bộ chia sẻ về quá trình huấn luyện một con đại bàng thảo nguyên, sử dụng thức ăn làm phần thưởng để khích lệ và tập cho chim bay lượn tự do và trở về tìm chủ. Quá trình này không chỉ đòi hỏi sự kiên nhẫn mà còn cần có kiến thức và kỹ năng chuyên môn. Câu lạc bộ không chỉ thu hút người lớn mà còn nhiều trẻ em và học sinh tham gia. Em Trần Thái Ninh, thành viên câu lạc bộ, đã mua một con đại bàng biển về huấn luyện và đã điều khiển được nó sau một quá trình chăm sóc và tập luyện.

Em Từ Chí Hải, một học sinh lớp 10, cũng chia sẻ về việc nuôi và huấn luyện chim diều hâu đen. Việc nuôi chim không chỉ giúp em thư giãn sau những giờ học tập căng thẳng mà còn giúp em học hỏi thêm về trách nhiệm và kỷ luật. Câu lạc bộ đã trở thành một môi trường học tập và phát triển cho các thành viên, đặc biệt là các bạn trẻ.

Các thành viên của Câu lạc bộ Chim săn mồi tỉnh Cà Mau thường xuyên tổ chức các buổi giao lưu, tương tác với chim săn mồi, không chỉ giúp họ gắn kết mà còn nâng cao nhận thức về việc bảo tồn và bảo vệ các loài chim hoang dã. Thông qua các hoạt động của câu lạc bộ, các thành viên cũng có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi từ nhau, góp phần vào việc phát triển và bảo tồn các loài chim quý hiếm.