Thị trường lợn hơi trong giai đoạn vừa qua đã trải qua một sự giảm giá đáng kể. Tính đến thời điểm hiện tại, giá lợn hơi đã giảm khoảng 15% so với đầu năm, dao động từ 62 đến 71 ngàn đồng/kg tùy theo địa phương. Sự điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ kích thích sức mua, tuy nhiên thực tế cho thấy việc giảm giá không kéo theo sự tăng trưởng về sức tiêu thụ.

Tại nhiều chợ truyền thống ở Thành phố Hồ Chí Minh, mặc dù nguồn thịt đã được kiểm dịch đầy đủ và đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, lượng khách mua thịt lợn vẫn giảm rõ rệt. Điều này cho thấy rằng, ngoài yếu tố giá cả, còn có những nguyên nhân khác ảnh hưởng đến sức tiêu thụ thịt lợn. Việc giảm sức mua không chỉ diễn ra ở phân khúc thịt lợn tại các chợ truyền thống mà còn lan tỏa trong cộng đồng người tiêu dùng.

Tình trạng giảm sức mua thịt lợn đã tác động không nhỏ đến hoạt động kinh doanh của tiểu thương, những người phụ thuộc vào việc buôn bán thịt lợn để duy trì sinh kế. Những tiểu thương này đã phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc duy trì hoạt động kinh doanh, từ nguồn cung hàng hóa đến nhu cầu của thị trường.

Trong bối cảnh này, nhiều câu hỏi được đặt ra về triển vọng của thị trường thịt lợn trong thời gian tới. Liệu rằng thị trường có thể phục hồi và sức tiêu thụ có thể tăng trưởng trở lại, hay các yếu tố ảnh hưởng sẽ tiếp tục kéo dài? Để có cái nhìn toàn diện hơn, cần có những phân tích sâu hơn về các yếu tố tác động đến thị trường cũng như giải pháp hỗ trợ cho tiểu thương và người chăn nuôi.

Hiện tại, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tích cực triển khai các biện pháp để hỗ trợ ngành chăn nuôi, trong đó có việc theo dõi sát diễn biến thị trường và có những biện pháp can thiệp kịp thời khi cần thiết. Hơn nữa, người tiêu dùng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thị trường thông qua các quyết định mua sắm của mình.

Trong thời điểm hiện tại, việc các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân cùng chung tay để tháo gỡ khó khăn cho thị trường thịt lợn là điều cần thiết. Cần những giải pháp toàn diện, không chỉ tập trung vào việc hỗ trợ tài chính cho người chăn nuôi và tiểu thương mà còn là việc nâng cao chất lượng sản phẩm và đẩy mạnh truyền thông về an toàn thực phẩm.

Trong gần 20 năm qua, nhiều chợ truyền thống tại thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với tình trạng bị bỏ hoang hoặc hoạt động cầm chừng. Sở Công Thương thành phố đã kiến nghị thành phố thực hiện rà soát và giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng các khu chợ không hiệu quả.

Tại buổi họp báo kinh tế – xã hội chiều ngày 31/7, Sở Công Thương thành phố đã cung cấp thông tin về tình hình hoạt động của các chợ truyền thống trên địa bàn. Theo đó, nhiều chợ truyền thống được đầu tư hàng tỷ đồng nhưng không phát huy hiệu quả, dẫn đến tình trạng bị bỏ hoang hoặc chỉ hoạt động cầm chừng. Chợ Tân Phú và chợ Phú Hữu (cùng thuộc địa bàn TP. Thủ Đức cũ) là hai ví dụ tiêu biểu. Chợ Tân Phú được xây dựng từ năm 2005 trên diện tích 1.815m² nhưng do vị trí giao thông bất tiện nên không có tiểu thương kinh doanh. Chợ Phú Hữu (xây dựng từ năm 2004, diện tích hơn 9.600m²) hiện chỉ có khoảng 20/164 sạp còn hoạt động, chủ yếu buôn bán vào buổi tối với số lượng tiểu thương đếm trên đầu ngón tay.

Sở Công Thương đã kiến nghị thành phố rà soát, giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng các khu chợ không hiệu quả. Hiện, 2 chợ nói trên đã được đưa vào danh sách chờ giải tỏa giai đoạn 2025–2030. Sở cũng đang tiếp tục rà soát thực trạng mạng lưới chợ trên toàn địa bàn, nhất là khu vực mới sáp nhập gồm Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), để hoàn thiện kế hoạch phát triển chợ giai đoạn 2025–2030.

Có nhiều nguyên nhân khiến chợ truyền thống ngày càng bị thu hẹp vai trò. Trong đó, nổi bật là sự phát triển ồ ạt của siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi và thương mại điện tử. Người dân thành phố, đặc biệt là giới trẻ, đang dần thay đổi thói quen mua sắm, hướng đến kênh hiện đại, nhanh chóng, tiện lợi và an toàn hơn.

Bên cạnh đó, hạ tầng nhiều chợ đã xuống cấp nghiêm trọng, công tác quản lý yếu kém, thương nhân già hóa và thiếu lực lượng kế thừa, trong khi các điểm buôn bán tự phát lại cạnh tranh không lành mạnh ngay sát khu vực chợ.

Để chấn chỉnh, thành phố đang hướng tới chuyển đổi mô hình hoạt động của chợ truyền thống, nâng cao khả năng cạnh tranh thông qua việc áp dụng công nghệ, số hóa và tổ chức lại mạng lưới theo hướng hiện đại hóa.

Một loạt giải pháp đang được triển khai như: tổ chức các chương trình khuyến mãi, truyền thông quảng bá chợ, khuyến khích các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, giao hàng tận nơi, bán hàng trực tuyến và livestream tại chợ. Đồng thời, các tổ chức quản lý chợ sẽ tăng cường kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc thực phẩm, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy và an ninh trật tự. Những tiểu thương vi phạm nhiều lần sẽ bị xử phạt nặng hoặc đình chỉ kinh doanh.

Sở Công Thương cũng yêu cầu các đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền đến tiểu thương các quy định về kinh doanh và vệ sinh an toàn thực phẩm, niêm yết giá công khai để xây dựng lại niềm tin người tiêu dùng vào chợ truyền thống.

Thành phố đang phối hợp với Trường Đại học Kinh tế – Luật xây dựng “Đề án Phát triển hệ thống chợ thích ứng với dịch bệnh và chuyển đổi số”. Đề án này đánh giá toàn diện thực trạng hệ thống chợ hiện nay và đề xuất các mô hình hoạt động mới, linh hoạt, số hóa, văn minh, có khả năng thích nghi với tình huống khẩn cấp như dịch bệnh, đồng thời góp phần thu hút khách du lịch, bảo tồn văn hóa chợ truyền thống.

Việc đóng cửa các chợ yếu kém không đồng nghĩa xóa bỏ hoàn toàn kênh phân phối truyền thống. Đây là bước thanh lọc cần thiết để các chợ có cơ hội tái cấu trúc, phát triển theo hướng hiện đại, bền vững, và góp phần vào sự phát triển chung của thành phố.

Trong bối cảnh các chợ truyền thống đang dần mất đi thị phần trước sự phát triển mạnh mẽ của các mô hình thương mại hiện đại, Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh đang tích cực triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ các chợ này cải thiện hoạt động và thích ứng với xu thế mới.

Sở Công Thương cho biết, cơ quan này đang phối hợp chặt chẽ với UBND Thành phố và các địa phương để rà soát thực trạng, phân tích nguyên nhân và đánh giá khó khăn, vướng mắc của từng chợ. Từ đó, các giải pháp phù hợp sẽ được lựa chọn và triển khai nhằm hỗ trợ các chợ truyền thống phát triển.

Một trọng tâm quan trọng trong các giải pháp hỗ trợ là nâng cao chất lượng dịch vụ ở chợ truyền thống nhằm thu hút người tiêu dùng quay trở lại. Các địa phương sẽ được khuyến khích tổ chức các chương trình khuyến mãi vào những thời điểm cụ thể trong năm và truyền thông rộng rãi đến người tiêu dùng. Bên cạnh đó, việc khuyến khích các tổ chức quản lý chợ chủ động đảm nhận vai trò truyền thông và quảng bá thương hiệu chợ cũng được xem là giải pháp quan trọng để gia tăng sức hút.

Việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh tại chợ truyền thống đang trở thành xu hướng không thể thiếu. Các giải pháp như thanh toán không dùng tiền mặt, giao hàng tận nơi thông qua các đơn vị vận chuyển, và bán hàng qua nền tảng trực tuyến đang được khuyến khích triển khai nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm của chợ một cách nhanh chóng và tiện lợi hơn.

Đảm bảo chất lượng hàng hóa và an toàn thực phẩm tại các chợ dân sinh cũng đang được tăng cường. Sở Công Thương chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phối hợp với tổ chức quản lý chợ đẩy mạnh kiểm tra hoạt động kinh doanh, đặc biệt đối với mua bán động vật và sản phẩm động vật, yêu cầu phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, kiểm dịch thú y đầy đủ, bao bì đúng quy định. Những trường hợp vi phạm tái diễn sẽ bị xử phạt nghiêm hoặc đình chỉ kinh doanh.

Song song đó, các thương nhân tại chợ được vận động và tuyên truyền tuân thủ quy định pháp luật trong hoạt động buôn bán, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh văn minh, an toàn và bền vững. Không dừng lại ở các giải pháp ngắn hạn, Thành phố còn triển khai nhiều chương trình và đề án mang tính chiến lược nhằm hiện đại hóa hệ thống chợ truyền thống như Đề án phát triển hệ thống chợ thích ứng với bối cảnh dịch bệnh và chuyển đổi số; các mô hình thực tiễn như Chuỗi thực phẩm an toàn; Đề án truy xuất nguồn gốc thịt heo, gia cầm, trứng gia cầm; mô hình Chợ thí điểm đảm bảo an toàn thực phẩm và Chợ trực tuyến cũng đang được triển khai từng bước trên địa bàn.