Một sự kiện đáng chú ý đã diễn ra trong cộng đồng công nghệ vào cuối tháng 6 vừa qua, khi bản thiết kế chip ADC của người Việt được ra mắt. Sự kiện này không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực công nghệ của Việt Nam mà còn mở ra những cơ hội mới cho hành trình chuyển đổi số quốc gia.

Chip ADC, viết tắt của Analog-to-Digital Converter, là một linh kiện điện tử quan trọng giúp chuyển đổi tín hiệu analog thành tín hiệu số. Quá trình chuyển đổi này tạo nền tảng cho việc thu thập, phân tích và xử lý dữ liệu trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong kỷ nguyên chuyển đổi số toàn diện và xu hướng phát triển bản sao số, chip ADC và DAC (Digital-to-Analog Converter) đóng vai trò then chốt. Chúng giúp thu thập và biến đổi tín hiệu vật lý thành dữ liệu số, tạo nền tảng cho việc mô phỏng, tối ưu hóa và vận hành theo thời gian thực. Đây là yếu tố cốt lõi để xây dựng bản sao số và thúc đẩy chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực.

Cụ thể, chip ADC và DAC được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm an ninh – quốc phòng, nông nghiệp thông minh, ô tô tự hành, thiết bị AI và điện tử tiêu dùng, y tế. Chúng giúp thiết bị điện tử hiểu và tương tác với thế giới xung quanh, từ việc đo độ ẩm, nhiệt độ, chất lượng đất, đến việc điều khiển hệ thống tưới tiêu tự động, hỗ trợ lái thông minh và tái tạo âm thanh, hình ảnh chân thực.

Việt Nam đã đạt được một thành tựu đáng kể khi tự thiết kế và phát triển chip ADC. Điều này giúp nâng cao năng lực công nghệ và đưa đất nước lên vị thế cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu. Làm chủ công nghệ lõi giúp giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu linh kiện chiến lược, tăng tỷ lệ nội địa hóa, đồng thời đảm bảo kiểm soát chất lượng và bảo mật ngay từ khâu đầu tiên.

Chip ADC đóng vai trò nền tảng trong việc xây dựng các hệ sinh thái số, từ đô thị thông minh, lưới điện thông minh, nông nghiệp chính xác, đến các giải pháp y tế số. Đây chính là bước đệm để Việt Nam phát triển các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ có hàm lượng công nghệ và trí tuệ cao, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tóm lại, bản thiết kế chip ADC của người Việt vừa ra mắt là một bước đột phá quan trọng trong lĩnh vực công nghệ của Việt Nam. Sự kiện này mở ra những cơ hội mới cho hành trình chuyển đổi số quốc gia và khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Thành tựu đột phá trong ngành bán dẫn của Việt Nam

Trong một bước tiến quan trọng, Việt Nam đã đạt được thành tựu đột phá trong ngành bán dẫn với sự ra mắt của bản thiết kế chip ADC (Analog-to-Digital Converter) do đội ngũ kỹ sư Việt Nam tại công ty Diginal, một thành viên của CT Group, giới thiệu vào cuối tháng 6/2025. Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam mà còn khẳng định khả năng tự chủ trong thiết kế và làm chủ công nghệ lõi.

Xu hướng chuyển đổi số và vai trò của chip ADC

Trong xu hướng chuyển đổi số toàn diện và xây dựng bản sao số (digital twin) đang ngày càng trở thành động lực phát triển mới, nhu cầu về các hệ thống thông minh có khả năng ‘cảm nhận’, ‘hiểu’, và ‘phản hồi’ chính xác với thế giới vật lý đang trở nên cấp thiết. Ở đây, chip ADC và DAC (Digital-to-Analog Converter) đóng vai trò quan trọng như cầu nối, biến đổi tín hiệu analog như âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ thành dữ liệu số để các vi xử lý, hệ thống AI hay FPGA có thể xử lý dễ dàng. Đồng thời, chúng thực hiện chức năng ngược lại để điều khiển các thiết bị như loa, động cơ hay các module cảm biến.

Ứng dụng của chip ADC trong các lĩnh vực

Theo đại diện của Diginal, trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, chip ADC và DAC đã được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống radar cảnh giới, vũ khí điều khiển chính xác, máy bay không người lái (UAV), cũng như các hệ thống giám sát và dẫn đường. Trong nông nghiệp thông minh, các cảm biến đo độ ẩm, nhiệt độ, chất lượng đất kết hợp với bộ chuyển đổi ADC/DAC hỗ trợ thu thập dữ liệu thời gian thực và điều khiển hệ thống tưới tiêu tự động, giúp tối ưu hóa năng suất và tiết kiệm tài nguyên.

Đối với ngành công nghiệp ôtô tự hành, chip ADC là thành phần then chốt trong hệ thống camera, cảm biến LiDAR và radar, giúp thu thập hình ảnh, khoảng cách và độ sâu của vật thể xung quanh một cách liên tục và chính xác. Dữ liệu này được chuyển thành tín hiệu số, cho phép thuật toán xử lý nhanh và đảm bảo phản ứng kịp thời với các tình huống giao thông phức tạp.

Trong lĩnh vực thiết bị điện tử tiêu dùng và ứng dụng AI, ADC/DAC giúp tạo ra trải nghiệm âm thanh sống động ở micro, tai nghe, loa thông minh, đồng thời giúp thiết bị thực tế ảo (VR) tái tạo hình ảnh và âm thanh mượt mà và chân thực.

Trong y tế, sự chính xác và độ tin cậy của ADC/DAC ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chẩn đoán và điều trị. Các thiết bị như siêu âm, máy đo nhịp tim, máy chụp cắt lớp vi tính (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) đều phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi tín hiệu analog từ cơ thể thành dữ liệu số với độ phân giải cao và nhiễu thấp.

Chiến lược và tiềm năng của chip ADC

Về mặt chiến lược, việc làm chủ công nghệ bán dẫn, đặc biệt là chip chuyển đổi ADC/DAC, chính là ‘chìa khóa’ mở ra tiềm năng xây dựng các hệ sinh thái số như đô thị thông minh, lưới điện thông minh, nông nghiệp chính xác, y tế số…

Trong giai đoạn 3 của quá trình chuyển đổi số, khi trọng tâm được đặt vào trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn và tự động hóa toàn diện, khả năng số hóa thế giới thực thành dữ liệu số, xử lý theo thời gian thực với độ trễ cực thấp là yêu cầu bắt buộc. Chip ADC đóng vai trò ‘cửa ngõ’ kết nối hàng tỷ cảm biến, hỗ trợ vận hành robot công nghiệp, điều khiển phương tiện tự hành, tối ưu hóa sản xuất trong nhà máy thông minh, đồng thời cung cấp nền tảng cho các ứng dụng y tế chính xác.

Đối với Việt Nam, tự thiết kế và sản xuất chip ADC không chỉ nâng cao năng lực công nghệ lõi ở khâu thiết kế front-end và tối ưu hệ thống mà còn giảm thiểu sự phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, tăng tỷ lệ nội địa hóa, kiểm soát chất lượng và bảo mật ngay từ khâu đầu. Điều này giúp nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi giá trị toàn cầu, tạo cơ hội cho Việt Nam phát triển các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ có hàm lượng công nghệ cao, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Kết luận

Bên cạnh đó, việc chủ động làm chủ công nghệ bán dẫn còn góp phần quan trọng vào nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc phòng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Chip ADC không chỉ là một linh kiện điện tử mà còn được xem như ‘chìa khóa công nghệ’ giúp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số, khẳng định vị thế và đóng góp vào quá trình chuyển đổi số toàn cầu.

Các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu thông qua những bước đi nhỏ, tập trung vào từng công đoạn cụ thể hoặc các mô hình công nghệ phù hợp với năng lực của mình. Ông Cao Đại Thắng, Tổng giám đốc Intech Group, đã chia sẻ về kinh nghiệm làm việc với các doanh nghiệp lớn và tìm hiểu nhiều mô hình, qua đó nhận ra rằng điểm khởi đầu phù hợp với năng lực của doanh nghiệp Việt Nam và điều kiện tại Việt Nam là bắt đầu từ những bước nhỏ.

Theo ông Thắng, nhiều dự án thất bại không phải vì ý tưởng không thuyết phục mà vì chi phí đầu tư ban đầu quá lớn, vượt quá sức chịu đựng của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp startup. Tuy nhiên, nếu biết bắt đầu đúng cách, từng phần, ở từng phân xưởng, bài toán chi phí có thể được giải quyết, mở ra các cơ hội hợp tác. Intech Group đã có những đối tác quốc tế trong ngành và các doanh nghiệp này bày tỏ thiện chí sẵn sàng hợp tác với các đối tác Việt Nam nếu có được mô hình khởi động phù hợp.

Điều kiện tiên quyết để hợp tác là hạ tầng có thật, con người sẵn sàng, mô hình đầu tư thông minh cho phép tận dụng được lợi thế chi phí, lao động và ý chí học hỏi của người Việt. Từ thực tế đó, Intech Group đã có kế hoạch triển khai xây dựng trung tâm hạ tầng công nghệ quy mô nhỏ để hỗ trợ sản xuất linh kiện, vi mạch. Ông Cao Đại Thắng cho rằng cách tạo đà này không phải là thứ gì xa vời, bắt đầu từ hệ thống hàn dây, đóng gói, đo kiểm… chính là những bước rất thiết thực để xây dựng năng lực sản xuất dần dần.

Ông Nguyễn Đức Minh, Phó hiệu trưởng trường Điện – điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội), đồng quan điểm rằng điểm nghẽn lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp SME, là nguồn vốn đầu tư. Tuy nhiên, cơ hội vẫn sẽ đến nếu doanh nghiệp lựa chọn hướng đi phù hợp với điều kiện nhằm phát huy lợi thế nhất định của mình là khả năng thích ứng nhanh, linh hoạt.

Bước đi phù hợp được ông Nguyễn Đức Minh gọi là “du kích công nghệ”. Thay vì loay hoa căng sức phục vụ thị trường lớn, việc chọn phân khúc phù hợp – thị trường ngách để khởi đầu đã và đang được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Các chuyên gia đánh giá rằng việc tập trung vào một phân khúc thị trường nhỏ, chuyên biệt nhưng vừa sức là cách làm phù hợp với doanh nghiệp SME, chưa có tiềm lực lớn.

Ngày 28/7, tại thành phố Đà Nẵng, lễ khởi động dự án Phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến Fab-Lab đã diễn ra tại Khu Công nghệ thông tin tập trung, Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2. Dự án này được đầu tư với tổng vốn lên đến 1.800 tỷ đồng, nhằm phát triển công nghệ đóng gói bán dẫn và đặt nền móng cho hệ sinh thái công nghiệp cũng như đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Dự án Fab-Lab được chia thành hai khu vực chính, bao gồm khu phòng Lab dành cho nghiên cứu và phát triển các công nghệ đóng gói mới như Fan-out Wafer Level Packaging (FOWLP), 2.5D/3D IC, Silicon Interposer và Silicon-Bridge. Khu phòng Fab sẽ thực hiện sản xuất thử nghiệm trên tấm wafer thật, được trang bị các thiết bị tiên tiến như hệ thống lithography (quang khắc), wafer bonding và hệ thống đo kiểm đạt chuẩn quốc tế.

Khi đi vào hoạt động, Fab-Lab dự kiến sẽ có công suất 10 triệu sản phẩm/năm, phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao tinh thần chủ động và quyết tâm của lãnh đạo thành phố Đà Nẵng trong việc kiến tạo môi trường thuận lợi để phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn.

Bộ trưởng kỳ vọng dự án sẽ phát triển các công nghệ đóng gói tiên tiến và đào tạo đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trình độ cao, là điểm xuất phát cho những sản phẩm công nghệ ‘Make in Viet Nam’. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh rằng để phát triển bền vững, Việt Nam phải tham gia vào toàn bộ các khâu của ngành công nghiệp bán dẫn, từ đào tạo nhân lực, nghiên cứu, thiết kế đến đóng gói, kiểm thử và sản xuất.

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết cho biết thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi về hạ tầng, cơ chế hành chính và nguồn nhân lực để dự án triển khai đúng tiến độ, an toàn, hiệu quả. Ông cũng kỳ vọng VSAP Lab sẽ là hạt nhân hình thành cụm đổi mới sáng tạo ngành bán dẫn tại thành phố.

Chiều ngày 25/7, tại Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức Hội nghị gặp mặt doanh nghiệp, nhà đầu tư năm 2025 với chủ đề ‘Khánh Hòa – Hội tụ giá trị, Đầu tư bền vững’. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh tỉnh Khánh Hòa chính thức hợp nhất với tỉnh Ninh Thuận từ ngày 1/7/2025, tạo ra một tỉnh mới với diện tích hơn 8.500 km² và dân số trên 2,2 triệu người.

Trong 6 tháng đầu năm, kinh tế Khánh Hòa đã duy trì đà tăng trưởng tích cực với GRDP tăng 7,33%, thu ngân sách hơn 15.300 tỷ đồng, tăng gần 28% so với cùng kỳ. Ngành du lịch cũng ghi nhận doanh thu tăng hơn 20%, cho thấy sự phục hồi và phát triển mạnh mẽ sau đại dịch.

At Hội nghị, lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa đã giới thiệu tiềm năng và kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư vào các lĩnh vực như kinh tế biển, năng lượng, du lịch chất lượng cao, công nghệ bán dẫn, và chuyển đổi số. Những lĩnh vực này được xem là có tiềm năng lớn để phát triển và phù hợp với định hướng phát triển bền vững của tỉnh.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Ông nhấn mạnh rằng Khánh Hòa cần tận dụng lợi thế sau sáp nhập để điều chỉnh chiến lược phát triển và triển khai các dự án quy mô lớn. Phó Thủ tướng cũng đề nghị tỉnh Khánh Hòa tập trung vào các định hướng lớn, bao gồm đổi mới, kiện toàn bộ máy hành chính, và đẩy mạnh liên kết và điều phối vùng.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh tinh thần ‘không ai bị bỏ lại phía sau’ và đề nghị tỉnh chú ý nâng cao đời sống nhân dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ông cũng kêu gọi các doanh nghiệp và nhà đầu tư tích cực tham gia vào phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, tạo ra nhiều cơ hội việc làm và tăng thu nhập cho người dân.

Với chủ đề ‘Khánh Hòa – Hội tụ giá trị, Đầu tư bền vững’, Hội nghị gặp mặt doanh nghiệp, nhà đầu tư năm 2025 đã cung cấp một nền tảng để các bên liên quan thảo luận và tìm kiếm cơ hội hợp tác. Sự kiện này cũng thể hiện cam kết của tỉnh Khánh Hòa trong việc tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển.

Trong khuôn khổ Hội nghị, các đại biểu đã có cơ hội tham quan và tìm hiểu về các dự án, sản phẩm, dịch vụ của các doanh nghiệp đang hoạt động tại Khánh Hòa. Sự kiện này cũng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư kết nối và trao đổi thông tin, mở ra nhiều cơ hội hợp tác và phát triển trong tương lai.