Ngày 24 tháng 7, Báo Tiền Phong đã tổ chức một buổi tọa đàm với chủ đề ‘Đưa công nghệ vũ trụ trở thành động lực phát triển mới’. Buổi tọa đàm này có sự tham gia của nhiều chuyên gia và khách mời trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, với mục đích khẳng định vai trò và vị thế của ngành công nghệ này trong thời đại hiện nay.

Nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập Báo Tiền Phong, đã có bài phát biểu khai mạc tại buổi tọa đàm. Ông nhấn mạnh rằng trong thế kỷ XXI, công nghệ vũ trụ không chỉ còn là lĩnh vực giới hạn trong các chương trình khám phá không gian của một số ít quốc gia, mà đã trở thành một trụ cột chiến lược của nhiều nền kinh tế hiện đại. Các ứng dụng của công nghệ vũ trụ trong đời sống hàng ngày như dự báo thời tiết, phòng chống thiên tai, viễn thông, nông nghiệp thông minh, giám sát môi trường, quy hoạch đô thị, logistics, cũng như trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, đã trở nên thiết thực và quan trọng hơn bao giờ hết.

Ông Sưởng cũng dẫn báo cáo mới nhất của Space Foundation, theo đó kinh tế vũ trụ toàn cầu năm 2024 đã đạt gần 613 tỷ USD và dự kiến sẽ vượt mốc 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Kết quả này cho thấy tốc độ tăng trưởng ấn tượng và tiềm năng to lớn của ngành công nghệ vũ trụ. Ông tin rằng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cùng nỗ lực của các cơ quan, doanh nghiệp và đội ngũ khoa học công nghệ, Việt Nam hoàn toàn có thể từng bước làm chủ công nghệ vũ trụ.

Trong buổi tọa đàm, các chuyên gia đã thảo luận về những cơ hội và thách thức trong phát triển công nghệ vũ trụ tại Việt Nam. Họ cũng đưa ra đề xuất về các cơ chế chính sách và mô hình hợp tác hiệu quả nhằm thúc đẩy hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, với sự tham gia mạnh mẽ của lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc phát triển công nghệ vũ trụ tại Việt Nam không chỉ giúp đất nước đóng góp thiết thực vào sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh, mà còn giúp nâng cao vị thế trên trường quốc tế.

Với sự tham gia của các chuyên gia và khách mời trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, buổi tọa đàm đã tạo ra một diễn đàn để thảo luận và chia sẻ những ý tưởng mới nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ quan trọng này. Báo Tiền Phong hy vọng rằng buổi tọa đàm này sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc đưa công nghệ vũ trụ trở thành động lực phát triển mới cho đất nước.

Thông tin về buổi tọa đàm có thể được tìm thấy tại https://tienphong.vn/. Thêm vào đó, những tin tức mới nhất về công nghệ vũ trụ có thể được cập nhật tại https://spacefoundation.org/.

Việt Nam có tiềm năng to lớn để phát triển trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ nếu biết cách tận dụng cơ hội và khắc phục thách thức. Các chuyên gia quốc tế đã chia sẻ kinh nghiệm và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư vào nghiên cứu cơ bản, mở rộng hợp tác quốc tế và tạo môi trường tự do cho các nhà khoa học.

Tại tọa đàm ‘Đưa công nghệ vũ trụ trở thành động lực phát triển mới’ do Báo Tiền Phong tổ chức, TS Nguyễn Lương Quang, chuyên gia đến từ Viện Năng lượng nguyên tử và năng lượng thay thế (CEA Paris-Saclay, Pháp), đã chia sẻ về kinh nghiệm chuyển đổi từ nghiên cứu hạt nhân sang thiên văn học tại Saclay. Quá trình phát triển bộ cảm biến theo dõi lò phản ứng hạt nhân đã giúp các nhà khoa học tại đây linh hoạt chuyển hướng sử dụng công nghệ đó để quan sát bầu trời.

Từ nền tảng siêu dẫn ban đầu, Saclay đã tiến tới công nghệ lượng tử và thương mại hóa sản phẩm thông qua hợp tác với các startup và tập đoàn. TS Quang nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc chia sẻ mã nguồn mở trong nghiên cứu. Ở các nước phát triển như Pháp hay Canada, các nhóm nghiên cứu nhận tài trợ từ ngân sách bắt buộc phải cung cấp mã nguồn mở để các công ty có thể tham gia cùng phát triển.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Trọng Hiền, chuyên gia từ Cơ quan Hàng không Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA), lại cho rằng rào cản lớn nhất của Việt Nam hiện nay là vấn đề quản lý và cơ chế. Nếu không trao sự tự do cho các nhà nghiên cứu, thì rất khó phát triển khoa học thực chất. Ông Hiền cũng nhấn mạnh rằng sở trường lớn nhất của Việt Nam chính là con người.

Để thu hút nhân tài, Việt Nam cần một môi trường thông thoáng. Nhiều trí thức Việt Nam ở nước ngoài muốn về nước nhưng chưa về vì họ không thấy môi trường phù hợp với công việc nghiên cứu. Cơ chế hiện tại chưa thuận lợi để họ cống hiến. Ông Hiền cho rằng mọi công nghệ đột phá đều bắt đầu từ những bước rất nhỏ và xuất phát từ cái có thể làm được, từ sở trường đang có.

TS Quang cũng nhấn mạnh vai trò của việc đầu tư cho vườn ươm startup, các trường chuyên đề và đào tạo thế hệ kế tiếp. Hiện mô hình hợp tác công – tư trong khoa học vẫn còn thiếu vắng tại Việt Nam. Việt Nam cần đầu tư đúng trọng tâm và tạo môi trường tự do cho nhà khoa học để vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ.

Các chuyên gia cũng đồng tình rằng việc xây dựng một môi trường nghiên cứu và phát triển thuận lợi là chìa khóa để Việt Nam phát triển công nghệ vũ trụ. Điều này đòi hỏi sự đầu tư và hỗ trợ từ chính phủ, cũng như sự tham gia của các doanh nghiệp và tổ chức trong nước.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam có cơ hội để vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ nếu biết cách tận dụng nguồn nhân lực chất lượng cao và đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Với sự hỗ trợ từ các chuyên gia quốc tế và nỗ lực của chính phủ, Việt Nam có thể xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự phát triển của công nghệ vũ trụ trong tương lai.

Đầu tư vào công nghệ vũ trụ không chỉ giúp Việt Nam phát triển khoa học và công nghệ, mà còn mở ra cơ hội cho việc ứng dụng các công nghệ này vào các lĩnh vực khác như nông nghiệp, giao thông, y tế và giáo dục.

Công nghệ vũ trụ đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Không còn là một lĩnh vực xa xôi và chỉ dành cho nghiên cứu, công nghệ vũ trụ đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành, nhiều lĩnh vực tại Việt Nam. Từ viễn thông, định vị dẫn đường đến viễn thám phục vụ quản lý tài nguyên, giám sát rừng, đo đạc bản đồ và trồng trọt, công nghệ vũ trụ đã trở thành một công cụ quan trọng giúp chúng ta quản lý và phát triển đất nước.

Ông Trần Tuấn Ngọc, Cục trưởng Cục Viễn thám Quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, khẳng định rằng công nghệ vũ trụ đã hiện diện trong hầu hết các lĩnh vực tại Việt Nam. “Công nghệ vũ trụ như không khí, chúng ta sử dụng hằng ngày nhưng không nhận ra”, ông Ngọc nói. Không chỉ các bộ, ngành, nhiều địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng cũng đã ứng dụng công nghệ này vào thực tiễn. Khối tư nhân cũng bắt đầu tham gia mạnh mẽ, tạo nên làn sóng chuyển động tích cực từ nhà nước sang thị trường.

Tuy nhiên, vẫn còn những trở ngại cần phải vượt qua. Hạ tầng công nghệ còn yếu, đầu tư chưa bài bản, thiếu sự phối hợp giữa các bộ ngành và chưa có chiến lược phát triển dài hơi. Ngoài ra, việc vận hành hệ thống dữ liệu vệ tinh đòi hỏi kiến thức đa ngành nhưng nguồn nhân lực chất lượng cao lại đang thiếu nghiêm trọng. Cục Viễn thám Quốc gia kiến nghị Chính phủ cần có chính sách thu hút, giữ chân nhân tài, đầu tư hạ tầng công nghệ một cách căn cơ để ngành vũ trụ Việt Nam không bỏ lỡ cơ hội.

PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cho rằng muốn phá vỡ rào cản và thúc đẩy sự phát triển, Việt Nam cần một chiến lược phát triển vũ trụ dài hạn, không chỉ dừng ở mốc 10 năm mà phải nhìn tới 2040-2050. Vũ trụ không chỉ là lĩnh vực khoa học – công nghệ chiến lược mà đang trở thành một ngành kinh tế đầy tiềm năng. Kinh tế vũ trụ toàn cầu được dự báo sẽ đạt quy mô 1.400 tỉ USD vào năm 2030, với sự đầu tư mạnh mẽ từ các tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới.

Việt Nam cần xác lập vị trí trong bức tranh này, không chỉ bằng ứng dụng vệ tinh, viễn thông mà còn thông qua các dịch vụ, sản phẩm công nghiệp phụ trợ và giáo dục khoa học. Để đột phá, cần đưa công nghệ địa không gian vào chương trình chuyển đổi số quốc gia như một “lớp nền” của hệ thống số. Đồng thời, cần có cơ chế miễn trừ trách nhiệm khi sai lệch thông tin do công nghệ cũ để khuyến khích áp dụng dữ liệu mới.

Bên cạnh đó, các chương trình phổ cập kiến thức vũ trụ cho học sinh, sinh viên và cán bộ công quyền cũng cần được triển khai rộng khắp. Việc ứng dụng công nghệ vũ trụ vào thực tiễn không chỉ giúp Việt Nam phát triển kinh tế – xã hội mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Trong bối cảnh hiện nay, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vũ trụ vào các lĩnh vực của đời sống đang trở thành xu thế tất yếu. Với sự quan tâm và đầu tư đúng đắn, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về công nghệ vũ trụ trong tương lai.

Tham khảo thêm thông tin tại: https://www.vietnamplus.vn/cong-nghe-vu-tru-dang-tro-thanh-cong-cu-quan-trong-cho-phat-trien-dat-nuoc/731630.vnp