Từ ngày 1.1.2026, việc tính tiền đền bù khi Nhà nước thu hồi đất có thể sẽ trải qua những biến động đáng kể. Sự thay đổi này xuất phát từ việc áp dụng bảng giá đất mới, được xây dựng để tiệm cận với giá thị trường, theo Luật Đất đai 2024 và Nghị định 151/2025/NĐ-CP. Theo đó, UBND cấp tỉnh sẽ có trách nhiệm xây dựng và quyết định bảng giá đất lần đầu, công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026.

Hằng năm, UBND tỉnh sẽ tiếp tục điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1.1 của năm tiếp theo. Bảng giá đất sẽ được xây dựng theo khu vực, vị trí và được UBND tỉnh công bố, áp dụng từ ngày 1.1.2026. Quá trình điều chỉnh bảng giá đất sẽ hướng tới việc tiệm cận với giá đất thị trường, mà giá đền bù đất sẽ được tính theo giá đất cụ thể.

Tiền đền bù khi thu hồi đất sẽ được tính dựa trên giá đất cụ thể. Tại khoản 3 Điều 159 Luật Đất đai 2024, giá đất cụ thể được xác định bằng phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất, được tính như sau: Giá đất của thửa đất cần định giá (1m2) = giá đất trong bảng giá đất của thửa đất cần định giá x hệ số điều chỉnh giá đất.

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất được quy định tại Điều 8 Nghị định 71/2024/NĐ-CP bao gồm vị trí, địa điểm của thửa đất, khu đất; điều kiện về giao thông, cấp thoát nước, cấp điện; diện tích, kích thước, hình thể của thửa đất, khu đất; các yếu tố liên quan đến quy hoạch xây dựng; hiện trạng môi trường, an ninh; thời hạn sử dụng đất và các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất phù hợp với điều kiện thực tế, truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của địa phương.

Do đó, từ ngày 1.1.2026, với việc áp dụng giá đất thị trường, giá đền bù đất có thể sẽ cao hơn so với hiện nay. Tuy nhiên, trừ trường hợp bồi thường bằng việc cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, thì giá đất tính tiền thuê đất sẽ là giá đất cụ thể do UBND cấp có thẩm quyền quyết định ngay tại thời điểm phê duyệt.

LuatDatdai2024 quy định 6 trường hợp thu hồi sổ đỏ mà người dân cần biết.

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyển sở hữu tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) là một loại giấy tờ pháp lý quan trọng có liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người sử dụng đất. Theo khoản 2 Điều 152 của Luật Đất đai 2024, có 6 trường hợp sổ đỏ sẽ bị Nhà nước thu hồi mà không phải ai cũng biết.

Thứ nhất, Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích đất được ghi trong giấy chứng nhận quền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp.

Thứ hai, trường hợp cấp đổi sổ đỏ.

Thứ ba, người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất mà phải cấp mới sổ đỏ.

Thứ tư, sổ đỏ đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm cấp.

Đối với tình huống này, nếu việc thu hồi sổ đổ không thuộc trường hợp người được cấp giấy chứng nhận đã thực hiện chuyển nhượng, sẽ có 4 trường hợp xảy ra.

Trường hợp Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai có bản án, quyết định có hiệu lực thi hành trong đó có kết luận về việc thu hồi sổ đỏ thì việc thu hồi được thực hiện theo bản án, quyết định đó.

Trường hợp cơ quan Thanh tra có văn bản kết luận giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ có trách nhiệm xem xét. Nếu kết luận đó đúng thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ quyết định thu hồi. Nếu việc xem xét, xác định giấy chứng nhận đã là đúng quy định của pháp luật về đất đai thì phải thông báo lại cho cơ quan Thanh tra.

Trường hợp cơ quan có thẩm quyền cấp sổ đỏ phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định thì sẽ tiến hành kiểm tra lại, thông báo cho những người sử dụng đất biết rõ lí do và quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp.

Trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của Pháp luật về đất đai thì sẽ gửi văn bản kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận.

Cơ quan có thẩm quyền này sẽ có trách nhiệm kiểm tra và xem xét quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định.

Cơ quan có thẩm quyền thu hồi là cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Thứ năm, giấy chứng nhận đã cấp bị Tòa án có thẩm quyền tuyên huỷ.

Thứ sáu, trường hợp đấu giá, giao quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo yêu cầu của Toà án, cơ quan thi hành án mà người phải thi hành án không nộp giấy chứng nhận đã cấp.

Ngoài ra, việc thu hồi sổ đỏ đã được cấp không thuộc các trường hợp nêu trên chỉ được thực hiện khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án đã thực hiện được thi hành hoặc là văn bản kiến nghị của cơ quan Thi hành án về việc Thi hành bản án.

Đối với trường hợp thu hồi sổ đỏ các nhưng người sử dụng đấ, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đấ mà không giao nộp lại, cơ quan có thẩm quyền thu hồi thì đối với những trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định huỷ mà không có giao nộp giấy chứng nhận.