Ngày 1/8/2020, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) chính thức có hiệu lực, mở ra một chương mới trong quan hệ hợp tác kinh tế thương mại giữa Việt Nam và EU. Sau 5 năm thực thi, những lợi ích mà EVFTA mang lại đã trở nên rõ ràng và thiết thực cho doanh nghiệp hai bên.

Theo cam kết trong EVFTA, hiệp định sẽ loại bỏ hầu hết các rào cản thuế quan, ngoại trừ một số mặt hàng áp dụng hạn ngạch thuế quan miễn thuế. Về phía EU, cam kết xóa bỏ thuế quan ngay khi EVFTA có hiệu lực đối với hàng hóa của Việt Nam thuộc 85,6% số dòng thuế trong biểu thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU. Trong vòng 7 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, EU cam kết xóa bỏ 99,2% số dòng thuế trong biểu thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU. Đối với 0,3% kim ngạch xuất khẩu còn lại, bao gồm một số sản phẩm gạo, ngô ngọt, tỏi, nấm, đường và các sản phẩm chứa hàm lượng đường cao, EU cam kết mở cửa cho Việt Nam theo hạn ngạch thuế quan (TRQs) với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%.

Về thuế xuất khẩu của Việt Nam, Việt Nam cam kết xóa bỏ hầu hết các loại thuế xuất khẩu đối với hàng hóa xuất sang EU. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở EU sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường Việt Nam với gần 100 triệu người tiêu dùng, đặc biệt là tầng lớp trung lưu đang tăng trưởng nhanh.

Báo cáo Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý II/2025 do Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp xác định ưu đãi thuế quan là lợi ích nổi bật của EVFTA đã tăng vọt từ 29% trong quý II/2024 lên đến 61% trong quý II/2025. Một số doanh nghiệp đã có thể định lượng lợi nhuận trực tiếp từ EVFTA, mức tăng trung bình được ghi nhận vào lợi nhuận ròng là 8,7% – với một số doanh nghiệp báo cáo con số ấn tượng lên tới 25%.

Cũng theo báo cáo này, sau 5 năm thực thi và tận dụng EVFTA, có đến 98,2% doanh nghiệp châu Âu tham gia khảo sát cho biết họ đã biết đến EVFTA và gần một nửa trong số đó báo cáo rằng hiệp định mang lại lợi ích từ mức trung bình đến đáng kể. Đáng chú ý, không chỉ các tập đoàn lớn được hưởng lợi mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) cũng đang khai thác tốt các ưu đãi từ hiệp định.

EVFTA không chỉ là một thỏa thuận về thuế quan mà còn là nền tảng cho sự hài hòa về tiêu chuẩn và thịnh vượng bền vững. Hiệp định đã củng cố lòng tin, thúc đẩy thương mại và mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai phía.

Tuy nhiên, để tiếp tục tận dụng các ưu đãi từ EVFTA, các doanh nghiệp Việt Nam cần chuyển mình thích ứng với nhu cầu ngày càng tăng từ thị trường EU đối với sản phẩm bền vững. Việt Nam có nhiều lợi thế khai thác từ nguồn nguyên liệu phong phú đến cam kết mạnh mẽ với phát triển xanh, cũng như đảm bảo tiêu chuẩn cao về môi trường và xã hội.

Ông Ngô Chung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương nhấn mạnh, EU là thị trường tốt, thị trường tiềm năng, với tiêu chuẩn thị trường cao nhưng vấn đề quan trọng là xuất khẩu sang EU đem lại giá trị cao. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đang xuất khẩu tốt sang thị trường này.

Bộ Công Thương đang tiếp tục triển khai xây dựng Đề án hệ sinh thái kết nối các chủ thể doanh nghiệp lại với nhau và không chỉ có sự hỗ trợ từ cơ quan địa phương, cơ quan Trung ương, mà cả sự hỗ trợ của hiệp hội logistics, ngân hàng, đơn vị tư vấn… Khi có hệ sinh thái, các sản phẩm rất dễ truy xuất nguồn gốc.

Trong chiến lược phát triển dài hạn, việc tận dụng tối đa các FTA được xác định là chìa khóa then chốt giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng, thu hút đầu tư và củng cố vị thế trên trường quốc tế.

Nhiều loại trái cây và rau củ của Việt Nam, bao gồm thanh long, ớt và đậu bắp, hiện đang mắc kẹt tại các kho lạnh do không thể xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) vì vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Tình trạng này đã gây ra những lo ngại về ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.

Trách nhiệm cấp phép giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu trước đây thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, theo Thông tư 12/2025/TT-BNNMT, từ ngày 1-7-2025, trách nhiệm này đã được chuyển giao cho Sở An toàn thực phẩm tại các địa phương.

Thông tin từ Sở An toàn thực phẩm tại các địa phương cho biết, họ hiện chưa có đủ căn cứ pháp lý để cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật. Điều này đã gây ra tình trạng tê liệt trong việc xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam.

Cụ thể, từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp đã bị mắc kẹt và không thể xuất khẩu sang EU do thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết, có khoảng 250 tấn hàng gia vị, trị giá 2,4 triệu USD, đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.

Tại hội nghị tổ chức ngày 29-7 giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với các địa phương, vấn đề cấp phép vẫn chưa được giải quyết. Việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc “trong suốt về mặt kỹ thuật” trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Để giải quyết tình trạng này sự phối hợp giữa các Sở và cơ quan chuyên môn là cần thiết để tháo gỡ các vướng mắc, đồng thời giải quyết triệt để các vấn đề thủ tục. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.

Trong bối cảnh hiện nay, với sự phát triển không ngừng của thương mại toàn cầu, việc đảm bảo tuân thủ các quy định và tận dụng tối đa các ưu đãi thuế quan đã trở thành yếu tố then chốt đối với các doanh nghiệp. Một trong những công cụ quan trọng giúp họ đạt được mục tiêu này là giấy chứng nhận xuất xứ (C/O). Công cụ này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các yêu cầu của cơ quan chức năng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng niềm tin với các đối tác quốc tế.

Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) đang ngày càng được các doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp châu Âu, coi trọng. Theo số liệu mới nhất, có tới 56% doanh nghiệp châu Âu hoạt động tại Việt Nam thường xuyên nộp chứng từ C/O trên cơ sở định kỳ hàng tháng. Điều này cho thấy sự gia tăng về tầm quan trọng của giấy chứng nhận xuất xứ trong hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp. Việc cấp và sử dụng C/O không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là cách để các doanh nghiệp Việt Nam thể hiện tính minh bạch và chuyên nghiệp trong hoạt động kinh doanh quốc tế.

Trong năm 2024, Việt Nam đã cấp hơn 1,8 triệu chứng nhận xuất xứ ưu đãi, tương đương với giá trị xuất khẩu lên tới trên 100 tỷ USD. So với năm 2023, số lượng C/O cấp tăng 18% và giá trị xuất khẩu tăng 28%. Điều này cho thấy sự gia tăng đáng kể trong việc tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) và các ưu đãi thuế quan mà Việt Nam đã ký kết với các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Khoảng 28% tổng kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường có hiệp định FTA đã được hưởng ưu đãi thông qua việc sử dụng C/O.

Sự gia tăng trong cấp và sử dụng C/O không chỉ phản ánh nỗ lực của các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tuân thủ và tận dụng các quy định thương mại quốc tế mà còn là kết quả của các chính sách hỗ trợ của chính phủ trong việc đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu và khai thác các FTA. Việc đẩy mạnh cấp C/O ưu đãi cũng góp phần tăng cường tính cạnh tranh của hàng Việt Nam trên thị trường quốc tế, đồng thời thu hút thêm đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Để duy trì và phát huy lợi thế này, các doanh nghiệp cần tiếp tục nâng cao nhận thức và năng lực về việc cấp và sử dụng C/O, cũng như cải thiện năng lực sản xuất và chất lượng hàng hóa để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, cơ quan chức năng cần tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ để giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc cấp và sử dụng C/O, qua đó góp phần thúc đẩy hoạt động xuất khẩu và phát triển kinh tế của đất nước.

Giá xăng dầu tại Việt Nam đã có sự điều chỉnh kể từ 15h ngày hôm nay. Cụ thể, giá xăng RON95-III giảm 220 đồng xuống còn 19.700 đồng một lít, trong khi E5 RON92 cũng giảm 210 đồng còn 19.270 đồng. Ngược lại, giá các mặt hàng dầu, trừ mazut, đã tăng từ 200-330 đồng một lít. Dầu diesel tăng 330 đồng lên 19.120 đồng mỗi lít; dầu hỏa có giá 18.620 đồng một lít. Riêng mazut giảm về 15.370 đồng.

Theo Bộ Công Thương, thị trường xăng dầu thế giới trong 7 ngày qua đã chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố như chính sách thuế nhập khẩu mới của Mỹ và gói trừng phạt mới của EU đối với dầu của Nga. Những biến động địa chính trị và kinh tế này đã khiến giá xăng dầu thế giới có xu hướng tăng giảm khác nhau tùy thuộc vào từng mặt hàng. Ví dụ, mỗi thùng xăng RON95 bình quân đã giảm 1,5% về 78,5 USD. Ngược lại, diesel và dầu hỏa tăng từ 1,2-2%, còn mazut giảm 1%.

Bắt đầu từ ngày 1/8, các doanh nghiệp xăng dầu như Petrolimex và PVOIL sẽ thí điểm bán xăng E10 – loại nhiên liệu sinh học pha 10% ethanol vào xăng khoáng tại một số địa điểm. Đây là bước đi đầu tiên trong lộ trình chuyển đổi toàn quốc sang nhiên liệu xanh, dự kiến bắt đầu từ năm 2026. Việc sử dụng xăng sinh học E10 được xem là một giải pháp quan trọng nhằm giảm phát thải CO2 và đa dạng hóa nguồn cung năng lượng.

Xăng sinh học E10 là loại nhiên liệu được pha trộn giữa 90% xăng khoáng và 10% ethanol, một loại nhiên liệu có nguồn gốc từ sinh vật như thực vật. Loại nhiên liệu này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn giúp giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Với việc thí điểm bán xăng E10, các doanh nghiệp xăng dầu Việt Nam đang tích cực thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trong thời gian tới, việc sử dụng xăng sinh học E10 sẽ được triển khai rộng rãi trên toàn quốc, hướng tới mục tiêu giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Thông tin về giá xăng dầu cũng như các chính sách liên quan sẽ được cập nhật thường xuyên để người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể nắm bắt và điều chỉnh kế hoạch sử dụng năng lượng phù hợp.

Thông tin chi tiết về giá xăng dầu và các chính sách năng lượng có thể được tìm hiểu thêm tại các nguồn tin cậy. Việc nắm bắt thông tin kịp thời sẽ giúp người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định sáng suốt trong việc sử dụng năng lượng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây tuyên bố sẽ áp thuế 30% đối với xe nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU) và Mexico, bắt đầu từ ngày 1/8. Động thái này đã khiến ngành công nghiệp ô tô tại hai khu vực này đối mặt với nguy cơ mất thị trường Mỹ và chao đảo trong bối cảnh đàm phán thương mại đang bế tắc.

Ông Trump đưa ra thông báo này trên mạng xã hội Truth Social, chỉ hai tuần trước khi mức thuế mới có hiệu lực, khiến các hãng xe tại châu Âu và Mexico phải gấp rút tìm cách ứng phó. Ủy viên thương mại của EU, ông Maros Sefcovic, nhận định mức thuế 30% sẽ ‘gần như chấm dứt’ giao thương ô tô giữa EU và Mỹ.

Châu Âu đã hy vọng đạt được một thỏa thuận tương tự như với Anh, với mức thuế 10% cho tối đa 100.000 xe nhập khẩu mỗi năm. Tuy nhiên, mức thuế này vẫn cao hơn nhiều so với mức 2,5% mà các hãng xe châu Âu từng trả trước đây. Tổng thống Trump cũng yêu cầu EU mở cửa thị trường hoàn toàn cho hàng hóa Mỹ, không áp thuế, để cân bằng thâm hụt thương mại giữa hai bên.

Mexico và Canada cũng bị ảnh hưởng bởi quyết định này. Mexico sẽ bị đánh thuế 30%, trong khi Canada sẽ bị đánh thuế cao hơn, lên đến 35%. EU và Mexico hiện có hai tuần để đạt được thỏa thuận với Mỹ và tránh mức thuế mới. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định khả năng đạt được một thỏa thuận làm hài lòng tất cả các bên là rất mong manh.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng việc áp thuế nhập khẩu xe sẽ làm tăng giá xe cho người tiêu dùng Mỹ, gây thiệt hại cho các hãng xe và có thể dẫn đến các biện pháp trả đũa từ các nước bị ảnh hưởng. Việc này cũng làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các nước khác, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều thách thức.

Hiện tại, các bên liên quan đang nỗ lực đàm phán để tìm ra giải pháp tránh mức thuế mới. Ủy ban châu Âu (EC) đã đưa ra đề xuất về một thỏa thuận thương mại với Mỹ, nhưng chi tiết cụ thể vẫn chưa được công bố. Trong khi đó, các hãng xe như Volkswagen, BMW và Daimler của Đức, cũng như các hãng xe Pháp như Renault và PSA, đang gấp rút tìm cách ứng phó với mức thuế mới.

Tổng thống Trump đã cam kết bảo vệ ngành công nghiệp ô tô Mỹ và đã yêu cầu các hãng xe phải có kế hoạch cụ thể để duy trì hoạt động tại Mỹ. Một số chuyên gia nhận định rằng, nếu không có một thỏa thuận thương mại được ký kết, các hãng xe có thể phải xem xét lại chiến lược sản xuất và phân phối của mình.

Ngành sản xuất nông sản và thực phẩm của châu Âu đang đối mặt với những thách thức đáng kể do mức thuế nhập khẩu mới áp dụng từ Mỹ. Các mặt hàng nhập khẩu từ châu Âu, như đào đóng hộp và phô mai, đang phải đối mặt với nguy cơ sụt giảm xuất khẩu đáng kể do mức thuế tăng cao.

Hy Lạp, quốc gia xuất khẩu đào đóng hộp lớn nhất thế giới, đang trong tình trạng lo lắng. Người nông dân và chủ nhà máy chế biến đang phải đối mặt với khó khăn khi khoảng một phần năm sản lượng đào của Hy Lạp được xuất khẩu sang Mỹ. Tuy nhiên, với mức thuế nhập khẩu mới lên tới 47%, khả năng cạnh tranh của sản phẩm này trên thị trường Mỹ sẽ bị suy giảm nghiêm trọng.

Ông Lazaros Ioannidis, đồng sở hữu nhà máy chế biến đào đóng hộp Naoussa tại Hy Lạp, bày tỏ sự quan ngại về tình hình hiện tại. Ông cho biết rằng tình hình này xảy ra vào thời điểm cao điểm sản xuất, khiến cho toàn bộ nhà máy và dây chuyền vận hành hết công suất.

Tương tự, các nhà sản xuất phô mai tại Italy cũng đang trong tình trạng tương tự. Pecorino Romano, một loại phô mai cứng nổi tiếng của Italy với lịch sử xuất khẩu sang Mỹ hơn 140 năm, đang phải đối mặt với áp lực từ mức thuế mới. Ông Giuseppe Capuani, chủ công ty sản xuất phô mai I Buonatavola, cho biết rằng việc kinh doanh luôn tiềm ẩn rủi ro và điều quan trọng là phải biết chuẩn bị nguồn lực trong những thời điểm thuận lợi để vượt qua giai đoạn khó khăn.

Ông Capuani cũng cho biết có thể sẽ phải thay đổi mô hình vận hành và tìm kiếm thị trường mới nếu tình hình thuế quan không được giải quyết. Trước áp lực thuế quan, người nông dân và các nhà sản xuất châu Âu đang đẩy nhanh việc tìm giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực. Họ đang tìm kiếm thị trường mới và lên kế hoạch thay đổi mô hình sản xuất để đảm bảo việc kinh doanh không bị gián đoạn.

Trong bối cảnh này, các doanh nghiệp châu Âu đang kêu gọi các nhà lãnh đạo khu vực và quốc tế tìm giải pháp để giảm thiểu tác động của mức thuế nhập khẩu mới. Họ hy vọng rằng sẽ có thể tìm được giải pháp để duy trì hoạt động kinh doanh và xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

Cuộc tranh luận về mức thuế nhập khẩu mới đang diễn ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và châu Âu. Các bên liên quan đang hy vọng rằng sẽ có thể tìm được giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực và duy trì hoạt động kinh doanh.