Lộ trình thực hiện Luật Nhà giáo – một đạo luật quan trọng dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong việc nâng cao vị thế và quyền lợi của nhà giáo. Một điểm mới nổi bật của luật này là việc bỏ chia hạng nhà giáo, thay vào đó, chức danh nhà giáo sẽ được xác định dựa trên yêu cầu của hoạt động nghề nghiệp trong từng cấp học và trình độ đào tạo. Điều này được kỳ vọng sẽ chấm dứt những bất cập và bất công trong việc trả lương cho nhà giáo hiện nay.

Từ ngày 01/01/2026, giáo viên sẽ không còn được chia thành các hạng I, II, III như hiện nay. Thay vào đó, lương của nhà giáo sẽ được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến sẽ tham mưu Chính phủ xếp lại bảng lương của một số chức danh nhà giáo, bao gồm giáo viên mầm non, phổ thông, dự bị đại học, và giáo viên giáo dục nghề nghiệp hạng IV. Mục đích là để bảo đảm tính thống nhất về bảng lương áp dụng với các chức danh nghề nghiệp viên chức nhà giáo và viên chức các ngành, lĩnh vực khác.

Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo cũng đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng. Theo đó, hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo sẽ được áp dụng với mức từ 1,1 đến 1,6 tùy theo cấp học và trình độ đào tạo. Điều này sẽ giúp bảo đảm mức sống của nhà giáo, giúp họ an tâm công tác và cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.

Bên cạnh đó, Luật Nhà giáo cũng quy định các chính sách ưu đãi và phụ cấp đặc thù khác cho nhà giáo. Chính sách thu hút và trọng dụng nhà giáo sẽ bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận, tiền lương, phụ cấp, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc, và phúc lợi.

Việc xếp lương theo cấp học và trình độ đào tạo sẽ giúp đảm bảo công bằng và hợp lý trong việc trả lương cho nhà giáo. Giáo viên có trình độ đào tạo cao hơn sẽ được hưởng lương cao hơn, và giáo viên có hiệu quả công việc cao hơn sẽ được thưởng cao hơn.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả của các chính sách mới, cần phải đi kèm với trách nhiệm và cấm tuyệt đối dạy thêm tiêu cực, dạy thêm trái phép. Chỉ khi có sự kết hợp giữa nâng cao vị thế và quyền lợi của nhà giáo với trách nhiệm và kỷ luật nghiêm khắc, chúng ta mới có thể trả lại sự tôn nghiêm, uy tín và vị thế của nhà giáo.

Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà giáo tại Kỳ họp thứ 9 vào tháng 6 năm 2025. Luật này bao gồm 9 chương và 42 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Mục tiêu chính của Luật là quy định cụ thể về các chính sách hỗ trợ và thu hút, trọng dụng đối với nhà giáo, nhằm đảm bảo cuộc sống và phát triển nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên.

Luật Nhà giáo năm 2025 quy định rõ ràng về chính sách hỗ trợ nhà giáo tại Điều 24. Các chính sách này bao gồm chế độ trợ cấp theo tính chất công việc, theo vùng; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng; hỗ trợ chăm sóc sức khỏe định kỳ, chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp; phụ cấp lưu động đối với nhà giáo làm công tác xóa mù chữ, phổ cập giáo dục, biệt phái, dạy tăng cường, dạy liên trường, dạy ở các điểm trường. Ngoài ra, nhà giáo còn được hưởng các chính sách hỗ trợ khác theo quy định của pháp luật về viên chức, pháp luật về lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Nhà giáo công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo dạy tiếng dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy tăng cường tiếng Việt cho học sinh người dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy các môn năng khiếu, nghệ thuật được hưởng một số chính sách hỗ trợ đặc biệt. Cụ thể, họ được thuê nhà ở công vụ hoặc được bảo đảm chỗ ở tập thể khi đến công tác tại vùng khó khăn. Nếu không bố trí được chỗ ở tập thể hoặc nhà ở công vụ, họ được hỗ trợ tiền thuê nhà ở theo mức hỗ trợ thuê nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật. Họ cũng được hỗ trợ thanh toán tiền tàu xe trong thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn.

Bên cạnh chính sách hỗ trợ, Luật Nhà giáo năm 2025 cũng quy định chính sách thu hút, trọng dụng đối với nhà giáo. Các chính sách này bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận; tiền lương, phụ cấp; đào tạo, bồi dưỡng; quy hoạch, bổ nhiệm; điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc; phúc lợi và chính sách khác theo quy định của pháp luật. Đối tượng hưởng chính sách thu hút, trọng dụng bao gồm người có trình độ cao, người có tài năng, người có năng khiếu đặc biệt, người có kỹ năng nghề cao; người đến làm việc tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục, nghiên cứu khoa học trong một số lĩnh vực trọng yếu, thiết yếu theo nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội.

Liên quan đến các chính sách dành cho nhà giáo, nhiều ý kiến cho rằng, giáo viên hiện nay đang phải đối mặt với nhiều khó khăn. Vì thế, bên cạnh việc thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với đội ngũ giáo viên thông qua việc ban hành các chính sách dành cho họ, các chuyên gia cho rằng cần có các giải pháp đồng bộ để phát triển đội ngũ này.

Theo các chuyên gia, để nâng cao chất lượng giáo dục, cần tạo ra môi trường làm việc tốt cho giáo viên, giúp họ phát triển sự nghiệp và đảm bảo cuộc sống. Các chính sách hỗ trợ và thu hút, trọng dụng nhà giáo trong Luật Nhà giáo năm 2025 được xem là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tại Việt Nam.

Là một tài liệu pháp lý quan trọng, Luật Nhà giáo 2025 là cơ sở pháp lý để triển khai các hoạt động giáo dục tại Việt Nam. Luật này không chỉ quy định về các chính sách hỗ trợ và thu hút, trọng dụng nhà giáo mà còn quy định về các vấn đề khác liên quan đến giáo dục, như quản lý giáo dục, cơ sở giáo dục, và quyền, nghĩa vụ của các bên liên quan.

Ngày 22/7, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự lễ trao quyết định chuyển Trường Đại học Phenikaa thành Đại học Phenikaa. Sự kiện này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển của trường, khi chuyển từ mô hình trường đại học sang đại học, tương tự mô hình tổ chức của các đại học tiên tiến trên thế giới.

Việc chuyển đổi này nhằm phát huy tối đa sức mạnh nội tại, tăng quyền tự chủ, thúc đẩy đào tạo chất lượng cao gắn với nghiên cứu liên/xuyên ngành, liên lĩnh vực. Thủ tướng nhấn mạnh rằng, để xây dựng bản sắc văn hóa và thương hiệu của Đại học Phenikaa, cần lấy học sinh, sinh viên là trung tâm, Đại học Phenikaa là nền tảng và thầy cô giáo là động lực. Văn hóa của Phenikaa không tách rời văn hóa dân tộc và cần được xây dựng trên cơ sở tôn trọng, sáng tạo và phản biện.

Đại học Phenikaa hiện có quy mô đào tạo gần 25.000 sinh viên với trên 100 chương trình đào tạo. Trường đã thành lập 5 trường đào tạo và hiện đang phấn đấu trở thành một đại học đa ngành, hướng tới vị trí trong top 100 các trường đại học hàng đầu châu Á vào năm 2030.

Thủ tướng yêu cầu Đại học Phenikaa phải tập trung vào đào tạo các môn cơ bản và phát triển toàn diện trí, đức, thể, mỹ của học sinh, sinh viên. Nhà trường cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, xây dựng hệ thống quản trị minh bạch, kiểm soát nội bộ hiệu quả và phát huy vai trò tự chủ, gắn với trách nhiệm giải trình xã hội.

Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, các bộ, ngành, địa phương liên quan đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện khung pháp lý trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, tăng tính tự chủ gắn với trách nhiệm giải trình cho các cơ sở đào tạo. Thủ tướng tin tưởng rằng, với sự quyết tâm và nỗ lực của mình, Đại học Phenikaa sẽ trở thành một điển hình của đại học tư thục vận hành theo hướng đổi mới sáng tạo, góp phần hiện thực hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước về đổi mới giáo dục đại học, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.