Trước những diễn biến phức tạp của chính sách thuế quan Mỹ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực xây dựng kế hoạch thích ứng nhằm giảm thiểu rủi ro. Theo đó, ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp xuất khẩu là tìm kiếm thị trường mới, đặc biệt là trong nhóm xuất khẩu. Báo cáo của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) chỉ ra rằng, hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang lên kế hoạch tìm thị trường mới để ứng phó với rủi ro thuế quan.

Không chỉ doanh nghiệp xuất khẩu, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong nước cũng chia sẻ chiến lược tương tự. Có 34,9% trong số họ lựa chọn tìm kiếm thị trường mới để ứng phó với những thay đổi trong chính sách thuế quan. Cùng với đó, các doanh nghiệp cũng có xu hướng tăng cường nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào từ các đối tác khác.

Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang tập trung ưu tiên tìm kiếm thị trường ngoài Mỹ. Ngược lại, các công ty xây dựng lại có xu hướng chờ đợi và tập trung nhiều hơn vào giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất.

Từ tháng 4, một số doanh nghiệp như SK Foods đã chủ động lập kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, UAE. Kết quả khảo sát cho thấy, các doanh nghiệp các ngành đều cho rằng họ chịu tác động khá nghiêm trọng từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ.

Với lợi thế đa dạng thị trường thông qua 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương, Việt Nam đang có nhiều tiềm năng để mở rộng thị trường xuất khẩu. Để tạo thuận lợi cho việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác.

Phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng được coi là điều cần thiết, giúp giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu. Các doanh nghiệp cũng khuyến nghị các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ, Trung Quốc.

Các doanh nghiệp đang kỳ vọng vào sự hỗ trợ từ Chính phủ để có thể tận dụng tối đa các FTA, đồng thời đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu sang các thị trường mới, giảm thiểu tác động tiêu cực từ chính sách thuế quan Mỹ.