Quốc hội khóa XV vừa thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, một văn bản pháp lý quan trọng nhằm điều chỉnh và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực công nghiệp công nghệ số tại Việt Nam. Luật này bao gồm 6 chương với 51 điều, trong đó có một chương riêng dành cho việc quy định về trí tuệ nhân tạo (AI). Việc thông qua luật này thể hiện sự quan tâm và nỗ lực của Quốc hội trong việc xây dựng một khung pháp lý phù hợp cho sự phát triển nhanh chóng và ứng dụng rộng rãi của công nghệ số, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo.

Một trong những điểm nổi bật của Luật Công nghiệp công nghệ số là quy định cụ thể về việc nhận dạng sản phẩm công nghệ số sử dụng trí tuệ nhân tạo. Theo đó, các sản phẩm công nghệ số thuộc Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo phải có dấu hiệu nhận dạng để người sử dụng hoặc máy có thể nhận biết. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người dùng khi tương tác với các hệ thống AI. Việc nhận dạng này giúp người dùng hiểu rõ họ đang tương tác với một hệ thống trí tuệ nhân tạo, trừ trường hợp người sử dụng đã rõ về việc này.

Luật cũng quy định về nguyên tắc phát triển, cung cấp, và triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo. Có 7 nguyên tắc cơ bản được đề ra, bao gồm: phục vụ sự thịnh vượng và hạnh phúc của con người, tiếp cận bao trùm và công bằng, tôn trọng các giá trị đạo đức và quyền con người, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm an toàn và an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, và tuân thủ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Những nguyên tắc này nhằm đảm bảo rằng việc phát triển và sử dụng trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam không chỉ hướng đến lợi ích kinh tế mà còn đảm bảo các giá trị xã hội và đạo đức.

Để triển khai và giám sát việc thực hiện các quy định này, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ sẽ ban hành Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo và tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy định về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ sẽ hướng dẫn nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo trong các ngành, lĩnh vực được phân công. Điều này cho thấy sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước trong việc quản lý và thúc đẩy lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Lộ trình thực hiện Luật Công nghiệp công nghệ số được ấn định với thời điểm có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Điều này cho phép các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân có thời gian cần thiết để điều chỉnh và chuẩn bị cho việc triển khai luật. Việc Quốc hội khóa XV thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số và các quy định liên quan đến trí tuệ nhân tạo đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của công nghệ số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.

https://vietnambiz.vn/quoc-hoi-thong-qua-luat-cong-nghiep-cong-nge-so-sap-toi-my-chat-yeu-se-the-nao-222222.htm

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số và giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu, câu hỏi về khả năng giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài và xây dựng nền kinh tế số vững mạnh với Luật Công nghiệp công nghệ số mới ban hành đã được đặt ra. Đây là một vấn đề quan trọng khi đất nước đang đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ căng thẳng thương mại toàn cầu.

Với tư cách là một trong những nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, Việt Nam đang chịu tác động lớn từ các ‘đòn’ thuế quan gần đây của Mỹ, không chỉ về thị trường nước ngoài mà còn về công nghệ nhập khẩu, đặc biệt trong các lĩnh vực như điện toán đám mây, an ninh mạng và trí tuệ nhân tạo (AI). Điều này cho thấy sự cần thiết phải xem xét lại chiến lược số của đất nước.

Thay vì tiếp tục dựa vào nền tảng và hạ tầng nước ngoài, Việt Nam có thể đẩy nhanh quá trình tự chủ bằng cách đầu tư vào công nghệ trong nước. Luật Công nghiệp công nghệ số được thông qua mới đây là một khung pháp lý kịp thời để hỗ trợ quá trình chuyển đổi này. Giảm phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu là một trong những vấn đề quan trọng.

Hiện tại, Việt Nam nhập khẩu phần lớn hạ tầng kỹ thuật số, từ phần cứng, phần mềm đến các dịch vụ đám mây và Internet vạn vật (IoT). Những công nghệ này chủ yếu đến từ các quốc gia như Mỹ và Israel, có chi phí cao và hạn chế quyền kiểm soát dữ liệu. Việc phát triển các nền tảng và công cụ trong nước sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trên và mở rộng quyền truy cập cho người dùng Việt Nam.

Các nền tảng, công cụ trong nước sẽ lưu trữ và chia sẻ dữ liệu theo quy định của Việt Nam, qua đó cũng đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về quyền riêng tư và chủ quyền dữ liệu trong Luật Công nghiệp công nghệ số. Tầm quan trọng của các nền tảng công nghệ nội địa không thể bị bỏ qua. Ngoài các dịch vụ đám mây và an ninh mạng đang phụ thuộc vào nhà cung cấp quốc tế, thị trường tiêu dùng số của Việt Nam cũng bị chi phối bởi các nền tảng nước ngoài như Shopee và Grab.

Ấn Độ là một ví dụ đáng tham khảo. Các nền tảng nội địa như Ola và Rapido đã thành công trong việc cạnh tranh với Uber bằng cách cung cấp dịch vụ phù hợp với nhu cầu địa phương. Các nền tảng Việt Nam có thể đi theo con đường tương tự, đặc biệt khi nhận được ưu đãi tài chính và hỗ trợ kinh phí mua sắm công nghệ mà Luật Công nghiệp công nghệ số đề ra.

Bên cạnh đó, việc xây dựng lực lượng lao động hỗ trợ tăng trưởng số cũng là yếu tố quan trọng. Lợi thế nhân khẩu học của Việt Nam là rất rõ ràng khi cả nước có đến 51,7% dân số dưới 34 tuổi tính đến năm 2024. Lực lượng lao động trẻ, am hiểu công nghệ này là tài sản lớn trong quá trình chuyển đổi từ sản xuất giá rẻ sang nền kinh tế số.

Tuy nhiên, chỉ 28,8% người lao động có bằng cấp, chứng chỉ từ sơ cấp trở lên – điều này cho thấy khoảng cách đáng kể giữa cung và cầu kỹ năng. Việc hợp tác giữa các trường và doanh nghiệp để thiết kế chương trình đào tạo và đánh giá người học sẽ rất quan trọng. Chính phủ nên triển khai các nỗ lực đưa công nghệ thông tin vào chương trình học từ sớm.

Đồng thời, cần xem xét hỗ trợ các cơ sở đào tạo nhỏ cung cấp các khóa học nâng cao kỹ năng và cấp chứng chỉ theo nhu cầu của các ngành. Tóm lại, Luật Công nghiệp công nghệ số là một bước đi chiến lược hướng tới chủ quyền số và một nền kinh tế vững bền. Bằng cách thúc đẩy đổi mới trong nước, giảm phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài và đầu tư vào nguồn nhân lực, Việt Nam đang đặt nền móng để trở thành quốc gia lãnh đạo nền kinh tế số Đông Nam Á trong dài hạn.