Dự luật thuế của Tổng thống Trump gây tranh cãi khi làm tăng thâm hụt ngân sách Mỹ

Ngày 4/6, Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) công bố báo cáo cho thấy dự luật cải cách thuế và cắt giảm chi tiêu của Tổng thống Donald Trump có thể khiến thâm hụt ngân sách liên bang tăng thêm 2.400 tỷ USD trong 10 năm tới. Dự luật này đã được Hạ viện thông qua hôm 22/5 với tỷ lệ sít sao 215-214 và hiện đang chờ xét duyệt tại Thượng viện.

Trụ sở Bộ Tài chính Mỹ ở Washington, DC

Dự luật “One Big, Beautiful Bill Act” là một phần trong nỗ lực thực hiện chính sách đối nội của Tổng thống Trump, kết hợp các đề xuất cắt giảm thuế, chi tiêu công, siết chặt an sinh xã hội, tăng chi cho quốc phòng và kiểm soát nhập cư. Theo dự luật, chính quyền Tổng thống Trump đề xuất kéo dài 10 năm các biện pháp cắt giảm thuế thu nhập cá nhân và thuế bất động sản từng được thông qua trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump vào năm 2017.

Một trong những nội dung chính của dự luật là đề xuất cắt giảm gần 700 tỷ USD chi tiêu cho chương trình Medicaid – hệ thống bảo hiểm y tế dành cho người thu nhập thấp – trong 10 năm. Ngoài ra, dự luật cũng đưa ra các điều kiện mới để được tham gia chương trình này, chẳng hạn như đưa ra những yêu cầu về thời gian tối thiểu “tham gia các hoạt động cộng đồng” đối với người trưởng thành không có người phụ thuộc.

Theo báo cáo đánh giá mới nhất của CBO, dự luật sẽ cắt giảm thuế khoảng 3.700 tỷ USD, nhưng đồng thời làm tăng thâm hụt ngân sách liên bang thêm 2.400 tỷ USD trong vòng 10 năm tới. CBO cũng ước tính sẽ có khoảng 10,9 triệu người không thể tiếp cận bảo hiểm y tế công dành cho người có thu nhập thấp (Medicaid) trong thập kỷ tới.

Báo cáo của CBO được công bố trong bối cảnh Tổng thống Trump đang gây sức ép để Quốc hội thông qua dự luật, nhằm kịp thời ký ban hành trước hạn chót ngày 4/7 tới. Tổng thu từ đầu tài khóa đến nay đạt 3.110 tỷ USD trong khi chi tiêu lên tới 4.159 tỷ USD, đều là những mức cao kỷ lục khiến thâm hụt lên tới 1.049 tỷ USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm trước.

Đề xuất ngân sách liên bang của Mỹ cho năm tài chính 2026 đã gây ra những lo ngại về việc cắt giảm tài trợ cho các chương trình y tế quan trọng và viện trợ vaccine toàn cầu.

Theo đề xuất trình Quốc hội, chính quyền Tổng thống Donald Trump dự định cắt giảm tài trợ cho các chương trình vaccine toàn cầu, bao gồm cả việc xóa bỏ bộ phận y tế toàn cầu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC).

Việc cắt giảm này bao gồm 180 triệu USD cho chương trình xóa sổ bệnh bại liệt và 50 triệu USD cho chương trình phòng chống bệnh sởi cùng các bệnh có thể ngăn ngừa bằng vaccine khác.

Ngoài ra, chính quyền Mỹ cũng đề xuất cắt hỗ trợ tài chính cho Liên minh vaccine toàn cầu (Gavi), tổ chức chuyên viện trợ vaccine cho trẻ em ở các nước nghèo và đang phát triển.

Tòa nhà Quốc hội Mỹ

Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách của Nhà Trắng, ông Russell Vought, cho biết Nhà Trắng hy vọng sẽ trình lên Quốc hội các gói cắt giảm chi tiêu khác nếu yêu cầu ban đầu được thông qua.

Đề xuất cắt giảm ngân sách cũng ảnh hưởng đến hoạt động của nhiều cơ quan liên bang, bao gồm cả Bộ Lao động Mỹ, nơi đã giảm số lượng doanh nghiệp được thống kê để báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) do tình trạng thiếu hụt nhân sự.

CPI là một trong những dữ liệu kinh tế quan trọng được các nhà kinh tế, nhà đầu tư và hoạch định chính sách căn cứ để ước tính về tình trạng lạm phát.

Một số nhà kinh tế lo ngại việc cắt giảm nhân viên thu thập dữ liệu sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng dữ liệu báo cáo này.

Ngân sách đề xuất cũng bao gồm đề xuất cắt giảm gần 700 tỷ USD chi tiêu cho chương trình Medicaid – hệ thống bảo hiểm y tế dành cho người thu nhập thấp – trong 10 năm.