Trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ chính sách thuế quan và rào cản thương mại của các quốc gia, đặc biệt là Hoa Kỳ. Để giúp doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt được những thông tin mới nhất về thị trường này, Hội thảo “Xúc tiến thương mại sang thị trường Hoa Kỳ” đã được tổ chức với sự tham gia của hơn 230 doanh nghiệp.

Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) Hoàng Minh Chiến nhấn mạnh rằng, thách thức này đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải không ngừng đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, cách mạng hóa phương thức sản xuất kinh doanh và xây dựng thương hiệu mạnh để đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam duy trì thị phần tại thị trường Hoa Kỳ mà còn mở rộng và phát triển trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã phân tích đặc điểm, xu hướng tiêu dùng và quy định kỹ thuật tại thị trường Hoa Kỳ. Đồng thời, hướng dẫn doanh nghiệp về quy tắc xuất xứ, thủ tục kiểm tra hải quan và thuế nhập khẩu. Các chuyên gia cũng chia sẻ góc nhìn thực tiễn khi kinh doanh tại thị trường Hoa Kỳ và giới thiệu các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến thương mại tại thị trường này. Thông qua đó, các doanh nghiệp Việt Nam có thể nắm rõ hơn về những yêu cầu và cơ hội tại thị trường lớn và đầy tiềm năng này.

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại Việt Nam tại Hoa Kỳ, đánh giá rằng Việt Nam đã trở thành một nhân tố quan trọng trong chuỗi cung ứng sản xuất quốc tế và thu hút lớn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Việt Nam cũng trở thành nguồn cung cấp hàng hóa sản xuất quan trọng cho các thị trường trên toàn thế giới, trong đó có Hoa Kỳ. Những thành tựu này thể hiện sự phát triển và vai trò ngày càng tăng của Việt Nam trong nền kinh tế toàn cầu.

Số liệu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho thấy, tính đến hết tháng 5/2025, kim ngạch thương mại hai chiều của Việt Nam và Hoa Kỳ đạt 80 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 70,5 tỷ USD, tăng 39,9% và nhập khẩu khoảng 5,7 tỷ USD. Việt Nam xuất siêu sang Hoa Kỳ ở mức 64,8 tỷ USD, đứng thứ 5 sau Trung Quốc, Thụy Sỹ, Mexico và Ireland. Những con số này cho thấy tiềm năng và triển vọng của thị trường Hoa Kỳ đối với hàng hóa Việt Nam.

Để ứng phó với thách thức thuế quan mới từ Hoa Kỳ, ông Đỗ Ngọc Hưng khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu thông qua các Hiệp định Thương mại tự do (FTA), đặc biệt là các FTA thế hệ mới. Đồng thời, các doanh nghiệp cần kích thích nhu cầu nội địa thông qua các biện pháp thúc đẩy tiêu dùng trong nước để bù đắp cho nguy cơ suy giảm xuất khẩu. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào nâng cao năng lực cạnh tranh và đa dạng hóa chuỗi cung ứng cũng là những hướng đi quan trọng.

Về phía các cơ quan quản lý, cần củng cố năng lực xuất khẩu thông qua định hướng doanh nghiệp đầu tư vào nâng cao khả năng cạnh tranh của các ngành công nghiệp hỗ trợ, nền tảng, nâng cấp công nghệ và khuyến khích đổi mới. Ngoài ra, cần tăng cường khả năng phục hồi và đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm sự phụ thuộc vào các nguồn nguyên liệu thô và hàng hóa trung gian tập trung ở một thị trường. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển bền vững và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động xuất khẩu.

Trong bối cảnh thị trường kinh tế toàn cầu biến động và cạnh tranh ngày càng gay gắt, logistics xanh đang trở thành chiến lược sống còn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, việc triển khai logistics xanh vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Chuyển đổi xanh trong hoạt động logistics không còn là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu tất yếu, quyết định sức cạnh tranh và thậm chí là yếu tố sống còn của doanh nghiệp trong quá trình hội nhập toàn cầu. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam hiện đứng thứ 43 trong bảng xếp hạng Chỉ số hiệu quả logistics toàn cầu. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai vẫn còn cách khá xa chính sách.

Các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp nhiều rào cản trong việc triển khai logistics xanh, bao gồm chi phí cao, thiếu thông tin và chính sách hỗ trợ. Để thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và tối ưu hóa quy trình vận hành, các doanh nghiệp cần có sự hỗ trợ thiết thực từ các cơ quan quản lý nhà nước. Hệ thống pháp lý chưa đầy đủ và thiếu tính liên kết để hỗ trợ logistics xanh. Dù Chính phủ đã có Chiến lược phát triển kinh tế tuần hoàn, Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, hay Dự thảo Luật Giao thông đường bộ sửa đổi có đề cập đến hạ tầng hỗ trợ phương tiện xanh, nhưng việc triển khai còn chậm và thiếu liên kết.

Chuyển đổi xanh đòi hỏi chi phí đầu tư không nhỏ và các doanh nghiệp cũng gặp thách thức khi lựa chọn công nghệ cũng như thiếu đội ngũ chuyên gia am hiểu và đủ năng lực thực hiện. Hơn nữa, nhận thức, thói quen và hạ tầng hiện tại vẫn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển phương tiện vận chuyển xanh.

Nền kinh tế toàn cầu đang biến động mạnh mẽ kéo theo xu hướng tái cấu trúc và dịch chuyển chuỗi cung ứng. Lĩnh vực logistics cũng theo đó chịu áp lực chuyển đổi sâu rộng chưa từng có, buộc doanh nghiệp phải thích ứng kịp thời để tồn tại giữa biến động. Bên cạnh đó, Chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế đã đưa ra những mục tiêu giảm phát thải chặt chẽ, như: Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon, các sáng kiến từ Gói Fit for 55 của Liên minh châu Âu (EU) đến lộ trình giảm carbon của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO)… buộc doanh nghiệp logistics phải xanh hóa quy trình và hướng tới mục tiêu Net Zero…

Để triển khai logistics xanh, các doanh nghiệp cần chủ động chuyển đổi để tồn tại. Quá trình xanh hóa logistics tại Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức, nhất là khi các doanh nghiệp muốn tiếp cận sâu hơn vào thị trường EU. Các doanh nghiệp châu Âu đã chủ động triển khai nhiều giải pháp cụ thể tại Việt Nam như sử dụng năng lượng mặt trời tại kho vận, văn phòng; triển khai đội xe giao nhận xanh; tích hợp công cụ số để tối ưu lộ trình, tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải… Đây là chiến lược dài hạn giúp tối ưu vận hành và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Tuy nhiên, các hạn chế như hạ tầng logistics tại Việt Nam chưa đồng bộ, một số chính sách, quy định thiếu nhất quán… khiến doanh nghiệp gặp nhiều vướng mắc khi áp dụng vào thực tế. Phát triển xanh là quá trình không thể thuê ngoài mà cần sự chung tay giữa doanh nghiệp, Chính phủ và các bên liên quan. Với việc cải thiện nhận thức, nguồn lực tài chính, kỹ năng và kinh nghiệm cùng sự đồng bộ chính sách và thống nhất quan điểm, Việt Nam hoàn toàn có thể tiến rất nhanh.

Điều cốt lõi là thúc đẩy mô hình logistics tích hợp đa phương thức. Cùng với đó, xây dựng hành lang chính sách và tài chính bền vững để hỗ trợ doanh nghiệp thực thi chuyển đổi một cách thực chất. Một số doanh nghiệp đang triển khai mô hình mới tại Việt Nam, tích hợp nhà ga hàng hóa hàng không, kho ngoại quan, kho thường và các giải pháp giao thông kết nối xuyên biên giới. Đây là mô hình chưa phổ biến trong khu vực nhưng có tiềm năng tạo ra lợi thế cho Việt Nam trong chuỗi cung ứng quốc tế.

Tuy nhiên, chuyển đổi xanh của doanh nghiệp chỉ thực sự hiệu quả khi có sự đồng hành từ chính sách và tài chính. Do đó cần khuyến khích tài chính xanh và các cơ chế kết hợp công – tư, từ các tổ chức tài chính quốc tế như IFC, WB và hệ thống ngân hàng trong nước.