Cử tri nhiều tỉnh thành đề nghị xây dựng mức lương khởi điểm cho bác sĩ cao hơn các ngành khác, do thời gian đào tạo cũng như được hành nghề lâu hơn. Đề xuất được cử tri nêu trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Lý do là đội ngũ y bác sĩ phải trải qua thời gian đào tạo dài 6 năm, sau đó còn cần thêm 12 tháng thực hành tại các cơ sở y tế mới được cấp phép hành nghề. Hiện nay, với mức lương cơ sở 2.340.000 đồng, một bác sĩ mới ra trường làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập chỉ nhận được khoảng 7 triệu đồng mỗi tháng (đã bao gồm phụ cấp ưu đãi nghề 40%, chưa trừ các khoản bảo hiểm). Con số này được đánh giá là chưa tương xứng với thời gian đào tạo và áp lực công việc của ngành y.

Bộ Y tế cũng thừa nhận mức phụ cấp hiện tại quá thấp và không còn phù hợp với tình hình kinh tế, đời sống hiện tại. Trong khi lương cơ sở đã được điều chỉnh tăng 8 lần trong 13 năm qua, các khoản phụ cấp vẫn áp dụng theo quyết định ban hành từ năm 2011 mà không có sự điều chỉnh tương ứng.

Thực tế, nhiều bác sĩ trực và phẫu thuật viên đã phản ánh mức phụ cấp hiện tại không xứng đáng với khối lượng công việc và công sức của họ. Mức phụ cấp trực 24/24 là 115.000 đồng/người/phiên trực, hỗ trợ tiền ăn 15.000 đồng/người/phiên trực đối với bệnh viện hạng một, hạng đặc biệt. Phụ cấp ca mổ loại đặc biệt là 280.000 đồng, ca mổ loại một 125.000 đồng cho phẫu thuật viên chính.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết ngành đang đề xuất xếp lương bậc 2 cho các chức danh bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng, dược sĩ khi tuyển dụng. Bộ cũng đang xây dựng Nghị định về phụ cấp ưu đãi theo nghề và Nghị định quy định phụ cấp đặc thù, phụ cấp chống dịch, hỗ trợ nhân viên y tế thôn bản.

Đề xuất mới được lấy ý kiến hồi tháng 4 cho thấy tiền phụ cấp trực, mổ của bác sĩ bệnh viện công có thể tăng gần gấp ba lần. Phụ cấp cho phẫu thuật viên chính hoặc bác sĩ gây mê chính sẽ tăng từ 280.000 đồng lên 790.000 đồng. Phụ cấp trực vào ngày nghỉ cuối tuần sẽ bằng 1,3 lần, còn vào ngày lễ, Tết sẽ bằng 1,8 lần mức thông thường.

Về phụ cấp thâm niên, Bộ Y tế giải thích rằng chế độ này đã được bãi bỏ theo Nghị quyết 27/2018 của Ban Chấp hành Trung ương nhằm đảm bảo tương quan tiền lương giữa các ngành.

Ngoài vấn đề lương bổng, cử tri còn kiến nghị đưa bác sĩ mới tốt nghiệp về xã thực hiện nghĩa vụ khám chữa bệnh ít nhất hai năm trước khi được nhận nhiệm vụ ở các cơ sở khác. Đối với đề xuất này, Bộ trưởng Lan cho biết sẽ nghiên cứu để đưa ra chính sách phù hợp.

Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động. Theo đề xuất, từ ngày 1/1/2026, mức lương tối thiểu sẽ tăng 7,2% so với hiện nay. Đây là một trong những nỗ lực của Chính phủ nhằm cải thiện thu nhập và đời sống của người lao động, đặc biệt là những người có thu nhập thấp và người phụ thuộc.

Thực tế, việc điều chỉnh tăng lương tối thiểu vùng đã được nhiều người lao động mong đợi để có thêm thu nhập trang trải cuộc sống. Anh Nguyễn Minh Thành, công nhân tại Xí nghiệp xây lắp Khu công nghiệp Đông Anh, chia sẻ rằng giá xăng dầu và giá điện đã tăng đáng kể. Tiền thuê nhà cũng đã tăng từ 1,5 triệu đồng lên 1,7 triệu đồng. Với mức lương cơ bản hiện tại khoảng 5 triệu đồng/tháng theo lương tối thiểu vùng I, anh Thành hy vọng lương tối thiểu sẽ được tăng để bù đắp cho sự tăng cao của giá cả.

Tuy nhiên, cũng như các lần tăng lương trước đây, nhiều người lo ngại về tình trạng tăng giá các mặt hàng thiết yếu khi lương tăng. TS Nguyễn Quốc Việt, Đại học Kinh tế – Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng việc tăng lương cùng với điều chỉnh biểu thuế thu nhập cá nhân và các giải pháp kích cầu tiêu dùng trong nước khác sẽ hỗ trợ tăng tổng cầu nền kinh tế.

PGS.TS Ngô Trí Long nhấn mạnh rằng việc tăng lương nhằm bù trượt giá và đảm bảo mức sống cho người lao động. Tuy nhiên, cần có biện pháp để hạn chế tình trạng giá các mặt hàng thiết yếu tăng theo lương. Ông đề xuất cần có bộ đệm tài khóa, như giảm thuế, phí, để hỗ trợ các nhóm yếu thế khi giá cả tăng mạnh.

Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu kiểm soát tốt lạm phát và tăng cường quản lý giá cả, thị trường trong năm 2025. Tại Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày 30/5/2025, Thủ tướng nhấn mạnh việc điều hành giá cần có lộ trình phù hợp, tránh tăng giá đột ngột và nhiều mặt hàng cùng một lúc, đặc biệt là vào thời điểm tăng lương.

TS Bùi Sỹ Lợi đề nghị các ngành chức năng cần thực hiện nghiêm các biện pháp kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ từ chất lượng tới giá hàng hóa nhằm bảo đảm bình ổn mặt bằng giá cả trên thị trường. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc quản lý và điều hành giá một cách linh hoạt để hỗ trợ người lao động và nền kinh tế.

Việc tăng lương tối thiểu vùng dự kiến từ ngày 1/1/2026 không chỉ giúp người lao động cải thiện thu nhập mà còn đóng góp vào việc kích thích tiêu dùng trong nước và tăng tổng cầu nền kinh tế. Tuy nhiên, việc quản lý và điều hành giá cả một cách hiệu quả là thách thức lớn để đảm bảo rằng lợi ích từ việc tăng lương không bị lạm phát và tăng giá các mặt hàng thiết yếu bào mòn.