Giá đất và tiền sử dụng đất đang trở thành vấn đề nóng tại Việt Nam, với nhiều bất cập và phản ánh từ phía người dân và doanh nghiệp. Tình trạng này đã dẫn đến biến động chính sách liên quan đến lĩnh vực này. Mới đây, Bộ Tài chính đã điều chỉnh các đề xuất liên quan đến thuế bổ sung, từ 3 phương án xuống còn 2 phương án, và Thủ tướng Chính phủ cũng đã công bố kế hoạch sửa đổi Luật Đất đai 2024.

Bất cập lớn nhất hiện nay là tiền chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp lên đất ở còn cao hơn giá trị của chính mảnh đất đó. Nguyên nhân của tình trạng này là do bảng giá đất mới được áp dụng từ ngày 1.1.2026, khiến giá đất tăng cao gấp nhiều lần. Nếu không sửa đổi kịp thời, những bất cập này sẽ lan rộng ra cả nước.

Nhiều ví dụ đã được đưa ra để minh họa cho tình trạng này. Một gia đình ở Hóc Môn, TP.HCM, có ngôi nhà cấp 4 xây năm 2005, nhưng khi xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, họ phải đóng gần 1,7 tỷ đồng tiền thuế sử dụng đất. Một doanh nghiệp khác thuê kho ở Q.4 (cũ) với tiền thuê trả hàng năm là 3,3 tỷ đồng, nhưng đến năm 2023, phải trả tiền thuê lên 7,7 tỷ đồng/năm, và sang tháng 1.2025, phải trả lên hơn 21 tỷ đồng.

Các chuyên gia và doanh nghiệp đã lên tiếng về vấn đề này. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho rằng giá đất tăng, nghĩa vụ tài chính tăng đang dẫn đến rất nhiều bất cập trên thị trường với cả doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế. TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM, đề xuất điều chỉnh giá đất nông nghiệp bằng 65-70% giá đất ở trong bảng giá đất.

Trong khi đó, ông Võ Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ NN-MT), cho rằng việc áp dụng bảng giá đất mới là cần thiết, nhưng cần tránh tăng giá đột biến ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của người dân. Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận nhấn mạnh rằng Bộ Tài chính đang nghiên cứu và đề xuất các phương án để giải quyết vấn đề này.

Về vấn đề thu bổ sung tiền sử dụng đất, ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ VN, cho rằng khoản thu này thực chất là một khoản tiền lãi hoặc tiền phạt chậm nộp, nhưng không phải lỗi của doanh nghiệp. Ông kiến nghị bỏ hoàn toàn khoản thu bổ sung đối với các trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng do việc chậm trễ trong công tác định giá và tính tiền sử dụng đất của cơ quan chức năng. Thông tin mới nhất về chính sách đất đai đang được các chuyên gia và doanh nghiệp quan tâm.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Thắng, Phó tổng giám đốc Hưng Thịnh Land, cũng cho rằng khoản thu bổ sung này là gánh nặng cho doanh nghiệp và đề xuất bỏ luôn mức thu bổ sung để tạo đồng thuận toàn xã hội.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho hay, Bộ Tài chính đang nghiên cứu và đề xuất các phương án để giải quyết vấn đề này, trong đó có phương án giảm tiền sử dụng đất khi người dân chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở. Ông cũng nhấn mạnh rằng, Chính phủ đang tích cực làm việc để sớm hoàn thiện chính sách đất đai, đảm bảo quyền và lợi ích của người dân và doanh nghiệp.

Ngày 22.7, Báo Thanh Niên đã tổ chức thành công hội thảo với chủ đề ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’. Tại sự kiện này, các doanh nghiệp đã lên tiếng bày tỏ sự bức xúc và bất bình về cách tính giá đất và thuế đất hiện hành. Ông Lê Khánh Quang, người đứng đầu Công ty Việt An Hòa, đã trình bày quan điểm của mình về vấn đề này.

Ông Quang cho rằng cách tính giá đất và thuế đất hiện nay đang ở mức quá cao và bất hợp lý. Điều này không chỉ gây áp lực lớn cho các doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của thị trường bất động sản. Ông đề xuất rằng mức thuế đất phù hợp nên nằm trong khoảng 30-40%. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh rằng giá đất ở nên được tính dựa trên giá thị trường thực tế, trong khi giá đất nông nghiệp hiện nay lại quá thấp và cần được xem xét lại.

Một điểm quan trọng khác mà ông Quang đề cập đến là việc điều chỉnh giá đất hàng năm. Ông kiến nghị rằng giá đất nên được điều chỉnh hàng năm, nhưng với mức tăng không vượt quá 20%. Nếu mức tăng vượt quá con số này, cần phải có quá trình rà soát và đánh giá lại để đảm bảo sự hợp lý và công bằng. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp và thị trường bất động sản có thể dự đoán và kế hoạch hóa tốt hơn.

Các đề xuất của ông Quang và các ý kiến từ doanh nghiệp tại hội thảo đã góp phần làm sáng tỏ những vướng mắc và bất cập trong chính sách giá đất và thuế đất hiện hành. Đây là những thông tin quý giá cho việc hoàn thiện chính sách và tạo ra môi trường kinh doanh công bằng và thuận lợi cho các doanh nghiệp.

Cuộc thảo luận về chính sách đất đai và thuế đất được nhiều người quan tâm bởi nó không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp mà còn tác động lớn đến nền kinh tế và xã hội. Những điều chỉnh phù hợp trong chính sách đất đai và thuế đất sẽ giúp khơi thông nguồn lực, phát triển thị trường bất động sản lành mạnh, và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân cũng như các doanh nghiệp.