Thông tin sai sự thật về việc vỡ đập thủy điện tại tỉnh Nghệ An đã gây ra sự hoảng loạn trong cộng đồng, ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng nghìn hộ dân. Đặc biệt, gia đình ông Vọng Văn Đại, trú tại xã Tam Thái, tỉnh Nghệ An, đã trải qua một phen hú vía khi ông có mẹ già tai biến nằm một chỗ và con trai mù lòa.

Chiều tối ngày 27/7, thông tin về việc vỡ đập thủy điện Bản Vẽ và Bản Ang lan rộng trên mạng xã hội, khiến người dân tại các xã hạ du của hai thủy điện này thêm hoảng loạn. Nhiều hộ dân đã vội vã tháo chạy lên núi để tránh nước lũ. Ông Vọng Văn Đại, sinh năm 1963, trú tại bản Tân Hợp, xã Tam Thái, tỉnh Nghệ An, là người xuất hiện trong tấm ảnh về việc sơ tán người dân.

Trong ảnh, hai cụ già gầy guộc, được con cháu bồng bế sơ tán sau khi xuất hiện thông tin sai sự thật về việc vỡ đập thủy điện. Ông Đại xác nhận, mẹ ruột của ông là cụ Lương Thị Dung và mẹ chồng của em gái ông là cụ Lương Thị Tâm, đều trên 85 tuổi và bị tai biến, nằm một chỗ nhiều năm nay.

Tối ngày 22/7, nước lũ đổ về cuồn cuộn, ông và em rể đã vội vã đưa mẹ lên nhà người em trai ở khu vực đồi cao rồi về cứu tài sản. Khi nước lũ rút dần, ông Đại bắt tay vào dọn dẹp bùn đất, hy vọng nhặt nhạnh được ít đồ đạc còn sót lại. Tuy nhiên, khi nghe tin vỡ đập thủy điện, ông Đại và con rể đã lao đến nhà em trai và vội vã bế mẹ chạy lên đồi cách đó 100m.

Sau đó, ông Đại mới nhớ đến người con trai Vọng Văn Đặng, 41 tuổi, bị mù hoàn toàn và cháu gái Vọng Thị Bảo Châu, 7 tuổi. Ông Đại đã lộn lên núi, vừa chạy vừa gọi tên con cháu, và cuối cùng cũng tìm thấy họ.

Nỗi lo lắng và bất an của ông Đại và người dân chỉ vơi đi khi chính quyền địa phương và cơ quan chức năng thông báo rằng thông tin vỡ đập thủy điện là sai sự thật. Chủ tịch UBND xã Tam Thái, ông Lô Dương Khánh, cho biết thông tin sai sự thật về các công trình thủy điện đã khiến người dân trên địa bàn hoang mang và lo sợ.

Chính quyền địa phương đã thông báo trên hệ thống mạng xã hội, nhưng nhiều người dân không tiếp nhận được thông tin này. Ông Khánh đề nghị cơ quan chức năng xử lý nghiêm hành vi tung tin đồn thất thiệt này, đặc biệt trong bối cảnh chính quyền và người dân đang nỗ lực khắc phục hậu quả đợt mưa lũ lịch sử này.

Liên quan đến vụ việc, Công an các xã Lương Sơn, Tương Dương và Mỹ Lý (tỉnh Nghệ An) đã triệu tập và đang củng cố hồ sơ 4 người có hành vi cung cấp và chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang dư luận. Việc xử lý nghiêm các hành vi này sẽ giúp ngăn chặn việc lan truyền thông tin sai sự thật trong tương lai.

Hiện tại, tình hình mưa lũ tại tỉnh Nghệ An đang diễn biến phức tạp, người dân cần cảnh giác cao và tuân thủ các thông báo từ chính quyền địa phương. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng cần tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo để người dân không bị ảnh hưởng bởi thông tin sai sự thật.

Trong đợt lũ lịch sử vừa qua tại Nghệ An, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh đã thể hiện sự quyết đoán và điều hành kịp thời trong ba thời điểm vàng, giúp ngăn chặn thương vong và giảm thiểu thiệt hại cho người dân.

Trước bão số 3, vào ngày 22-7, ông Lê Hồng Vinh đã yêu cầu xả rút bớt nước trong hồ thủy điện Bản Vẽ, giúp hồ có thêm dung tích để đón lũ. Sự chỉ đạo kịp thời này đã giúp ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm kịch tại tỉnh Nghệ An. Ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, cho biết: ‘Chúng tôi nhận được lệnh xả, phải xả rút bớt nước trong lòng hồ. Thời điểm ấy, nước trong lòng hồ còn thấp, cách cao độ mức nước đón lũ 2-3 m.’

Việc xả nước này đã giúp hồ thủy điện Bản Vẽ có thêm dung tích để hứng nước lũ dữ về trong đêm. Gần 24 giờ đêm 22-7, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký thông báo hỏa tốc, yêu cầu các xã có thể bị ảnh hưởng khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Hơn 14 xã ở khu vực thủy điện Bản Vẽ nhận được công văn hỏa tốc liền triển khai sơ tán người dân đến nơi an toàn.

Sáng 23-7, ông Vinh cùng đoàn công tác của tỉnh vượt gần 150 km lên xã miền núi Con Cuông kiểm tra thực tế, chỉ đạo thủy điện Bản Vẽ giảm lưu lượng xả xuống 4.000 m3/s để không trôi bản làng. Rất may, từ trưa 23-7, ở nước Lào và thượng nguồn, trời mưa nhỏ dần, lượng nước lũ đổ về thủy điện Bản Vẽ giảm xuống, không còn uy hiếp đập thủy điện.

Sự quyết đoán và đúng thời điểm của Chủ tịch tỉnh Nghệ An đã cứu cho khu vực hạ lưu rất nhiều. Ông Hùng nói: ‘Lúc đó, tỉnh trực tiếp chỉ đạo vận hành hồ sát từng giây, từng phút. Lúc 5 giờ sáng, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo trực tiếp giảm xả lũ để cứu người dân phía dưới và chỉ được xả tối đa 5.000 m3/s, tức cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.’

Ông Nguyễn Trường Thành, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh văn phòng Chỉ huy phòng, chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, cho rằng nếu không điều hành thủy điện Bản Vẽ cắt lũ kịp thời, nước lũ đổ về hạ nguồn sẽ cực kỳ lớn và tình hình ngập lũ ở hạ lưu sẽ rất căng thẳng.

Lãnh đạo Sở Công Thương Nghệ An cũng cho rằng nếu không có sự phối hợp kịp thời, thì với quy mô trận lũ vừa qua, nguy cơ xảy ra thảm kịch rất lớn.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nói: ‘Chúng tôi đã cố gắng chỉ đạo điều hành để giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản cho người dân, để bà con nhân dân có cuộc sống ổn định.’ Ông Vinh cũng cho rằng cơ bản nhất là điều hành, chỉ đạo điều tiết kịp thời; phải từ cơ sở khoa học dựa trên số liệu chứ không theo ý chí cá nhân.

Có ba nhịp, ba thời điểm vàng để đưa ra quyết định rút bớt nước trong lòng hồ trước khi bão vào, điều tiết xả lũ hồ thủy điện, chỉ đạo sơ tán nhân dân vùng dưới lòng hồ thủy điện kịp thời. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho rằng những quyết định này là dựa trên số liệu khoa học và thông tin báo cáo kịp thời mưa lũ của bộ đội biên phòng ở biên giới.