Nhiều phụ huynh hiện nay thường lo lắng khi con mình không thích dọn dẹp và để giường ngủ bừa bộn. Tuy nhiên, các nghiên cứu tâm lý gần đây đã chỉ ra rằng sự bừa bộn có thể có tác động tích cực đến sự sáng tạo của trẻ. Một nghiên cứu được thực hiện bởi nhà tâm lý học Vohs vào năm 2023 cho thấy rằng những người ở trong môi trường bừa bộn có khả năng sáng tạo cao hơn 30% so với những người ở trong môi trường gọn gàng.

Cụ thể, nghiên cứu này đã yêu cầu 48 người tham gia liệt kê những công dụng sáng tạo của quả bóng bàn trong một căn phòng ‘gọn gàng’ hoặc ‘bừa bộn’. Kết quả cho thấy số lượng và chất lượng ý tưởng sáng tạo do nhóm phòng bừa bộn đề xuất cao hơn đáng kể. Ngoài ra, một nghiên cứu mở rộng khác cũng chỉ ra rằng những người có giường bừa bộn đánh giá khả năng sáng tạo của mình cao hơn 50% so với những người có giường gọn gàng. Điều này cho thấy rằng môi trường hỗn loạn có thể trực tiếp thúc đẩy tư duy phân kỳ, cho phép mọi người thoát khỏi khuôn khổ trong thời gian ngắn và có khả năng liên tưởng tự do.

Về cơ bản, một môi trường hỗn loạn truyền đi các tín hiệu ‘ngẫu nhiên’, và các tín hiệu ngẫu nhiên trong một môi trường hỗn loạn kích thích mạng lưới tư duy của con người. Ví dụ, kích thích tư duy sáng tạo, tư duy số không,… Tư duy từ con số không bắt nguồn từ khái niệm lập ngân sách từ con số không vào những năm 1970.

Nó đề cập đến một cách suy nghĩ xem xét lại các vấn đề từ đầu bằng cách thoát khỏi khuôn khổ và kinh nghiệm hiện có. Cách suy nghĩ này ủng hộ việc gạt bỏ dữ liệu lịch sử và khuôn khổ hiện có và tái cấu trúc bản chất của thông tin hiện có. Mục đích của chế độ tư duy này là tìm kiếm sự đổi mới. Ba đặc điểm của nó là thiết lập lại từ đầu, định hướng mục tiêu và đột phá sáng tạo.

Một môi trường hỗn loạn về cơ bản là một sự thiết lập lại, khiến các quy tắc và môi trường có trật tự trở nên ngẫu nhiên, cho phép mọi người tìm ra các giải pháp mới trong sự hỗn loạn. Con đường cơ bản của sự sáng tạo do sự hỗn loạn mang lại là môi trường định hình lại các mô hình nhận thức thông qua tính dẻo của não.

Rối loạn làm suy yếu cảm giác kiểm soát và kích hoạt mạng lưới chế độ mặc định/ACC của vỏ não vành trước DMN, do đó thúc đẩy các mối liên kết không liên quan từ xa và giải phóng tư duy khác biệt và sáng tạo của mọi người. Tuy nhiên, mọi thứ đều quá mức, và trong khi sự hỗn loạn phá vỡ sự cân bằng mang đến những ý tưởng tuyệt vời, nó cũng đi kèm với một số ‘rủi ro’ nhất định.

Ví dụ, một loạt hiệu ứng cửa sổ vỡ xuất hiện trong tâm lý học. Khi con người ở trong môi trường hỗn loạn trong thời gian dài, chức năng thùy trước trán của họ sẽ bị ức chế. Ngoài ra, môi trường lộn xộn sẽ làm tăng quá tải cảm giác ở một mức độ nhất định, làm tăng mức cortisol của một người, ức chế trạng thái thư giãn cần thiết cho tư duy sáng tạo và không có lợi cho tư duy phân kỳ.

Tóm lại, sự bừa bộn trong phòng sẽ có tác động đa chiều đến con người, vừa có lợi vừa có hại. Chúng ta cũng nên có thái độ biện chứng khi xem xét kết luận, bởi vì không bao giờ có một câu trả lời chuẩn mực cho việc làm thế nào để đạt được sự sáng tạo.

Làm Mẹ Đơn Thân: Lựa Chọn Cá Nhân, Cần Sự Thấu Hiểu Và Sẻ Chia

Trong xã hội hiện đại, việc làm mẹ đơn thân không còn là một điều gì đó xa lạ. Nhiều phụ nữ chọn con đường này không phải vì thiếu thốn điều gì, mà bởi họ có quyền quyết định số phận và hạnh phúc của chính mình. Họ sống thật với bản thân, mạnh mẽ trong lựa chọn và yêu thương con bằng chính trái tim mình.

Chị Nguyễn Thanh Linh, 39 tuổi, vừa trải qua sinh nhật đặc biệt nhất trong đời, sinh nhật đầu tiên bên cạnh cô con gái bé bỏng 6 tháng tuổi. Không chồng, không đám cưới nhưng trong căn nhà nhỏ, tiếng con trẻ mỗi sáng là thanh âm hạnh phúc trọn vẹn nhất chị từng có. Chị Linh tâm sự rằng chị từng chuẩn bị làm đám cưới, từng có một mối quan hệ tưởng như là mãi mãi nhưng rồi không thành. Một ngày chị nhận ra điều mình khao khát là được làm mẹ và nuôi dưỡng con bằng tất cả tình thương của mình.

Chị Lê Tuyết Hà, 33 tuổi, cũng làm mẹ sau một cuộc tình dang dở. Khi biết mình mang thai cũng là lúc mối tình ấy tan vỡ. Ở ranh giới mong manh giữa giữ và buông, giữa nỗi sợ hãi và bản năng làm mẹ, chị đã chọn giữ con. Chị Hà cho biết rằng khi biết mình mang thai hơn 2 tháng, anh ấy rời đi. Nhiều người khuyên chị nên bỏ, vì tương lai, vì danh dự. Nhưng ngay khoảnh khắc đó, chị nhận ra con không có lỗi gì để phải trả giá vì sự vắng mặt của người cha.

Chị Trần Mỹ Duyên, 42 tuổi, đã trải qua nhiều mối quan hệ mà không kết hôn. Chị nói chị đủ yêu thương bản thân để không cần đợi một người đàn ông đến ‘cho phép’ mình làm mẹ. Khi quyết định thụ tinh nhân tạo, nhiều người hỏi sao đến tuổi này còn dại dột như vậy nhưng chị chưa bao giờ cảm thấy mình tỉnh táo đến thế. Chị có công việc ổn định, gia đình yêu thương, bạn bè đồng hành và hơn hết, chị biết mình có thể mang đến một tuổi thơ hạnh phúc cho đứa trẻ mà chị yêu thương ngay cả trước khi nó ra đời.

Những câu chuyện của chị Linh, chị Hà hay chị Duyên không còn xa lạ trong một xã hội đang dần cởi mở và thay đổi. Đang ấp ủ ý định làm thụ tinh nhân tạo, chị Châu Ngọc Nga, 29 tuổi, thẳng thắn chia sẻ chị không có ý định yêu đương hay kết hôn. Với công việc ổn định, tài chính vững vàng, chị mong có một đứa con cho riêng mình.

Theo chị Nga, phụ nữ hôm nay không chỉ giữ lửa trong gia đình mà còn có toàn quyền quyết định cuộc đời mình. Khi đủ năng lực, tài chính và yêu thương để nuôi dạy một đứa trẻ, dù không có chồng, họ vẫn là những người mẹ tuyệt vời. Điều xã hội cần không phải là định kiến hay chuẩn mực cứng nhắc, mà là sự thấu hiểu và đồng hành, để bất kỳ ai, dù chọn con đường nào, cũng được sống trọn vẹn với lựa chọn của mình, được yêu thương và tôn trọng.

Thạc sĩ tâm lý Trịnh Hoài An cho rằng việc phụ nữ chủ động làm mẹ đơn thân là lựa chọn cá nhân, xuất phát từ mong muốn được yêu thương và chăm sóc một đứa trẻ. Đây không phải là điều tiêu cực, cũng không nên bị soi xét dưới lăng kính định kiến xã hội. Không ai có quyền đánh giá đúng – sai với lựa chọn của người khác, đặc biệt khi lựa chọn đó không làm tổn thương ai và xuất phát từ trách nhiệm, tình yêu thương.

Theo ông An, xã hội cần thay đổi tư duy, không nên áp đặt những chuẩn mực truyền thống một cách cứng nhắc vào những hoàn cảnh mới. Điều cần nhất là sự bao dung, thấu cảm, để những người mẹ đơn thân không cảm thấy bị cô lập, áp lực mà ngược lại, được tiếp thêm động lực sống tốt, làm mẹ tốt.

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu quả đòi hỏi một sự thay đổi căn bản trong tư duy và năng lực của đội ngũ cán bộ. Trước đây, cán bộ cấp cơ sở thường chỉ đóng vai trò “người thi hành luật”, tập trung vào việc kiểm soát, giải quyết các thủ tục giấy tờ và quản lý nhân khẩu. Tuy nhiên, trong mô hình “chính quyền hành động”, đội ngũ cán bộ phải chuyển đổi từ tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, từ việc chỉ “làm đúng quy trình” sang “làm đến nơi đến chốn”, giải quyết các vấn đề một cách thấu đáo và tạo sự tin tưởng, đồng thuận, ủng hộ của người dân.

Sau khi thực hiện phân cấp, phân quyền, số lượng hồ sơ thủ tục hành chính được giải quyết tại cấp xã đã tăng lên đột biến. Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Sa Huỳnh, việc hướng dẫn và xử lý hồ sơ diễn ra một cách thông suốt, nhận được sự đánh giá cao và đồng tình của người dân. Ông Nguyễn Văn Huấn, cư dân phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “So với trước đây, việc giải quyết hồ sơ nay nhanh chóng và gọn gàng hơn. Người dân không phải lên thị xã để làm các thủ tục, rất thuận tiện. Cán bộ ở đây rất nhạy bén và có tinh thần phục vụ tốt”.

Mô hình mới đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức phải tập trung cao độ để thực hiện tốt các nhiệm vụ. Ông Nguyễn Viết Thanh, Chủ tịch UBND phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Trung tâm Phục vụ hành chính công của phường đã cơ bản đáp ứng được nhu cầu cung cấp dịch vụ công cho người dân. Chúng tôi tập trung ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý hồ sơ trực tuyến cho người dân. Tuy nhiên, chúng tôi cũng kiến nghị cấp thẩm quyền quan tâm đầu tư thêm cơ sở vật chất để phục vụ người dân tốt hơn”.

Mục tiêu lâu dài của mô hình chính quyền địa phương hai cấp là hình thành thế hệ công dân số, thông qua công tác đào tạo và tập huấn cho cả cán bộ, công chức và người dân. Ông Trần Ngọc Sang, Chủ tịch UBND phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Phường Đức Phổ chúng tôi đang tập trung vào việc bố trí cán bộ đảm bảo phù hợp với năng lực chuyên môn. Chúng tôi cũng tổ chức tập huấn nâng cao trình độ, năng lực cho cán bộ. Đồng thời, sắp xếp và hướng dẫn các quy trình xử lý để cán bộ triển khai nhiệm vụ một cách rõ ràng, mạch lạc và công tâm trong việc phục vụ người dân”.

Dù còn nhiều việc cần làm để hoàn thiện mô hình, từ việc rà soát và hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của từng cấp, sắp xếp và kiện toàn đội ngũ cán bộ đến ứng dụng công nghệ và hỗ trợ chuyển đổi số, nhưng với những ưu điểm nổi bật, mô hình mới đang từng bước hướng tới nền hành chính phục vụ, gần dân hơn và hiệu quả hơn. Ông Vũ Minh Tâm, Bí thư Đảng ủy phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho rằng: “Qua phương thức lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, anh em cán bộ đã dần hiểu và nắm được tinh thần phục vụ. Chúng ta có thể thấy, qua thời gian triển khai, các phòng ban chuyên môn đã chú trọng nâng cao chất lượng. Đặc biệt là tinh thần phục vụ của Trung tâm Phục vụ hành chính công, qua đó đánh giá hài lòng của người dân, xem trung tâm là niềm tin và điểm tựa cho nhân dân”. Để mô hình được triển khai thực chất nhất

Chỉ khi cán bộ thật sự tâm huyết “làm hết việc chứ không làm hết giờ” đã và đang được thực hiện một cách thực chất nhất sau khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Những chuyển động tích cực ban đầu cho thấy, thành công không thể chỉ đến từ văn bản hay nghị quyết, mà phải đến từ sự đồng thuận trong dân, quyết liệt trong lãnh đạo và tận tâm trong thực thi nhiệm vụ.