Ngày 2 và 5 tháng 8 năm 1964, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã ghi dấu một trong những chiến thắng lịch sử quan trọng nhất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Đây là một sự kiện quân sự nổi bật, không chỉ thể hiện tinh thần chiến đấu quả cảm của các chiến sĩ hải quân mà còn khẳng định khí phách của một dân tộc quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Trong bối cảnh chiến lược ‘Chiến tranh đặc biệt’ của Mỹ ở miền Nam đang bị đẩy lùi, Mỹ đã chuẩn bị mở rộng chiến tranh ra miền Bắc. Vào tháng 7 năm 1964, Mỹ tăng cường các hoạt động khiêu khích tại vùng biển miền Bắc bằng tàu chiến và máy bay, tiến hành trinh sát và do thám. Trước tình hình đó, từ cuối năm 1963, Trung ương Đảng đã có chỉ đạo chiến lược rõ ràng: phải cảnh giác và sẵn sàng đối phó với mọi tình huống. Bộ Chính trị cũng ra chỉ thị về tăng cường sẵn sàng chiến đấu và đánh trả các hành động khiêu khích của địch.

Ngày 6 tháng 7 năm 1964, toàn Quân chủng Hải quân chuyển sang trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao. Sở chỉ huy tiền phương được thành lập tại sông Gianh và các tàu chiến được điều động đến các khu vực chiến lược. Vào đêm 31 tháng 7 năm 1964, Mỹ cho tàu khu trục Ma-đốc xâm phạm vùng biển Quảng Bình. Bộ Tư lệnh Hải quân quyết định sử dụng 3 tàu phóng lôi để phục kích đánh trả. Mặc dù phải đối mặt với pháo kích và máy bay địch, các tàu phóng lôi của ta đã quả cảm lao vào đội hình tàu địch và tấn công bằng ngư lôi.

Trận đánh ngày 2 tháng 8 năm 1964 đã đánh đuổi tàu Ma-đốc ra khỏi lãnh hải Việt Nam, ghi dấu chiến thắng đầu tiên của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Sau đó, Mỹ đã dựng lên cái gọi là ‘Sự kiện Vịnh Bắc Bộ’ và phát động chiến dịch ‘Mũi tên xuyên’ để leo thang đánh phá miền Bắc. Sự kiện này đã trở thành một phần của lịch sử cuộc chiến chống Mỹ.

Ngày 5 tháng 8 năm 1964, Mỹ huy động hàng chục máy bay tập kích ồ ạt vào các căn cứ và kho tàng của Hải quân ta. Tuy nhiên, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã hiệp đồng chiến đấu chặt chẽ, bắn rơi 8 máy bay và bắt sống tên giặc lái Mỹ. Trận đánh này không chỉ là đòn trả đũa đích đáng mà còn chứng minh sự chủ động và tinh thần sẵn sàng chiến đấu cao của quân và dân miền Bắc.

Chiến thắng ngày 5 tháng 8 không chỉ là một chiến công quân sự, mà còn là biểu tượng của ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo và tinh thần quả cảm của quân và dân Việt Nam. Bộ đội Hải quân và Phòng không được Đảng, Chính phủ và Quân ủy Trung ương tuyên dương công trạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi lời khen ngợi và ghi nhận chiến công của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam đã trở thành một dấu mốc lịch sử quan trọng, thể hiện khí phách và tinh thần chiến đấu của quân và dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Cơn bão Wipha, cơn bão mạnh đầu tiên trong mùa mưa bão năm 2025, đang di chuyển nhanh chóng về phía Vịnh Bắc Bộ với sức gió mạnh cấp 9, giật cấp 11. Dự kiến trong 24 giờ tới, bão sẽ tiếp tục tăng cường và tiến vào khu vực Vịnh Bắc Bộ, gây ra biển động dữ dội, mưa lớn và nhiều chuyến bay bị hoãn.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, tâm bão vào lúc 4 giờ sáng ngày 21/7 nằm trên phía Bắc bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc), cách bờ biển Quảng Ninh – Hải Phòng khoảng 275km về phía Đông. Dự báo vào sáng 22/7, Wipha di chuyển theo hướng Tây Tây Nam với tốc độ 15 km/giờ và có khả năng mạnh lên, cường độ cấp 10-11, giật cấp 14 khi tiến vào khu vực Vịnh Bắc Bộ.

Bão sẽ gây ra biển động dữ dội, với sóng cao từ 4 đến 6 mét tại khu vực phía Tây Bắc. Vùng biển Bắc Vịnh Bắc Bộ có gió mạnh cấp 6-7, tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão đi qua cấp 10-11, giật cấp 14, sóng biển cao tới 3-5 mét. Nhiều tỉnh thành miền Bắc và Bắc Trung Bộ sẽ hứng chịu mưa lớn diện rộng. Trong ba ngày từ 21 đến 23/7, lượng mưa tại Đông Bắc, Đồng bằng Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An có thể đạt 200-350mm, một số nơi vượt mốc 600mm.

Trước diễn biến phức tạp của bão, hàng loạt hãng hàng không trong nước đã phải điều chỉnh kế hoạch khai thác. Vietnam Airlines thông báo hủy các chuyến bay giữa TP.HCM – Hải Phòng và TP.HCM – Côn Đảo trong ngày 21/7. Bên cạnh đó, để ứng phó với bão, các địa phương ven biển cũng đã triển khai các biện pháp cấp bách như cấm biển, sơ tán dân ở vùng đê xung yếu.

Cục Hàng không Việt Nam đã phát đi công điện khẩn, yêu cầu các hãng hàng không triển khai biện pháp bảo đảm an toàn cho người và tài sản. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng yêu cầu các cơ quan chuyên môn cập nhật sát diễn biến, đánh giá chính xác quy mô, cường độ và phạm vi ảnh hưởng của bão để có biện pháp ứng phó hiệu quả.

Những ngày qua, mưa lớn đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân tại Nghệ An và Thanh Hóa. Tại Nghệ An, nhiều khu vực đã bị tàn phá nặng nề với hàng trăm ngôi nhà bị đổ sập và nhiều bản làng bị cô lập. Ông Hoàng Văn Đại, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết rằng mưa lớn đã xuất hiện ở các khu vực phía Tây của Nghệ An và Thanh Hóa, với lượng mưa phổ biến từ 150-250mm. Riêng tại Quỳ Châu, lượng mưa đã đạt mức 259mm.

Lũ từ thượng nguồn đổ về đã gây ngập lụt, lũ ống, lũ quét tại nhiều huyện miền núi như Kỳ Sơn, Con Cuông, Quỳ Châu, Quế Phong. Quốc lộ 7 đoạn qua địa bàn các xã Anh Sơn, Tương Dương, Con Cuông đang ngập từ 0,5 đến hơn một mét. Giao thông cũng đang tê liệt vì hàng chục điểm sạt lở lớn trên quốc lộ 16.

TS Trương Bá Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Khí tượng khí hậu, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, lý giải rằng đợt mưa những ngày qua là do vùng thấp nhỏ trên Vịnh Bắc Bộ mang gió đông nam vào đất liền, kết hợp với không khí ẩm và bất ổn định sau bão số 3 Wipha. Dự báo thời tiết cho thấy, trong hôm nay và ngày mai, một số điểm thuộc Bắc Bộ thậm chí còn lớn hơn trong những ngày bão số 3 Wipha tác động.

TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai, cảnh báo rằng sau cơn bão Wipha có thể sẽ có một đợt mưa nối tiếp theo từ ngày 23 đến 25/7 trên địa bàn các tỉnh miền núi Tây Bắc. Lượng mưa tích lũy nhiều ngày sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ sạt lở và lũ quét.

Theo TS Huy, sự chuyển pha liên tục của các trạng thái thời tiết từ En Nino sang La Nina, và hiện nay là giai đoạn trung tính âm (gần với La Nina hơn), dự báo số lượng các cơn bão đi vào biển Đông cũng như đất liền Việt Nam sẽ nhiều hơn trung bình các năm. Bởi vậy, khi mùa bão mới bắt đầu, sự chuẩn bị cho công tác ứng phó phải dài hơi, tránh tâm lý chủ quan khi bão đi qua.

Cơn bão số 3 đang gây ra thời tiết cực đoan trên diện rộng tại nhiều khu vực ở Việt Nam. Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn, đặc khu Bạch Long Vĩ đã ghi nhận gió mạnh cấp 10, giật cấp 12, trong khi đặc khu Cô Tô có gió mạnh cấp 8, giật cấp 11.

Ở khu vực đồng bằng và ven biển Bắc Bộ, Thanh Hoá, Nghệ An đang hứng chịu mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến ở đây là 50-100mm, và có nơi trên 130mm. Dự báo trong 12 đến 24 giờ tới, bão sẽ di chuyển theo hướng Tây Tây Nam với tốc độ khoảng 15km/h.

Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão được dự báo mạnh cấp 9-10 (75-102km/giờ), giật cấp 13. Vùng biển Bắc vịnh Bắc Bộ có gió mạnh cấp 7-8, vùng gần tâm bão đi qua cấp 9-10, giật cấp 13; sóng biển cao 2,0-4,0m, vùng gần tâm bão 3,0-5,0m; biển động rất mạnh.

Ngoài ra, dự báo nước dâng do bão và cảnh báo ngập lụt khu vực ven biển cho thấy vùng ven biển Hưng Yên-Quảng Ninh có nước dâng do bão cao từ 0,5-1,0m. Mực nước tại một số khu vực như Ba Lạt (Hưng Yên) dự kiến cao 2,4-2,6m, Hòn Dấu (Hải Phòng) cao 3,9-4,1m, tại Cửa Ông (Quảng Ninh) cao 4,6-5,0m và tại Trà Cổ (Quảng Ninh) cao 3,6-4,0m.

Cảnh báo về nguy cơ cao gây ngập, úng tại khu vực ven biển, cửa sông vào trưa, chiều 22/7. Thời tiết trên biển và vùng đất liền ven biển trong bão cực kỳ nguy hiểm, không an toàn cho bất kỳ phương tiện, công trình nào hoạt động trong vùng nguy hiểm.

Trên đất liền, vùng ven biển từ Quảng Ninh đến Nghệ An có gió mạnh cấp 7-8, vùng gần tâm bão cấp 9-10, giật cấp 13; khu vực sâu trong đất liền các tỉnh/thành Hải Phòng, Hưng Yên, Bắc Ninh, Hà Nội, Ninh Bình và Thanh Hoá có gió mạnh cấp 6, giật cấp 7-8.

Dự báo mưa lớn trong những ngày tới cho thấy từ sáng sớm 22/7 đến ngày 23/7, ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An có mưa to đến rất to và dông với lượng mưa phổ biến 200-300mm, cục bộ có nơi trên 500mm; các nơi khác ở khu vực Bắc Bộ và Hà Tĩnh có mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to và dông với lượng mưa phổ biến 70-150mm, cục bộ có nơi trên 250mm.

Cảnh báo nguy cơ mưa có cường suất lớn (>150mm/3h). Lượng mưa lớn trong thời gian ngắn có thể gây lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi, ngập lụt ở vùng trũng thấp.

Riêng tại Hà Tĩnh, gió mạnh, sóng lớn trên biển: vùng biển tỉnh Hà Tĩnh có gió mạnh cấp 6, cấp 7, giật cấp 8; riêng phía Bắc gió mạnh cấp 7, cấp 8, giật cấp 9. Sóng biển cao 2,0 – 4,0m. Biển động rất mạnh; vùng ven biển gió cấp 5, có lúc cấp 6, giật cấp 7.

Mưa lớn tại Hà Tĩnh: từ sáng sớm ngày 22/7 đến ngày 23/7, do ảnh hưởng của hoàn lưu phía Tây Nam cơn bão số 3 nên khu vực tỉnh Hà Tĩnh có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to. Lượng mưa khu vực phía Bắc 100 -150mm, có nơi trên 200mm.