VN-Index bất ngờ chốt phiên đầu tuần giảm tới 14,08 điểm tương đương -1,34%. Từ chỗ tăng trên 13 điểm, cú đảo chiều này khiến biên độ giảm trong ngày của chỉ số lên tới trên 2,55%, nhiều cổ phiếu cũng quay đầu rơi từ sáng sang chiều, tạo lỗ lớn cho các nhà đầu tư đua giá.

Khối ngoại có động thái đáng chú ý khi xả mạnh ở cổ phiếu, nhất là với các blue-chips. Nếu không nhờ mua ròng 126,2 tỷ đồng ở chứng chỉ quỹ FUEVFVND thì khối này đã đảo chiều bán ròng cổ phiếu khoảng 17,5 tỷ đồng. Riêng với các mã trong rổ VN30, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng xấp xỉ 155 tỷ đồng.

Tổng giá trị bán ra của khối ngoại với nhóm VN30 là 721,1 tỷ đồng, tương đương chiếm 12% giá trị khớp của rổ. Áp lực bán như vậy cũng không phải là quá áp đảo, nhưng lực mua của nhà đầu tư trong nước cũng quá cạn, dẫn đến sự cộng hưởng giảm giá.

Thống kê trong nhóm VN30 cho thấy có tới 18 mã điều chỉnh trong ngày từ 3% trở lên. Nói cách khác, nếu nhà đầu tư đua giá cao nhất, mức lỗ khi kết thúc phiên đã là trên 3%. Một số biến động rất mạnh như NVL lúc 9h45 còn tăng 3,85%, đóng cửa đã thành giảm 3,85%, tương đương khiến tài khoản bốc hơi luôn 7,41% chỉ từ sáng sang chiều. PDR đóng cửa giảm 4,83% so với tham chiếu, nhưng trong ngày đã lao dốc tới 7,38%. SSI chốt phiên tham chiếu, tưởng như không gây thiệt hại, nhưng những ai đua giá lúc gần 11h thực tế đã lỗ hơn 6%. TCB, STB, VIC, MBB, HPG, GVR, VPB, BID là các cổ phiếu khác cũng gây thiệt hại tương tự.

10 cổ phiếu gây thiệt hại nhất cho VN-Index hôm nay đều là các mã trong rổ VN30, dẫn đầy là VIC giảm 3,25%, VHM giảm 2,23%, VPB giảm 2,97%, CTG giảm 1,97%, HPG giảm 1,96%, GAS giảm 1,13%. Tuy nhiên mức đảo chiều giảm hơn 27 điểm trong ngày của chỉ số không chỉ đến từ các trụ. Diễn biến độ rộng cho thấy đã có hiện tượng hạ độ cao hàng loạt. Chốt phiên sáng HoSE đang có 272 mã tăng/123 mã giảm, một diễn biến giá khá tích cực thì kết phiên chiều chỉ còn 159 mã tăng/257 mã giảm. Số mã giảm tăng gấp đôi phiên sáng cho thấy phải có lự cbán trên diện rộng mới thay đổi được “màu” của giá, chưa kể rất nhiều mã khác quay về tham chiếu.

Các nhóm cổ phiếu mạnh nhất thị trường buổi sáng cũng chịu sức ép lớn. Nhóm ngân hàng blue-chips chỉ còn sót lại SHB tăng 0,46%, HDB tăng 0,29%, TCB tăng 0,34%. Nhóm chứng khoán thì tất cả các blue-chips lớn đều giảm, chỉ còn SSI là trụ lại được tham chiếu. Tăng càng mạnh thì giảm càng sâu, như HCM tính ra bốc hơi tới 7,99% trong ngày, VND giảm tới 8,28%, VCI giảm 7,85%. Nhóm thép có HSG còn tăng 1,48% nhưng cũng là co lại khoảng 4,85% giá trị so với mức đỉnh buổi sáng. HPG bị đánh sập 5,88% so với đỉnh, đóng cửa giảm 1,96% so với tham chiếu, NKG từ chỗ kịch trần, rơi thẳng xuống tham chiếu… Tại HoSE, có tới 203/379 mã có giao dịch hôm nay bị đánh tụt giá từ 2% – 10%, trong đó 137 mã bị đánh tụt xuống dưới tham chiếu, 9 mã xuống tận giá sàn.

Thanh khoản hai sàn niêm yết chiều nay tăng 13,4% so với phiên sáng, đạt 8.275 tỷ đồng. Riêng HoSE tăng 16%, đạt 7.649 tỷ đồng. Thanh khoản tăng với giá hạ độ cao phản ánh áp lực bán hạ giá gia tăng.

Phiên giảm hôm nay không phải là tín hiệu quá xấu mà VN-Index vẫn nằm trong biên độ đi ngang kéo dài đã 9 phiên trở lại đây. Thị trường không xuất hiện thêm thông tin bất lợi nào nên đây thuần túy là cung cầu hàng ngày. Với 159 cổ phiếu còn tăng giá trên HoSE, vẫn có một số mã tăng trưởng tốt như ITA, IDI, VRE, ASM, ANV tăng giá trong biên độ từ 2% trở lên và thanh khoản trên 50 tỷ đồng. Tuy nhiên cơ hội lựa chọn đang hẹp dần khi tỷ lệ giảm giá và bị bán tháo đã nhiều lên đáng kể.

Vụ án ông Đỗ Thành Nhân – cựu Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Louis Holdings thao túng chứng khoán, thu lời hơn 154 tỷ đồng đang được cơ quan tố tụng làm rõ để xử lý.

CHIÊU THỨC TẠO CUNG CẦU GIẢ TẠO

Theo kết luận điều tra, ông Nhân và Đỗ Đức Nam – cựu Tổng giám đốc Công ty chứng khoán Trí Việt (mã TVB) đã bàn bạc, thống nhất với nhau để thao túng cổ phiếu mã BII và TGG.

Cả hai mở và sử dụng nhóm các tài khoản chứng khoán đứng tên các cá nhân là bạn bè, cổ đông, người thân của ông Nhân tại TVB để mua bán, thâu tóm cổ phiếu và giao dịch, mua bán, khớp lệnh làm tăng tính thanh khoản và đẩy giá cổ phiếu.

Để thực hiện theo đúng kịch bản, Nam chịu trách nhiệm chỉ đạo nhân viên thuộc TVB thao tác khớp lệnh mua, bán nội bộ, mua bán chéo, khớp lệnh tạo giá đóng cửa ATC, mua bán thỏa thuận… với mã BII và TGG.

Về phía ông Nhân chỉ đạo các nhân viên, người thân đứng tên trong nhóm thực hiện việc nhận tiền, chuyển tiền, nộp rút tiền vào các tài khoản chứng khoán để giao dịch mua, bán cổ phiếu.

Cơ quan điều tra làm rõ có 17 tài khoản của 15 cá nhân/pháp nhân của Công ty Louis Holdings tham gia giao dịch mã chứng khoán TGG và 17 tài khoản của 15 cá nhân/pháp nhân Công ty Louis Capital giao dịch mã BII.

Nam cũng chỉ đạo Lê Thị Thu Hương, Phó Tổng giám đốc TVB ký hợp đồng mở tài khoản chứng khoán và làm thủ tục cho các cá nhân của nhóm ông Nhân ký hợp đồng hợp tác đầu tư vay tiền của Công ty Quản lý tài sản Trí Việt (mã TVC). Sau đó, các cá nhân này chuyển thông tin tài khoản, mật khẩu cho Nhân và Nam để giao dịch chứng khoán.

Hàng ngày, khi phát sinh giao dịch khớp tiền, Nam thông báo và chốt với Nhân danh sách, số lượng tiền vào từng tài khoản. Nhân chỉ đạo Trịnh Thị Thúy Linh – giám đốc hành chính Louis Holdings thực hiện nhận, chuyển, rút và nộp tiền vào các tài khoản chứng khoán ở các ngân hàng khác nhau.

Vào cuối hàng tháng, Nam và Hương chỉ đạo nhân viên in và tập hợp các chứng từ đặt lệnh mua, bán cổ phiếu, chứng từ vay nợ và chuyển cho các cá nhân thuộc nhóm ông Nhân ký xác nhận để hợp thức thủ tục lưu hồ sơ.

Kết luận xác định, từ ngày 8/1/2021 đến 6/10/2021, Nhân và Nam đã sử dụng nhóm các tài khoản này để tạo cung cầu giả tạo, thanh khoản…, đẩy giá cổ phiếu BII và TGG, nhằm thu lời bất chính hơn 154,7 tỷ đồng.

Đơn cử như với cổ phiếu BII, Nam và Nhân thực hiện 107 lần giao dịch đặt mua tổng cộng 62.389.757 cổ phiếu, khớp mua tổng cộng 25.457.522 cổ phiếu; đặt bán 23.965.422 cổ phiếu, khớp bán 20.581.422 cổ phiếu. Có ngày, tỷ trọng khớp mua chiếm trên 50% thị trường.

Các bị can thực hiện 21 lần giao dịch khớp lệnh nội nhóm trong 18 ngày giao dịch tổng khối lượng giao dịch là 3.378.800 cổ phiếu giá trị 27.791.610.000 đồng, chiếm tỷ trọng lừ 0,47% đến 38,8% khối lượng giao dịch toàn thị trường.

XỬ LÝ MẠNH TAY VỚI HÀNH VI CHO MƯỢN TÀI KHOẢN CHỨNG KHOÁN

Lần này, cơ quan điều tra đề nghị truy tố thêm 2 bị can là Vũ Ngọc Long, cựu Phó Tổng giám đốc Công ty Louis Holdings và Ngô Thục Vũ (cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần Louis Capital) về hành vi giúp sức cho ông Nhân thao túng chứng khoán.

Theo yêu cầu của ông Nhân, Long đã mở 2 tài khoản chứng khoán đứng tên Công ty Louis Holdings tại TVB và ký hợp đồng hợp tác đầu tư, Thư chỉ định quản lý tài khoản kiêm yêu cầu thực hiện giao dịch với TVC cho 2 tài khoản này.

Hai tài khoản chứng khoán này được giao cho Nhân sử dụng để giao dịch cổ phiếu BII và TGG.

Cơ quan điều tra xác định, Long biết Nhân dùng 2 tài khoản này vì phát sinh tin nhắn xác nhận giao dịch trên điện thoại của Long trong thời gian đầu. Sau đó, ông Nhân còn đề nghị Long ký bổ sung, hợp thức các phiếu lệnh mua bán và ký các chứng từ chuyển tiền, nộp tiền, rút tiền…

Quá trình điều tra, Long thừa nhận hành vi trên là vi phạm pháp luật song bị can không được hưởng lợi gì.

Tương tự, Vũ cũng nhận thức hành vi cho Nhân sử dụng tài khoản chứng khoán của mình để giao dịch cổ phiếu, ký các chứng từ để hợp thức là vi phạm pháp luật.

Cơ quan điều tra cũng lấy lời khai của các cá nhân là nhân viên, người nhà cho Nhân mượn tài khoản chứng khoán. Họ khai nhận không biết Nhân dùng các tài khoản này để thao túng chứng khoán.

Theo kết luận, đây là những nhân viên, người nhà có quan hệ lệ thuộc Đỗ Thành Nhân, thực hiện theo chỉ đạo, không ý thức được hành vi giúp sức tội phạm, không vì động cơ vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác và không được hưởng lợi.

Căn cứ các chính sách hình sự, công an không xem xét trách nhiệm hình sự với các cá nhân và pháp nhân trên.

Cơ quan điều tra cho rằng, việc mở tài khoản chứng khoán dễ dàng, không kiểm soát nên các đối tượng đã lợi dụng thuê, nhờ người khác mở tài khoản để sử dụng nhằm thao túng chứng khoán.

Vì vậy, đề nghị UBCKNN xử phạt các cá nhân trên vi phạm hành chính về hành vi cho mượn tài khoản chứng khoán dẫn đến hành vi thao túng chứng khoán theo quy định tại Khoản 1, Điều 34, Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020.

Theo Nikkei Asia, sau năm 2022 chống chọi lạm phát bằng cách tăng lãi suất, các ngân hàng trung ương châu Á được dự báo sẽ xoay chiều chính sách trong năm 2023, khi đà tăng giá cả đã chậm lại và các nền kinh tế bắt đầu chịu tác động của sự suy thoái kinh tế toàn cầu.

CÂU CHUYỆN LẠM PHÁT SẮP ĐẾN HỒI KẾT, CHUYỂN SANG CÂU CHUYỆN VỀ SUY THOÁI

Thời gian qua, so với Mỹ, hầu hết các ngân hàng châu Á ít mạnh tay hơn trong cuộc đua tăng lãi suất do lạm phát trong khu vực này không quá căng thẳng. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tuần trước đã tăng lãi suất lần thứ 7 trong năm nay. Dù đồng USD mạnh lên khiến giới đầu tư có động lực chuyển vốn về Mỹ và gây áp lực với các tiền tệ châu Á, các nhà hoạch định chính sách tiền tệ châu Á đã phản ứng với tình hình bằng cách kết hợp tăng lãi suất, hạ giá đồng nội tệ và can thiệp thị trường.

Cán cân tài khoản vãng lai được cải thiện, sự phụ thuộc vào nợ nước ngoài giảm và dự trữ ngoại hội tăng lên đã giúp họ vượt qua áp lực. Trên khắp khu vực châu Á, lạm phát đã hạ nhiệt tại hầu hết các nền kinh tế, từ Hàn Quốc, Trung Quốc cho tới Thái Lan, Ấn Độ. Tuy nhiên, giờ đây, đã xuất hiện những dấu hiệu của sự suy giảm tăng trưởng, thể hiện qua sự sụt giảm mạnh trong hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc và Hàn Quốc trong tháng 11.

Một điều may mắn cho khu vực châu Á là Trung Quốc đã mở cửa trở lại nền kinh tế sau gần 3 năm duy trì chiến lược chống dịch Zero-Covid nhưng con đường phía trước được dự báo còn nhiều gian nan.

“Trung Quốc có thể sẽ phục hồi nhưng chúng tôi cho rằng ban đầu con đường sẽ rất gập ghềnh. Đồng thời, chúng tôi dự báo các nền kinh tế lớn khác, bao gồm Mỹ và khu vực đồng tiền chung Euro (Eurezon) sẽ rơi vào suy thoái. Cân bằng các yếu tố này, chúng tôi cho rằng bối cảnh giá cá cả hàng hóa sẽ không căng thẳng, ít nhất trong nửa đầu năm 2023”, ông Rob Subbaraman, giám đốc nghiên cứu kinh tế vĩ mô toàn cầu tại ngân hàng Nomura, nói.

Trong khi đó, đồng đô la Mỹ được cho là đã đạt đỉnh sau khi tăng lên mức cao nhất kể từ năm 1985 xét theo tỷ giá hối đoái thực hiệu dụng (real effective exchange rate – REER).

“Chúng tôi cho rằng đồng USD đã đạt đỉnh và sẽ giảm trong cả năm 2023”, các nhà kinh tế của Morgan Stanley dự báo.

Theo các nhà phân tích, điều này đồng nghĩa các ngân hàng trung ương châu Á sẽ không phải tăng quá mạnh tay chỉ để bảo vệ đồng nội tệ trong năm sau.

“Câu chuyện lãi suất hầu như đã được thị trường hấp thụ hết rồi. Chúng ta nên chuyển sang lo lắng về sự suy thoái”, chiến lược gia thị trường Charu Chanana của Saxo Markets, nhận định.

Bản thân Fed tuần trước cũng đã tăng lãi suất chậm lại với đợt tăng 0,5 điểm phần trăm, sau 4 đợt nâng 0,75 điểm phần trăm liên tiếp năm nay. Ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới được dự báo sẽ ngừng tay sau khi lãi suất ngắn hạn tăng lên khoảng 5-5,25% vào đầu năm sau.

Theo các nhà kinh tế của Moody’s Investors Service, phải tới năm 2023 nền kinh tế mới ngấm đầy đủ tác động của các đợt tăng lãi suất của Mỹ bởi độ trễ của sự thay đổi chính sách thường là 6-8 tháng. Một số nhà kinh tế dự báo, nếu lạm phát được kiềm chế, Fed sẽ bắt đầu giảm lãi suát từ cuối năm sau, với đợt giảm đầu tiên trong khoảng tháng 9-12. Moody’s dự báo Fed có thể giảm lãi suất 0,25-0,5 điểm phần trăm vào đầu tháng 11.

CHU KỲ THẮT CHẶT CỦA CHÂU Á ĐÃ ĐẠT ĐỈNH?

Tại châu Á, các nhà đầu tư vẫn đang theo dõi sát xem các ngân hàng trung ương nước mình phản ứng ra sao trước động thái của Fed.

Hàn Quốc được dự báo có thể là nước đầu tiên chuyển từ thắt chặt sang nới lỏng chính sách tiền tệ. Đây là một trong những quốc gia có hoạt động xuất khẩu chịu ảnh hưởng lớn nhất và cũng chịu tác động lớn nhất bởi sự suy giảm kinh tế ở Mỹ. Nước này đã bắt đầu thắt chặt tiền tệ trước các quốc gia khác với một đợt tăng lãi suất vào tháng 8/2021 nhằm bảo vệ đồng Won trước sự tăng giá của USD và hạ nhiệt thị trường bất động sản tăng trưởng quá nóng trong nước.

Tuy nhiên, sau đó, đợt tăng lãi suất tới 2,75 điểm phần trăm của Hàn Quốc – mức tăng lớn thứ hai tại châu Á chỉ sau Philippines – đã gây sốc cho khu vực hộ gia đình vốn vay nợ nhiều của nước này. Theo Viện Tài chính Quốc tế (IIF), các hộ gia đình Hàn Quốc đang mắc nợ nhiều nhất thế giới, với tỷ lệ nợ tương đương 102% GDP. Hơn 80% các khoản vay thế chấp mua nhà chịu sự thay đổi lãi suất. Ngoài ra, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Hàn Quốc cũng trải qua cuộc khủng hoảng thanh khoản.

Theo các nhà phân tích, Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BOK) sẽ thận trọng với việc tăng lãi suất quá mạnh tay.

“Chúng tôi tin rằng sự tình trạng thắt chặt hiện tại trên thị trường tín dụng và nền kinh tế suy yếu sẽ khiến BOK có lý do để hành động thận trọng”, các nhà phân tích của Fitch Solutions nhận xét. “Chu kỳ thắt chặt chính sách của nước này đã gần đạt đỉnh điểm”.

Thái Lan cũng được cho là sắp tiến tới chấm dứt chu kỳ thắt chặt tiền tệ. Các nhà kinh tế của Nomura nhận định lạm phát của Thái Lan đã đạt đỉnh hồi tháng 8 (ở mức 7,9%) và sẽ trở về mức mục tiêu 1-3% của Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) vào tháng 5/2023. Các nhà kinh tế này cũng dự báo BOT sẽ có đợt tăng lãi suất cuối cùng là 0,25 điểm phần trăm vào tháng 1 năm sau.

Cũng giống Hàn Quốc, Thái Lan có khu vực hộ gia đình vay nợ nhiều. Theo IIF, tính tới cuối tháng 9/2022, nợ hộ gia đình của nước này tương đương 87% GDP. Nợ hộ gia đình Thái Lan chủ yếu là nợ thẻ tín dụng và các khoản vay cá nhân – những khoản nợ chịu lãi suất cao. Nền kinh tế Thái Lan cũng có độ mở lớn với hoạt động xuất khẩu ra toàn cầu, đặc biệt là mặt hàng ô tô. Dù ngành du lịch nước này đang phục hồi nhanh nhưng được dự báo sẽ không đủ để đảo ngược sự suy giảm tăng trưởng của nền kinh tế.

Kể cả Ấn Độ – quốc gia có nền kinh tế định hướng nội địa và được hưởng lợi chính từ làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc – cũng không tránh khỏi tác động của suy thoái kinht ế toàn cầu.

Lạm phát tại Ấn Độ được dự báo sẽ vẫn chưa giảm cho tới quý 1/2023 nhưng tăng trưởng suy giảm và giá cả hàng hóa giảm xuống sẽ sớm hạ nhiệt lạm phát. Các nhà kinh tế của Nomura dự báo Ấn Độ đang chuẩn bị chấm dứt chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ.

Trong khi đó, các ngân hàng trung ương tại Indonesia và Philippines được dự báo sẽ vẫn tiếp tục theo dõi chặt chẽ lạm phát trong cả năm 2023, bởi lạm phát tại cả hai nước này vẫn chưa về mức mục tiêu 2-4%.

Còn Trung Quốc – nền kinh tế lớn nhất khu vực – vẫn tiếp tục một mình một đường. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã hạ lãi suất trong tháng 1 và tháng 8, mỗi lần 0,1 điểm phần trăm, và giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc hai lần hồi tháng 4 và tháng 12, từ mức 8,4% xuống còn 7,8%.

“PBOC sẽ tiếp tục duy trì lập trường nới lỏng trong năm 2023, ngược lại với các ngân hàng trung ương toàn cầu, bởi họ tập trung vào phục hồi tăng trưởng”, chiến lược gia Chanana của Saxo Markets, nhận định. “Tuy nhiên, họ sẽ tập trung vào các biện pháp có mục tiêu hơn, thay vì nới lỏng trên diện rộng bởi việc này có thể khiến đồng Nhân dân tệ giảm giá mạnh”.

Ghi nhận trên giao dịch nghiệp vụ thị trường mở tuần trước (từ 12-16/12), Ngân hàng Nhà nước chào thầu 28.000 tỷ đồng trên kênh cầm cố với kỳ hạn 14 ngày, lãi suất 6% và 12.000 tỷ đồng kỳ hạn 91 ngày với phương thức đấu thầu lãi suất. Theo đó, có 32.132 tỷ đồng trúng thầu ở cả hai kỳ hạn, trong khi có 45.660 tỷ đồng đáo hạn.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục không chào thầu tín phiếu, nhưng có gần 40.000 tỷ đồng đáo hạn.

Như vậy, trong tuần trước, nhà điều hành tiền tệ đã bơm ròng 26.471 tỷ đồng thông qua nghiệp vụ thị trường mở. Khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố tăng mạnh lên 69.737 tỷ đồng và không còn tín phiếu Ngân hàng Nhà nước lưu hành trên thị trường.

Với việc liên tục nhận được sự hỗ trợ, thanh khoản hệ thống bớt căng thẳng. Biểu hiện rõ nhất ở chỗ, lãi suất VND giảm qua tất cả các phiên đối với các kỳ hạn ngắn.

Cụ thể, chốt ngày 16/12 và so với thời điểm cuối tuần trước, lãi suất VND liên ngân hàng giao dịch quanh mức: qua đếm 4,49% (giảm 0,99 điểm phần trăm); 1 tuần 5,86% (giảm 0,64 điểm phần trăm); 2 tuần 6,54% (giảm 0,42 điểm phần trăm); 1 tháng 7,79% (giảm 0,15 điểm phần trăm).

Theo giới phân tích, diễn biến bơm ròng của Ngân hàng Nhà nước chắc chắn sẽ gây áp lực lên thị trường ngoại tệ. Lãi suất liên ngân hàng USD tăng mạnh ở các kỳ hạn và đang dừng ở mức: qua đêm 4,21% (tăng 0,31 điểm phần trăm); 1 tuần 4,33% (tăng 0,25 điểm phần trăm); 2 tuần 4,43% (tăng 0,21 điểm phần trăm) và 1 tháng 4,6% (tăng 0,16 điểm phần trăm).

Tương tự, tỷ giá USD/VND liên ngân hàng cũng chốt tuần tại 23.600 VND, tương đương tăng 50 VND so với cuối tuần trước.

Đáng chú ý, mặc dù tỷ giá nhích tăng trở lại nhưng Ngân hàng Nhà nước lại có động thái mới. Đó là việc tiếp tục giảm giá bán USD từ mức 24.830 VND xuống 24.780 VND, đồng thời niêm yết lại giá mua USD sau 3 tháng gián đoạn.

Theo đánh giá ban đầu của giới phân tích thị trường, các hành động của nhà điều hành tiền tệ cho thấy, cơ quan này tin tưởng vào chuỗi ổn định của tỷ giá USD/VND với các nguồn ngoại tệ mới đang liên tiếp được bổ sung .

Mặt khác, một số chuyên gia nhìn nhận, tỷ giá ở vùng hiện tại đã là “phù hợp” và Ngân hàng Nhà nước không muốn tỷ giá tiếp tục giảm thêm nên chặn “sàn” tại mức này, cũng là mức ổn định được duy trì bình quân trong vòng 5 năm qua.

Hơn thế, trước đó thanh khoản hệ thống ngân hàng  đã căng thẳng và đẩy lãi suất thị trường 1 lên khá cao. Muốn giải quyết vấn đề này, bên cạnh bơm tiền hỗ trợ trên thị trường mở thì việc chào mua ngoại tệ cũng là cách để giải bài toán thanh khoản.

Trong báo cáo vĩ mô mới đây của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) đánh giá, thị trường ngoại tệ tại Việt Nam đang có diễn biến khá thuận lợi trong thời gian gần đây. Tỷ giá giao dịch tại các ngân hàng thương mại từ đầu năm tới 15/12 tăng 710 VND, đạt 23.630 – 23.650VND/USD, tương ứng VND giảm giá khoảng 3,09% kể từ đầu năm so với đồng USD. Theo đó, mức giảm giá VND so với USD là tương đối thấp so với nhiều quốc gia trong khu vực.

Theo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, hiện nay mặc dù thị trường lao động đang phục hồi và phát triển nhưng vẫn có hiện tượng mất cân đối cung – cầu lao động cục bộ và có sự phát triển không đồng đều giữa các vùng miền, khu vực, ngành nghề kinh tế.

BIẾN ĐỘNG LAO ĐỘNG, THIẾU VIỆC LÀM KHÔNG XẢY RA CỤC BỘ

Những tháng cuối năm 2022, trước tác động bởi sự biến động của thị trường quốc tế và trong nước, một số doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may, da giày, chế biến gỗ…đã gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, bị cắt giảm đơn hàng, dẫn đến phải cắt giảm việc làm gây ảnh hưởng tới đời sống của người lao động.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết, theo báo cáo nhanh của 63 tỉnh, thành phố và các cơ quan liên quan, số lao động bị ảnh hưởng việc làm trong các doanh nghiệp đến nay là hơn 600.000 người (khoảng 4% tống số lao động trong doanh nghiệp), trong đó số lao động bị mất việc làm hơn 50.000 người (chiếm 8,4% số lao động bị ảnh hưởng).

Trong khi đó, để kịp cung ứng hàng hóa dịch vụ cho các ngày lễ lớn, các đơn hàng năm 2023, nhiều ngành, nghề lại đang có nhu cầu tuyển dụng lao động lớn đợt cuối năm như: TP. HCM có nhu cầu tuyển 25.000 lao động, Hà Nội có nhu cầu gần 28.000 lao động, Bắc Ninh khoảng 20.000 lao động, Đồng Nai khoảng 12.500 lao động…

Như vậy, ngay tại các địa phương có doanh nghiệp bị giảm đơn hàng vẫn có doanh nghiệp tăng nhu cầu tuyển dụng. Liên quan đến vấn đề này, tại hội thảo Phát triển thị trường lao động bền vững, bảo đảm an sinh xã hội trong phát triển kinh tế xã hội cuối tuần qua, ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), cho biết qua nắm bắt từ hệ thống các trung tâm dịch vụ việc làm ghi nhận một số địa phương phía Nam có tình trạng doanh nghiệp bị thiếu đơn hàng, một bộ phận người lao động khó khăn là thực tế đang diễn ra, song không phải trên toàn bộ thị trường lao động. Mặc dù vậy, tình hình năm nay có diễn biến phức tạp hơn đòi hỏi phải có các giải pháp hỗ trợ đa dạng.

Theo ông Bình, để hỗ trợ giải quyết việc làm, đòi hỏi hệ thống các trung tâm dịch vụ việc làm tại các tỉnh, thành phố cần có sự kết nối thống nhất, chia sẻ với nhau, khi đó các đơn vị, doanh nghiệp thiếu lao động ở địa phương này có thể sang địa phương khác để tuyển dụng.

Ở góc độ vĩ mô hơn, lãnh đạo Cục Việc làm cho rằng cần nhìn nhận thị trường lao động và người lao động, là một yếu tố trong quá trình phát triển kinh tế chứ không chỉ nhìn ở góc độ an sinh. Vì vậy, trong quy hoạch và cơ cấu thu hút đầu tư hiện nay, các địa phương cũng cần quan tâm nhiều hơn đến nguồn lực và quy hoạch nguồn lực lao động.

Chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình cũng nhận định, hiện rất khó dự báo thị trường lao động trong năm 2023 diễn biến như thế nào, bởi khi xem xét về xu thế của thị trường lao động cần xem xu thế của nền kinh tế Việt Nam trong năm tới. Tuy nhiên, theo ông Bình, có thể một số ngành nghề như dệt may, da giày, chế biến gỗ…vẫn tiếp tục gặp khó khăn trong những tháng đầu năm 2023, bởi vì sự phục hồi và nhu cầu của thế giới đối với những ngành này chắc chắn chưa thể tăng ngay được, đặc biệt sau khi dịp Nolel và Tết Nguyên đán đã qua đi.

LO KHÓ KHĂN CÒN KÉO DÀI, DOANH NGHIỆP RA SỨC GIỮ LAO ĐỘNG

Từ thực tế địa phương, ông Phạm Văn Tuyên, Phó giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Dương thừa nhận, tình trạng doanh nghiệp cắt giảm đơn hàng và doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng vẫn song song. Theo thống kê từ đầu tháng 10/2022 đến nay, trên địa bàn có gần 200 doanh nghiệp có đăng ký tuyển dụng với trung tâm dịch vụ việc làm, với số lượng hơn 4.700 lao động. Trong đó khu vực Thuận An, Thủ Dầu Một và Tân Uyên có nhiều doanh nghiệp tuyển dụng hơn các khu vực còn lại.

Về tình hình cắt giảm lao động, theo ông Tuyên, nhìn chung các doanh nghiệp trên có giảm đơn hàng từ nước ngoài, dẫn đến phải giảm giờ làm của người lao động, một số trường hợp phải hoãn hợp đồng không hưởng lương, nhưng chủ yếu xảy ra ở ba nhóm ngành hàng là chế biến gỗ, da giày, dệt may.

“Tình trạng giảm giờ làm là có, trước đây người lao động làm 6 ngày/tuần thì nay chỉ còn từ 5 đến 5 ngày rưỡi. Tuy nhiên hiện các doanh nghiệp vẫn đang cố gắng để giữ việc làm cho người lao động, số tạm hoãn hợp đồng lao động không hưởng lương nay phần lớn đã tìm được việc làm tại các doanh nghiệp khác. Còn số lao động mất việc theo dữ liệu chúng tôi đối chiếu với cơ quan bảo hiểm xã hội so với mọi năm có tăng nhưng chỉ cao hơn đôi chút”, ông Tuyên thông tin.

Mặc dù vậy, ông Tuyên nhấn mạnh ngoài 3 nhóm ngành giảm đơn hàng, các lĩnh vực khác vẫn có nhu cầu tuyển dụng, đặc biệt là lao động có tay nghề, vấn đề là cần thống kê rà soát tình hình lao động ở các doanh nghiệp trong khu, cụm công nghiệp để có hướng điều tiết các doanh nghiệp đang cắt giảm lao động sang các doanh nghiệp vẫn đang có nhu cầu tuyển dụng. “Đây cũng là cơ hội để người lao động học hỏi, tiếp tục nâng cao tay nghề, nếu có tay nghề tốt chúng ta không sợ mất việc, nếu mất việc này chúng ta có thể chuyển đổi chỗ làm hay tìm công việc mới”, ông Tuyên nhấn mạnh.

Dự báo trong năm 2023, các doanh nghiệp tiếp tục gặp nhiều khó khăn về đơn hàng trong quý 1, song ông Tuyên nhận định việc sa thải lao động hàng loạt sẽ không có mà chỉ có cắt giảm cục bộ trong một số nhóm nghành hàng, doanh nghiệp.

Bà Trần Thị Lan Anh, Tổng thư ký, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam thừa nhận, bên cạnh tình trạng doanh nghiệp sụt giảm đơn hàng phải cắt giảm lao động vẫn xảy ra thiếu hụt lao động cục bộ tại một số ngành nghề, địa phương. “Vì vậy cần đưa ra các biện pháp cụ thể, đúng trọng tâm, đúng đối tượng, đặc biệt là lưu ý các đối tượng lao động dễ bị tổn thương”, bà Lan Anh nhấn mạnh.

Tổng thư ký VCCI cũng khẳng định, trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp đang cố gắng để duy trì lực lượng lao động, bởi có thể thời gian này thiếu đơn hàng nhưng sau khi khôi phục lại chắc chắn các doanh nghiệp sẽ cần nguồn lao động lớn.

“Qua nắm bắt của chúng tôi, hiện các doanh nghiệp đều không tổ chức làm thêm giờ, phải giảm giờ làm việc trong tuần từ 48 giờ còn 23 – 24 giờ, khuyến khích người lao động nghỉ hết ngày phép của mình, thậm chí cho người lao động nghỉ việc hưởng lương tối thiểu hoặc cho nghỉ Tết sớm”, bà Lan Anh nói.

Đây là đề xuất được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đưa ra tại Diễn đàn Quỹ đầu tư Khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2022 (Vietnam Venture Summit 2022) sáng ngày 19/12. Sự kiện do Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia Việt Nam (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Quỹ đầu tư Golden Gate Ventures tổ chức với chủ đề “Dịch chuyển dòng vốn toàn cầu”.

VIỆT NAM NẰM TRONG TAM GIÁC VÀNG KHỞI NGHIỆP ĐÔNG NAM Á

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết giai đoạn 2020 – 2022, số vốn đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đạt gần 2 tỷ USD. Riêng 6 tháng đầu năm 2022, tổng số thương vụ đầu tư thành công tại Việt Nam chiếm 19% số thương vụ của toàn khu vực Đông Nam Á.

“Điều này cho thấy hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam đang ngày càng thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư quốc tế, và trong khu vực”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc NIC, nguồn vốn đầu tư mạo hiểm toàn cầu đã chứng kiến sự sụt giảm rõ rệt trong năm nay và Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Trong 9 tháng đầu năm 2022 đầu tư vào lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam giảm nhẹ so với năm kỷ lục 2021 nhưng vẫn duy trì ở mức trước Covid.

Tổng số vốn đầu tư đã giảm 17,9% với tổng giá trị là 494,208 triệu USD so với 602,25 triệu USD của năm 2021, đồng thời số thương vụ đầu tư trong khoảng thời gian này là 94 thương vụ, giảm 13% so với cùng kỳ năm 2021.

Mặc dù giảm về số vốn và số lượng các thương vụ, song theo Giám đốc NIC, số lượng các thương vụ đầu tư cho giai đoạn sau của các doanh nghiệp là không thay đổi. Giai đoạn này đã chứng kiến kỷ lục về số lượng thương vụ có quy mô từ 10 đến 50 triệu USD với tổng cộng 10 khoản đầu tư, gần bằng với cả năm 2021.

“Điều này cho thấy các doanh nghiệp đã huy động vốn ở vòng Pre-A và Series A vào năm ngoái đã có sự tăng trưởng và bước tiếp vào giai đoạn tiếp theo của sự phát triển”, ông Huy nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, số lượng thương vụ trong phạm vi từ 3 triệu đến 10 triệu USD hoặc trong phạm vi lớn hơn 50 triệu USD được báo cáo là vẫn giữ nguyên so với cùng kỳ năm 2021. Ngoài ra, các khoản đầu tư trong phạm vi từ 500 nghìn USD đến 3 triệu USD chiếm số lượng lớn nhất với 30 thương vụ trong tổng số các khoản đầu tư, mặc dù có sự suy giảm lên tới 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Số lượng thương vụ đầu tư vòng Pre-Seed (giá trị nhỏ hơn 500 nghìn đô) đã giảm 19%, còn 30 thương vụ so với 37 thương vụ của cùng kỳ năm 2021.

Theo ông Vinnie Lauria, Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Golden Gate Ventures, với những diễn biến gần đây của thị trường, Việt Nam đang chứng tỏ là trụ cột thứ ba của tam giác vàng khởi nghiệp Đông Nam Á.

“Sự cộng sinh của các thị trường Singapore, Indonesia, và Việt Nam sẽ mở ra cơ hội tăng trưởng tiếp theo cho Đông Nam Á. Đây cũng là 3 trụ cột trong tam giác vàng khởi nghiệp. Sức mạnh của bộ ba này sẽ khiến Đông Nam Á trở thành thỏi nam châm thu hút dòng vốn đầu tư toàn cầu”, ông Vinnie nhấn mạnh.

VỐN TOÀN CẦU DỊCH CHUYỂN

Trong bối cảnh xu hướng đầu tư toàn cầu có nhiều thay đổi sâu sắc, dòng vốn đầu tư có sự dịch chuyển mạnh mẽ giữa các khu vực và quốc gia. Theo đó, các cơ hội đầu tư trở nên khó khăn hơn đối với cả các startups và các nhà đầu tư.

Theo phân tích của Crunchbase News, tổng vốn đầu tư mạo hiểm toàn cầu trong quý 3/2022 là 81 tỷ USD, giảm 90 tỷ USD (53%) so với năm trước và 40 tỷ USD (33%) so với quý trước. Tại Đông Nam Á, thị trường đầu tư khởi nghiệp sáng tạo thu hút 3,72 tỷ USD trong quý 32022, giảm 36,4% so với cùng kỳ năm trước và giảm 22% so với quý 2/2022.

Mặc dù tổng giá trị đầu tư giảm sút, nhưng thị trường Đông Nam Á vẫn được đánh giá là tiềm năng. Trong đó, một số yếu tố khiến Việt Nam trở thành điểm sáng thu hút đầu tư bao gồm sự ổn định về chính trị, lực lượng lao động trẻ và có trình độ học vấn cao, cơ sở hạ tầng phát triển, kỹ năng số hóa và khả năng đổi mới sáng tạo… Bên cạnh đó, Việt Nam được xem là “đất lành” cho dòng vốn FDI chất lượng cao nhất là khi các doanh nghiệp quốc tế lớn đang tìm kiếm cơ hội đầu tư nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng và hạn chế việc quá phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Đặc biệt, Việt Nam đang ở một bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế.

Để đón dòng vốn đầu tư nước ngoài nói chung và vốn từ các quỹ đầu tư nói riêng, Việt Nam tiếp tục tập trung xây dựng xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách thúc đẩy thị trường vốn theo hướng phù hợp với cơ chế thị trường và thông lệ quốc tế.

Tại Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến năm 2030 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành cũng đã đề ra định hướng rà soát, sửa đổi thể chế về đầu tư khởi nghiệp sáng tạo theo hướng tạo thuận lợi cho các hoạt động góp vốn, mua cổ phần, mua bán sáp nhập doanh nghiệp công nghệ.

Tuy nhiên, để thúc đẩy dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực đổi mới sáng tạo, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ nghiên cứu, báo cáo khả năng xây dựng Luật Đầu tư mạo hiểm.

“Cùng với đó, Bộ sẽ đề xuất cơ chế thành lập quỹ hỗ trợ cho đổi mới sáng tạo huy động từ nguồn vốn xã hội hóa, không sử dụng ngân sách nhà nước với mục tiêu hỗ trợ nhanh chóng, hiệu quả cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo tiềm năng”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

#box1671437997328{background-color:#caeccd}

Ngày 18/12, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Uỷ ban Quốc gia về chuyển đổi số, dự Hội nghị tổng kết công tác năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023 và lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất của Bộ Thông tin và Truyền thông.

KINH TẾ SỐ ĐÓNG GÓP KHOẢNG 14,26% GDP

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2022, ngành thông tin và truyền thông tiếp tục nỗ lực phấn đấu và đã đạt thêm nhiều kết quả quan trọng. Công cuộc chuyển đổi số quốc gia do ngành thông tin và truyền thông chủ trì xây dựng và triển khai thực hiện với mục tiêu kép là vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số lớn mạnh của Việt Nam để vươn ra thế giới ngày càng được lan tỏa sâu rộng trên phạm vi toàn quốc.

Các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam tiếp tục khẳng định được vai trò tiên phong trong nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo, làm chủ công nghệ. Công tác báo chí, truyền thông tiếp tục khẳng định được vai trò quan trọng trong việc phản ánh trung thực dòng chảy chính của xã hội Việt Nam, tạo đồng thuận, lan toả năng lượng tích cực, tạo niềm tin xã hội, góp phần tạo ra sức mạnh tinh thần để Việt Nam bứt phá vươn lên.

Năm 2022, doanh thu toàn ngành thông tin và truyền thông ước đạt 3.893.595 tỷ đồng, tăng 12,7% so năm 2021 và gấp 1,5 lần so dự báo tốc độ tăng trưởng GDP năm 2022 của cả nước.

Đóng góp của kinh tế số cho GDP năm 2022 ước đạt tỉ trọng khoảng 14,26%, trong đó, kinh tế số ICT đóng góp khoảng 7,18%.

Doanh thu lĩnh vực Công nghiệp ICT năm 2022 ước đạt 148 tỷ USD, tăng trưởng 8,7% so với năm 2021, đạt kế hoạch đề ra năm 2022. Đóng góp vào GDP của lĩnh vực Công nghiệp ICT năm 2022 ước đạt 34.336 triệu USD, tăng trưởng 8,7% so với năm 2021. Số lượng doanh nghiệp công nghệ số đăng ký năm 2022 ước đạt 70.000 doanh nghiệp, tăng 9,5% so với năm 2021.

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết năm 2023 tới sẽ là năm về dữ liệu, tập trung công bố và xây dựng cơ sở dữ liệu các bộ, ngành và địa phương; mở dữ liệu để kết nối chia sẻ và an toàn dữ liệu. Bộ sẽ triển khai các công tác để tạo ra sự thay đổi cơ bản về dữ liệu Việt Nam vì tạo ra dữ liệu và khai thác dữ liệu chính là thay đổi căn bản của chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, Bộ cũng tập trung triển khai các chiến lược được ban hành, xây dựng các hướng dẫn thực thi chiến lược, tiến hành đo lường và công bố công khai các chỉ tiêu chiến lược…

Năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ mở chiến dịch hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ số đi ra nước ngoài, mang tri thức, công nghệ Việt Nam đi “mở cõi”. “10 năm tới sẽ là những chuyển dịch quan trọng từ công nghệ thông tin sang công nghệ số, từ ứng dụng công nghệ thông tin sang chuyển đổi số và nhất là từ gia công phần mềm sang “Make in Việt Nam”.

DỮ LIỆU- YẾU TỐ QUAN TRỌNG NHẤT TRONG CHUYỂN ĐỔI SỐ

Biểu dương những thành quả của ngành Thông tin và Truyền thông, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá lĩnh vực thông tin, truyền thông có vị trí quan trọng và ngày càng cần thiết hơn trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thư tư đang diễn ra mạnh mẽ. “Truyền thông phải đi đầu chứ không phải đi theo, là một trong những động lực, truyền cảm hứng cho sự phát triển và đổi mới sáng tạo của Việt Nam trong kỷ nguyên số”.

Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, những điểm cần cố gắng hơn nữa. Trước hết, nhận thức và tổ chức thực hiện công tác truyền thông chưa thực sự ngang tầm, đáp ứng đòi hỏi thực tiễn. Thủ tướng nhấn mạnh vai trò quan trọng của truyền thông chính sách để người dân hiểu, tham gia xây dựng, thực hiện và thụ hưởng thành quả từ đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước.

Chuyển đổi số dù đã đạt được những kết quả tích cực nhưng chưa tạo sự đột phá về tư duy, nhận thức, hành động và sản phẩm cụ thể. Kinh tế số chủ yếu là sản xuất điện thoại, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện. Dịch vụ viễn thông, nền tảng số và kinh doanh trực tuyến còn hạn chế. Số hóa hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính chưa nhiều; dữ liệu- yếu tố quan trọng nhất trong chuyển đổi số còn rời rạc, phân tán, trùng lặp, chưa có sự liên kết và thống nhất…

Số lượng nền tảng số Việt Nam còn hạn chế, chất lượng thấp. Doanh nghiệp công nghệ số phần lớn có quy mô nhỏ, số doanh nghiệp vươn ra thị trường nước ngoài chưa nhiều.

Theo Thủ tướng, chuyển đổi số đang len lỏi vào tất cả các góc cạnh của cuộc sống, thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm. Như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại phiên bế mạc Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII: “Coi chuyển đổi số là phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hóa”.

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu thể chế hóa quan điểm của Đảng về chuyển đổi số, trong đó có việc xây dựng chiến lược sản xuất chip. Ông kêu gọi chung tay chuyển đổi số lành  mạnh, an toàn, bình đẳng, người dân được tiếp cận chuyển đổi số bao trùm và toàn diện, được hưởng thụ thành quả chuyển đổi số.

Cơ bản đồng tình, đánh giá cao các nhiệm vụ, giải pháp đúng và trúng được Bộ xác định cho năm 2023, Thủ tướng yêu cầu tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách. Việc xây dựng và hoàn thiện thể chế phải đặt trong bối cảnh đất nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, phải bám sát thực tiễn, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội.

Cùng với đó tiến hành phủ sóng toàn diện, bao trùm tới mọi miền đất nước, nhất là vùng sâu, vùng xa, biên giới,  hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để tất cả mọi người dân đều được hưởng dịch vụ viễn thông. Thủ tướng giao ngành thông tin và truyền thông và ngành điện lực thực hiện nhiệm vụ này, “điện đi tới đâu, viễn thông đi tới đó”, phấn đấu ở đâu cũng có điện và ở đâu cũng có viễn thông, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Người đứng đầu Chính phủ cũng nhấn mạnh việc tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, chú trọng cập nhật, xử lý dữ liệu thường xuyên, liên tục, bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”; trong đó có dữ liệu đất đai, nhà ở…

Theo đó, dữ liệu là tài nguyên đặc biệt, cần phải lưu trữ, chia sẻ, khai thác, sử dụng một cách an toàn, bảo mật, khoa học, hiệu quả, tôn trọng và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan, tạo nên các giá trị gia tăng, thông qua đó hỗ trợ chuyển đổi phương thức quản trị quốc gia.

Đẩy mạnh xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng số đồng bộ, hiện đại, trong đó lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt các nguồn đầu tư xã hội và tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài. Trọng tâm phát triển hạ tầng số năm 2023 là thương mại hóa mạng 5G, tạo ra những thay đổi về kết nối, để hạ tầng thông tin liên lạc trở thành hạ tầng quan trọng của nền kinh tế. Phát triển bưu chính trở thành hạ tầng thiết yếu của quốc gia, của nền kinh tế số.

Thủ tướng cũng yêu cầu tập trung thúc đẩy kinh tế số, trọng tâm là phát triển kinh tế số nền tảng để phục vụ người dân và doanh nghiệp, kinh tế số ngành là chiến lược, lâu dài để phát triển toàn diện, bền vững. Cùng với đó thúc đẩy thương hiệu “Make in Việt Nam”, phấn đấu tăng tỷ trọng kinh tế số trong GDP. Khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp công nghệ số phát triển trong nước và vươn ra thế giới…

Tăng cường các biện pháp bảo vệ người dân, bảo đảm an toàn cho trẻ em trên môi trường mạng. Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng bảo đảm an toàn thông tin cho người dân, tạo lập niềm tin số trên môi trường mạng, thúc đẩy người dân sử dụng các nền tảng số Việt Nam.

Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh với các nền tảng xuyên biên giới trên cơ sở “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, bảo đảm chủ quyền đất nước và tính thượng tôn pháp luật của Việt Nam. Thủ tướng cũng yêu cầu tăng cường truyền thông chính sách, thông tin về các nhân tố tích cực, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”. Ngăn chặn kịp thời, hiệu quả thông tin xấu, độc, sai sự thật, phản bác quan điểm sai trái trên mạng xã hội. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý sai phạm trong hoạt động báo chí…

Ảnh: Việt Tuấn

Tại diễn đàn, các đại biểu tập trung phân tích, đánh giá, làm rõ thực chất những yếu tố căn bản nào có thể tác động tới các nền tảng vĩ mô của kinh tế Việt Nam, những nguy cơ nào đối với các cân đối lớn của nền kinh tế; những nền tảng và sức mạnh nội tại cần phải phát huy, những dư địa chính sách và nguồn lực cần được khai thác, phát huy để phục vụ cho phát triển của 2023 và những năm tiếp theo; đồng thời, thẳng thắn nhìn nhận, phân tích những hạn chế, yếu kém, những điểm nghẽn chủ yếu trong phát triển.

Các ý kiến cũng dự báo các kịch bản phát triển, đưa ra những khuyến nghị, đề xuất về chủ trương, chính sách hoặc các biện pháp cụ thể để chủ động ứng phó, xử lý hiệu quả các vấn đề đang đặt ra đối với Việt Nam cả trong trước mắt năm 2023 và trong những năm tiếp theo.

Phát biểu tại diễn đàn, ông Andrew Jeffries, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam nhận định kinh tế châu Á tiếp tục đà phục hồi nhưng yếu đi, cùng với nguy cơ lạm phát do giá lương thực tăng cao, giá dầu tuy giảm so với đầu năm nhưng vẫn ở mức cao, niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng bởi lạm phát cao.

Ông Andrew Jeffries nhấn mạnh nhiều kết quả của kinh tế Việt Nam như xuất khẩu bùng nổ với mức tăng xuất khẩu 13% trong 11 tháng đầu năm, giải ngân FDI cao nhất trong 5 năm, tiêu dùng nội địa tăng 17,5% so với cùng kỳ, du lịch nội địa đạt gần 100 triệu lượt trong gần 11 tháng.

Hoạt động hiệu quả trên các lĩnh vực giúp tăng trưởng Việt Nam tăng 8,8% trong 3 quý đầu của năm 2022. Sự bùng nổ xuất khẩu của Việt Nam nhờ nhu cầu toàn cầu phục hồi và giá xuất khẩu tăng, giúp thặng dư thương mại 10,6 tỷ USD trong 11 tháng năm 2022. Giải ngân FDI tăng 7,8%, ước đạt 7,7 tỷ USD là mức giải ngân cao nhất trong 5 năm…

Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á cho rằng, Việt Nam đã 2 lần tăng lãi suất kịp thời và dứt khoát trong cuối năm 2022; đồng thời, hiện không có nhiều lo ngại về hệ thống tài chính nói chung, song có những rủi ro với trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam.

Ông cho biết ADB điều chỉnh dự báo kinh tế Việt Nam tăng trưởng 7,5% và có thể đạt mức 8% trong năm 2022.

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng những “cơn gió ngược” đang xuất hiện, bao gồm việc thắt chặt tiền tệ, nhu cầu toàn cầu suy yếu với hàng xuất khẩu của Việt Nam và những bất thường trên thị trường trái phiếu. Những “cơn gió ngược” này khiến chuyên gia ADB điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2023 từ mức 6,7% xuống 6,3%.

“Với bối cảnh kể trên, các phản ứng chính sách của Việt Nam cần hướng tới sự cân băng giữa kiềm chế lạm phát và duy trì tăng trưởng kinh tế, đồng thời đảm bảo sự vận hành của hệ thống tài chính”, đại diện ADB khuyến nghị, đồng thời cảnh báo Việt Nam nên cảnh giác lạm phát trong năm 2023.

Ông bày tỏ tin tưởng rằng, với nền tảng kinh tế lành mạnh và khả năng lãnh đạo mạnh mẽ, Việt Nam có thể đối đầu những “cơn gió ngược trong năm 2023”.

“Triển vọng của kinh tế Việt Nam vẫn rất tích cực trong trung, dài hạn và sự tìm đến của dòng vốn FDI là một lá phiếu tín nhiệm với Việt Nam”, ông nói.

Cùng dự Diễn đàn có các đồng chí Uỷ viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, đại diện các đại sứ quán, tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

LÀM MỌI CÁCH ĐỂ THỊ TRƯỜNG PHÁT TRIỂN MINH BẠCH, LÀNH MẠNH VÀ BỀN VỮNG

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết ông đã lắng nghe và thu hoạch được rất nhiều nội dung rất đúng, rất trúng tại diễn đàn. Thời gian tới, Thủ tướng đề nghị các cơ quan chức năng, nhà khoa học, người dân và doanh nghiệp, “tất cả đều phải vào cuộc”, càng khó khăn, thách thức càng phải quyết tâm, đồng lòng, chung sức với tinh thần hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Theo Thủ tướng, Việt Nam đang triển khai 3 đột phá chiến lược (thể chế, hạ tầng, nhân lực); thực hiện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, vì mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển; quyết tâm xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, đủ sức chống chịu với những biến động bên ngoài và tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; lấy nội lực là cơ bản, quyết định lâu dài, ngoại lực là quan trọng, đột phá.

Đồng tình với các đại biểu, Thủ tướng dành nhiều thời gian phân tích tình hình, nguyên nhân và định hướng lớn trong xử lý những vấn đề tồn tại, bất cập cần tiếp tục giải quyết liên quan tới thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, cung ứng tín dụng, thị trường lao động, cũng như tình trạng thiếu hụt cục bộ xăng dầu, thiếu thuốc, trang thiết bị y tế vừa qua.

Thủ tướng lấy ví dụ, thị trường chứng khoán dễ bị “thổi” lên. Nhiều trái phiếu doanh nghiệp phát hành không có tài sản bảo đảm, lãi suất cao đi kèm rủi ro nhưng không tư vấn cho khách hàng… Lĩnh vực ngân hàng có tình trạng sở hữu chéo. Thị trường bất động sản tập trung vào phân khúc cho người giàu.

“Đây là những vấn đề xuất hiện trong quá trình vận động và phát triển do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đã có bệnh thì phải chữa, nhưng chúng ta cùng lúc xử lý nhiều vấn đề trong điều kiện khó khăn nên càng khó khăn. Song dứt khoát phải xử lý các sai phạm để các thị trường phát triển đúng bản chất, lành mạnh, bền vững, công khai, minh bạch, giữ ổn định hệ thống, bảo đảm lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan. Chữa bệnh thì phải mất thuốc, mất thời gian, mất công sức và phải chờ thời gian để ngấm thuốc”, Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh.

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta tôn trọng  quy luật thị trường nhưng khi cần thiết, trong bối cảnh không bình thường thì Nhà nước phải có sự can thiệp, xây dựng cơ chế, chính sách để giải quyết; các cơ quan chức năng phải phản ứng chính sách nhanh hơn, kịp thời hơn, hiệu quả hơn; doanh nghiệp cũng phải điều chỉnh lại, người dân cũng phải chia sẻ; tất cả cùng suy nghĩ, cùng làm; hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước, tránh tình trạng “lúc thuận lợi thì không sao, lúc khó khăn lại kêu Nhà nước”.

Thủ tướng đề nghị các ngân hàng tìm cách giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân trong bối cảnh khó khăn. Các tổ chức phát hành trái phiếu cần thực hiện theo đúng cam kết; trường hợp có khó khăn, chủ động đàm phán với nhà đầu tư và nhà đầu tư cũng phải chia sẻ với doanh nghiệp phát hành, theo đúng quy định pháp luật.

Về thị trường bất động sản, phải cơ cấu lại các phân khúc, giá, sản phẩm, hỗ trợ phát triển các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thương mại cho người thu nhập thấp…

“Nhà nước có chính sách nhưng các doanh nghiệp cũng phải thay đổi, không thể neo giá cao mãi, chỉ làm phân khúc cho người giàu thì người nghèo, thu nhập thấp không thể tiếp cận được”, Thủ tướng nhấn mạnh.

GIẢI QUYẾT DỨT ĐIỂM CÁC VẤN ĐỀ THEO 4 CÔNG ĐIỆN “NÓNG” CỦA THỦ TƯỚNG

Nói về năm 2023, Thủ tướng nhấn mạnh đây là năm bản lề của thời kỳ kế hoạch 5 năm 2021-2025 với dự báo khó khăn, thách thức hơn so với năm 2022 và nhiều hơn thời cơ thuận lợi, đòi hỏi chúng ta phải chuẩn bị tâm thế, sẵn sàng ứng xử phù hợp với mọi rủi ro, thách thức, có quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn.

“Chúng ta không hoang mang, lo sợ, dao động, cũng không chủ quan, lơ là, mất cảnh giác, mà giữ vững bản lĩnh, bình tĩnh, nắm chắc tình hình để đưa ra giải pháp. Tất nhiên, không có giải pháp hoàn hảo, cũng không có lựa chọn hoàn hảo, chỉ có giải pháp, lựa chọn tốt nhất và phải có ưu tiên phù hợp”, Thủ tướng phát biểu.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã có Kết luận, Quốc hội đã có Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2023, trong đó xác định rõ các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cho năm 2023. Cơ bản thống nhất với các đề xuất, góp ý tại Diễn đàn, Thủ tướng nêu một số vấn đề trọng tâm trong quan điểm, định hướng, nhiệm vụ, giải pháp chỉ đạo điều hành trong năm 2023.

Thứ nhất, tiếp tục thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, quyết liệt Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, kế hoạch 5 năm, chiến lược 10 năm, các nghị quyết chuyên đề của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ. Các bộ, ngành, địa phương phải chủ động sáng tạo, kịp thời, hiệu quả, thích ứng với tình hình.

Thứ hai, theo dõi, nắm chắc tình hình, chủ động, linh hoạt, có phản ứng chính sách phù hợp, kịp thời, dứt khoát, lựa chọn ưu tiên phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm trong bối cảnh nguồn lực có hạn, công việc nhiều; trong điều hành tuyệt đối không chuyển trạng thái đột ngột, “giật cục”.

Thứ ba, tiếp tục nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, linh hoạt, hiệu quả, bảo đảm cân bằng, hợp lý giữa tỷ giá và lãi suất, giữa kiểm soát lạm phát với tăng trưởng kinh tế, phù hợp với tình hình thực tiễn; chính sách tài khóa tập trung, mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, tiết kiệm chi tối đa, nghiên cứu tiếp tục miễn, giảm, gia hạn thuế, lệ phí; các chính sách phải phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa, không triệt tiêu mà bổ sung cho nhau, bảo đảm hiệu quả tổng thể.

Giải quyết dứt điểm những tồn tại, hạn chế, thực hiện nghiêm túc, đồng bộ 4 công điện của Thủ tướng Chính phủ về các thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế, phát triển thị trường lao động, chăm lo đời sống người lao động.

“Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết tâm làm, nhưng phải đôn đốc các bộ, ngành làm tích cực hơn”, Thủ tướng phát biểu.

Thứ tư, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh thông tin. Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, tăng cường thu hút đầu tư xã hội qua hợp tác công tư. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, chương trình phục hồi và phát triển, 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng.

Thứ năm, khẩn trương tập trung thực hiện, hoàn thành công tác quy hoạch với tư duy đột phá và tầm nhìn chiến lược, dài hạn, nhưng thực hiện có thể phân kỳ. Tập trung xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nhất là đào tạo kỹ năng nghề.

Thứ sáu, cần tiếp tục giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, giữ chính sách tương đối ổn định để các nhà đầu tư, doanh nghiệp, người dân yên tâm sản xuất, kinh doanh. Đẩy mạnh hội nhập và đối ngoại, phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Thứ bảy, quan tâm bảo đảm an sinh xã hội, nhất là quan tâm vấn đề lương thực, thực phẩm, giá năng lượng, nhà ở. Đẩy mạnh công tác truyền thông khách quan, trung thực. Đẩy mạnh cải cách hành chính, các cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức phải xem công việc của người dân và doanh nghiệp như công việc của nhà mình.