Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi, với nhiều ý kiến trái chiều từ công chúng. Trong khi một số người ủng hộ việc thu phí như một giải pháp để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích, thì những người khác lại phản đối, cho rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.
Một ví dụ điển hình về vấn đề này là Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Với vị trí địa lý thuận lợi, khu di tích này thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành và quản lý khu di tích đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính. Một trong những giải pháp được đưa ra là thu phí tham quan, nhưng vẫn còn nhiều băn khoăn về việc này.
Thật ra, tấm vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ, mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận, bởi lẽ nhiều người vẫn quan niệm rằng di tích lịch sử là của chung, không nên có chuyện mua bán.
Để việc thu phí tham quan di tích trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát triển di tích. Điều này sẽ giúp người dân và khách tham quan hiểu rõ về việc sử dụng nguồn thu và yên tâm về việc đóng góp của mình.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương. Điều này không chỉ thể hiện sự trân trọng và biết ơn đối với những người đã cống hiến cho đất nước, mà còn giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho những người yếu thế.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Chỉ khi có được sự cân bằng và thấu hiểu, việc thu phí tham quan di tích mới có thể trở thành một giải pháp hiệu quả và được xã hội chấp nhận.